Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Toplumsal Cinsiyet PSK 425 7 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri

Dersin ön koşulu bulunmamaktadır.

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. EDA ERMAĞAN ÇAĞLAR
Dersi Verenler Doç.Dr. EDA ERMAĞAN ÇAĞLAR,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Bu ders, öğrencilerin toplumsal cinsiyet kavramını sosyal, kültürel ve psikolojik bağlamda ele alarak; bireylerin cinsiyet kimliği, toplumsal roller, ayrımcılık, eşitlik ve psikoloji disiplininde toplumsal cinsiyetin etkileri konularında eleştirel bir farkındalık geliştirmelerini amaçlar.

Dersin İçeriği

Bu ders, toplumsal cinsiyet kavramını psikoloji disiplini bağlamında ele alarak, cinsiyetin toplumsal, kültürel ve psikolojik boyutlarını disiplinlerarası bir perspektifle incelemeyi amaçlamaktadır. Biyolojik cinsiyet ile toplumsal cinsiyet arasındaki kuramsal ayrım temel alınarak, toplumsal cinsiyet rollerinin tarihsel süreçte nasıl yapılandığı, kültürel bağlamda nasıl yeniden üretildiği ve bireyin psikososyal gelişimi üzerindeki etkileri değerlendirilecektir.

Ders kapsamında feminist kuramlar, erkeklik çalışmaları ve eleştirel yaklaşımlar psikolojik kuramlarla ilişkilendirilerek analiz edilecektir. Bununla birlikte, toplumsal cinsiyetin medya, aile, eğitim ve çalışma yaşamı gibi kurumlar aracılığıyla nasıl şekillendiği; cinsiyet temelli ayrımcılık, eşitsizlik, toplumsal normlar ve şiddet olguları çerçevesinde tartışılacaktır.

Ders süresince öğrencilerin, toplumsal cinsiyet bağlamında gelişen normatif yapıları, birey üzerindeki psikolojik etkileriyle birlikte eleştirel bir bakış açısıyla sorgulamaları ve değerlendirmeleri hedeflenmektedir.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Toplumsal cinsiyet ve biyolojik cinsiyet arasındaki farkı açıklar. Soru-Cevap, Grupla Çalışma, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Toplumsal cinsiyet rollerinin tarihsel ve kültürel temellerini analiz eder. Problem Çözme, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığı tanımlar ve örneklerle açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
4 Psikolojik kuramlar çerçevesinde toplumsal cinsiyetin birey üzerindeki etkilerini tartışır. Grupla Çalışma, Tartışma, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
5 Cinsiyet temelli eşitsizliklere yönelik eleştirel bir bakış açısı geliştirir. Grupla Çalışma, Tartışma, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Medya, eğitim, aile ve iş hayatı gibi alanlarda toplumsal cinsiyet rollerinin etkisini değerlendirir. Soru-Cevap, Tartışma, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ders Tanıtımı: Toplumsal Cinsiyet Nedir? Temel Kavramlar
2 Biyolojik Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Arasındaki Fark
3 Toplumsal Cinsiyetin Tarihsel Gelişimi
4 Feminist Kuramlar ve Psikolojiye Etkileri
5 Erkeklik, Kadınlık ve Cinsiyet Rolleri
6 Kimlikler ve Toplumsal Algılar
7 Psikolojik Gelişim Kuramlarında Toplumsal Cinsiyet
8 Ara Sınav
9 Aile, Eğitim ve Medyada Toplumsal Cinsiyet Rolleri
10 Toplumsal Cinsiyet ve İş Yaşamı
11 Şiddet, Ayrımcılık ve Cinsiyet Temelli Eşitsizlik
12 Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Politikaları
13 Erkeklik Çalışmaları ve Toplumsal Değişim
14 Final Sınavı
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları
  • Maureen Murdock (2022). Kadın kahramanın yolculuğu. Beyaz Baykuş Yayınevi.
  • James Hollis. Satürn'ün gölgesinde. Butik Yayınevi.
  • Ayşe Gül Altınay & Yeşim Arat (2008). Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet.
  • Simone de Beauvoir (1949). İkinci Cins. Koç Üniversitesi Yayınları.
  •  

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. X
2 Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. X
3 Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. X
4 Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. X
5 Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. X
6 Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. X
7 Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. X
8 Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. X
9 Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. X
10 Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. X
11 En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. X
12 Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 Toplumsal cinsiyet ve biyolojik cinsiyet arasındaki farkı açıklar. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
2 Toplumsal cinsiyet rollerinin tarihsel ve kültürel temellerini analiz eder. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
3 Toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığı tanımlar ve örneklerle açıklar. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
4 Psikolojik kuramlar çerçevesinde toplumsal cinsiyetin birey üzerindeki etkilerini tartışır. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
5 Cinsiyet temelli eşitsizliklere yönelik eleştirel bir bakış açısı geliştirir.
6 Medya, eğitim, aile ve iş hayatı gibi alanlarda toplumsal cinsiyet rollerinin etkisini değerlendirir. 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 4 56
Ara Sınav 1 2 2
Final 1 2 2
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 3 42
Ödev 2 6 12
Toplam İş Yükü 114
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,56
dersAKTSKredisi 5