Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı Taşra Teşkilatı OMM 510 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi BÜNYAMİN PUNAR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Merkez ağırlıklı olarak görülen tarih derslerini taşra açısından zenginleştirip dengelemek.

Dersin İçeriği

Klasik taşra teşkilatı: beylerbeyi, sancakbeyi, kadı, naip, subaşı, timarlı sipahi, hakim, türkmen beyi, Kırım Hanı. 18. yüzyıl: Vali, voyvoda, muhassıl, mütesellim, kethüda, mültezim, malikaneci, ayan, kadı, Kırım Hanı, hakim, reis, Türkmen Beyi, Dayı. 19. Yüzyıl: Eyalet, Vilayet, Sancak, Kaza, Vilayet Meclisleri, Ayan meclisi, kadı, Aşiret Reisleri, Voyvodalar, kaymakam.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı taşra idaresinin esnek ve değişken yapısını kavrar. Proje, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
2 Modern öncesi merkeziyetçi taşra idaresinin doğasını anlar. Problem Çözme, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
3 Mali düzenlemeleri Osmanlı taşra idaresiyle ilişkilendirebilir. Örnek Olay, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Sözlü Sınavlar,
4 Askeri düzenlemeleri taşra idaresiyle ilişkilendirebilir Anlatım, Örnek Olay, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
5 Savaş ve isyanları yönetmede taşra idaresinin rolünü ayırt eder. Problem Çözme, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Sözlü Sınavlar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İlk fetihler ve öncesine referansla Osmanlı taşra teşkilatının oluşumu. Yok
2 15. yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı taşra teşkilatı. Önceden yüklenen okuma parçaları.
3 Yavuz Sultan Selim ve Kanuni devri taşra teşkilatı. Önceden yüklenen okuma parçaları.
4 1566-1609 taşra teşkilatının büyümesi ve yeni teamüller. Önceden yüklenen okuma parçaları.
5 1609-1699 Mansıp ve paye ayrımının yerleşmesi: vali, mütesellim, mutasarrıf, muhassıl. Önceden yüklenen okuma parçaları.
6 Teorinin pratikten ayrışması: malikane devrinin girift ilişkileri. Önceden yüklenen okuma parçaları.
7 Ayanlar çağı. Önceden yüklenen okuma parçaları.
8 Nizam-ı Cedit devrinin taşra yansımaları. Önceden yüklenen okuma parçaları.
9 II. Mahmud devrinin merkezileşme hareketleri. Önceden yüklenen okuma parçaları.
10 Taşrada tanzimat ve temettuat yayılımı. Önceden yüklenen okuma parçaları.
11 Nazırlıklar ve Düyun-u Umumiye kıskacında taşra yönetimi. Önceden yüklenen okuma parçaları.
12 Taşra zabitanı ve milis kuvvet odaklı taşra organizasonu. Önceden yüklenen okuma parçaları.
13 Yarı otonom taşra idari çözümleri. Önceden yüklenen okuma parçaları.
14 Değerlendirme. Önceden yüklenen okuma parçaları.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Tahrirler, sancak tevcih defterleri, ruznamçeler, kazasker ruznamçeleri, temettuat defterleri, salnameler.

Ömer Lütfi Barkan, "Timar" İslam Ansiklopedisi, Cilt 12/1, sf. 286-333.

J. Von Hammer Purgstall, Kırım Hanlığı Tarihi, İstanbul: İsnan Yayınları, 2020. 

Yavuz Ercan, Osmanlı İmparatorluğunda Bulgarlar ve Voynuklar, Ankara: TTK, 1989. Mehmet Maksudoğlu, “Tunusta Dayıların Ortaya Çıkışı”, AÜİFD, XIV (1966), s. 189-203.

a.mlf., “Tunusta Hâkimiyetin Dayılardan Beylere Geçişi”, a.e., XV (1967), s. 173-187.

Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, Cilt 1, Ed. E. İhsanoğlu.

Evliya Çelebi. Evliya Çelebi Seyahatnamesi. Haz. Seyit Ali Kahraman ve Yücel Dağlı. İstanbul: YKY, 1999.

Başar, Fahamettin. Osmanlı Eyalet Tevcihatı (1717-1730). Ankara: TTK, 1997.

Kunt, İbrahim Metin. Sancaktan Eyalete: 1550-1650 Arasında Osmanlı Ümerası ve İl İdaresi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1978.

Feridun M. Emecen ve İlhan Şahin, “Osmanlı Taşra Teşkilatının Kaynaklarından 957-958 (1550-1551) Tarihli Sancak Tevcih Defteri I” Belgeler XIX/23 (1999): 53-121.

Şerafettin Turan, “XVII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunun İdari Taksimatı (H. 1041/M. 1631-32 Tarihli Bir İdari Taksimat Defteri)” Atatürk Üniversitesi 1961 Yıllığı, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1963, 204, 217.

Yuzo Nagata, Tarihte Ayanlar, Ankara: TTK, 1997; Akyıldız, Ali (2006). “Osmanlı Merkez ve Taşra Teşkilâtlarının Yeniden Yapılanma Süreci (1836-1856). Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi.

# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı
1 Osmanlı taşra idaresinin esnek ve değişken yapısını kavrar.
2 Modern öncesi merkeziyetçi taşra idaresinin doğasını anlar.
3 Mali düzenlemeleri Osmanlı taşra idaresiyle ilişkilendirebilir.
4 Askeri düzenlemeleri taşra idaresiyle ilişkilendirebilir
5 Savaş ve isyanları yönetmede taşra idaresinin rolünü ayırt eder.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
Toplam 0
Toplam 0
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Final 1 12 12
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 6 96
Performans Görevi (Uygulama) 1 2 2
Toplam İş Yükü 158
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,32
dersAKTSKredisi 6