1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
  3. Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları (2025 - 2026)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları TDE 260 4 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Arş.Gör.Dr. BEDRİYE GÜLAY AÇAR ÇALIK
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. M. Tarık ABLAK
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını tanımak; Klasik Türk edebiyatından örnek beyitler yardımıyla bu kaynakları öğrenmek.
Dersin İçeriği

Klasik Türk edebiyatının kaynaklarıyla ilgili teorik bilgi; örnek metinler yardımıyla bu kaynakların pekiştirilmesi.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını metinler üzerinde uygulamalı bir şekilde görür. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Metinlerde geçen Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını tespit edip yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Metinleri okuyup anlamada Klasik Türk edebiyatının kaynaklarının önemini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Öğrencilerle tanışma, dersimizin içeriği vb. hakkında bazı bilgiler ile dersin zorunlu kaynak kitapları hakkında bilgilendirme. Dersin içeriği ile ilgili kaynak taraması yapılacak. Dersin kaynakları tanıtılacak.
2 Klasik Türk Edebiyatının kaynaklarıyla ilgili genel bir değerlendirme. Bu kaynaklar hakkında teorik bilgi. Agah Sırrı Levend’in “Divan Edebiyatı” adlı kitabından “Divan Edebiyatının Kaynakları” kısmı okunacak. Hüseyin Güfta’nın “Divan Şiirinde İlim” adlı kitabı tavsiye edilecek.
3 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Kur’an Klasik Türk Edebiyatında sıklıkla kullanılan ayetlerle ilgili bir ön çalışma yapılması istenecek.
4 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Hadis Kırk Hadis ve Yüz Hadis geleneğiyle ilgili makaleler verilecek. Hadislerin Osmanlı şiirindeki yeri anlatılacak.
5 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Tasavvuf, felsefe (felsefe tarihi-ontoloji-metafizik), Mitoloji Kaplan Üstüner’in “Divan Şiirinde Tasavvuf” ve Haluk Gökalp’in “Tevhid Kasidelerinde İsbat-ı Vacib” başlıklı makalesi okutulacak. Dursun Ali Tökel’in “Divan Şiirinde Mitolojik Unsurlar: Şahsiyetler” adlı kitabı tavsiye edilecek.
6 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Tarih ve Coğrafya Agah Sırrı Levend’in “Divan Edebiyatı” adlı kitabından ilgili kısım okutulacak.
7 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Edebiyat Tarihi Klasik Türk şiirine ait beyitlerde geçen eser isimleri bir liste halinde verilecek.
8 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Dinler Tarihi-Milletler Tarihi Klasik Türk edebiyatı örneklerinde geçen Yahudilik, Hıristiyanlık vd. dinler hakkında bilgi verilecek. Klasik Türk Edebiyatı metinlerinde geçen millet ve kavim adlarının bir listesi verilecek.
9 ARA SINAV
10 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Tıp, Matematik, Fıkıh ve Hukuk Klasik Türk Edebiyatı metinlerinde geçen tıp, matematik, fıkıh ve hukuk terimleri hakkında bilgi verilecek.
11 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Bezm, Rezm ve Spor Agah Sırrı Levend’in “Divan Edebiyatı” adlı eserinden ilgili kısım okunacak. Klasik Türk Edebiyatı metinlerinde geçen spor türleriyle ilgili araştırma yapılacak.
12 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Astronomi Astronomi terimleri ile ilgili ön çalışma yapılacak. Atilla Şentürk'ün "Osmanlı Edebiyatında Felekler, Seyyâre ve Sâbiteler (Burçlar)" başlıklı makalesi okunacak.
13 Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları: Gündelik hayat-Atasözleri ve Deyimler Sosyal ve gündelik hayatın Klasik Türk Edebiyatı’na yansımasıyla ilgili M. Nejat Sefercioğlu’nun “Divan Şiirinde Sosyal Hayat” başlıklı makalesi okunacak. Ömer Özkan’ın “Osmanlı Toplum Hayatı” adlı kitabı tavsiye edilecek.
14 Uygulamalı örnekler. Önceki haftalarda işlenen konular tekrar edilecek.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Divan Edebiyatı-Agah Sırrı Levend;

Divan Şiirinde Mitolojik Şahsiyetler-Dursun Ali Tökel;

Divan Şiirinde Tasavvuf-Kaplan Üstüner;

Kırk Hadis Geleneği-Abdülkadir Karahan;

Osmanlı Toplum Hayatı-Ömer Özkan;

Divan Şiirinde İlim-Hüseyin Güfta;

Divan Şiirinde Sosyal Hayat-M. Nejat Sefercioğlu;

Tevhid Kasidelerinde İsbât-ı Vâcib-Haluk Gökalp;

Klasik Türk Şiirinde Gömlek-Bayram Ali Kaya;

Azmizade Haleti Divanında Atasözleri ve Deyimler-Bayram Ali Kaya;

Klasik Türk Şiirinde Bir Tıp Terimi Olarak Cebr-Ozan Yılmaz;

Klasik Türk Şiirinde Bir Coğrafya Terimi Olarak Tîg-Ozan Yılmaz
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. X
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler.
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. X
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. X
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. X
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. X
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler.
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. X
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. X
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. X
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını tanır. 2 0 0 0 1 1 1 2 0 0 4 2 4 0
2 Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını metinler üzerinde uygulamalı bir şekilde görür. 2 0 0 0 1 1 1 2 0 0 4 2 4 0
3 Metinlerde geçen Klasik Türk edebiyatının kaynaklarını tespit edip yorumlar. 2 0 0 0 1 1 1 2 0 0 4 2 4 0
4 Metinleri okuyup anlamada Klasik Türk edebiyatının kaynaklarının önemini kavrar. 2 0 0 0 1 1 1 2 0 0 4 2 4 0
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
3. Kısa Sınav 10
1. Ara Sınav 70
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 5 5
Kısa Sınav 2 2 4
Ödev 1 5 5
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 120
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,8
dersAKTSKredisi 5