| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Sürdürülebilirlik ve Entegre Raporlama | MUH 613 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. ÜMMÜGÜLSÜM ZOR |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. ÜMMÜGÜLSÜM ZOR, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu ders, sürdürülebilirlik kavramının kurumsal stratejiler ve raporlama pratikleri üzerindeki dönüştürücü etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Ders, geleneksel finansal raporlamanın sınırlarını aşarak, işletmelerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) performanslarını paydaşlarına nasıl aktardığını ele alır. Özellikle, finansal ve finansal olmayan performansın bütünleşik bir yaklaşımla sunulduğu Entegre Raporlama () çerçevesine odaklanılacaktır. Dersin temel amacı, öğrencilere sürdürülebilirlik ve entegre raporlama alanındaki temel teorileri, güncel akademik literatürü ve ampirik araştırma yöntemlerini tanıtarak, bu alanda yüksek nitelikli ve özgün akademik çalışmalar yapabilme yetkinliği kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | 1. Hafta: Giriş: Kurumsal Raporlamanın Evrimi ve Sürdürülebilirlik Paradigması • Konular: Geleneksel finansal raporlamanın yetersizlikleri. Kurumsal sosyal sorumluluktan (KSS) sürdürülebilirliğe geçiş. Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ÇSY) kavramının yükselişi. • Temel Okumalar: o Deegan, C. (2002). The legitimising effect of social and environmental disclosures–a theoretical foundation. Accounting, Auditing & Accountability Journal. o Freeman, R. E. (1984). Strategic management: A stakeholder approach. 2. Hafta: Sürdürülebilirlik Raporlamasının Teorik Temelleri • Konular: Meşruiyet Teorisi (Legitimacy Theory), Paydaş Teorisi (Stakeholder Theory), Kurumsal Teori (Institutional Theory) ve bu teorilerin raporlama davranışlarını açıklamadaki rolü. • Temel Okumalar: o Gray, R., Kouhy, R., & Lavers, S. (1995). Corporate social and environmental reporting: a review of the literature and a longitudinal study of UK disclosure. Accounting, Auditing & Accountability Journal. o DiMaggio, P. J., & Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review. 3. Hafta: Entegre Raporlamaya Giriş () • Konular: ’nin doğuşu ve felsefesi. Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (IIRC) ve Değer Yaratma Vakfı (Value Reporting Foundation). Entegre Düşünce (Integrated Thinking). • Temel Okumalar: o International Integrated Reporting Council (IIRC). (2021). The International Framework. o Eccles, R. G., & Krzus, M. P. (2010). One report: Integrated reporting for a sustainable strategy. 4. Hafta: Çerçevesinin Temel Bileşenleri: Altı Sermaye ve Değer Yaratma • Konular: Finansal, Üretilmiş, Fikri, İnsan, Sosyal ve İlişkisel, ve Doğal sermaye tanımları. İşletmelerin bu sermayeleri kullanarak nasıl değer yarattığı, koruduğu veya aşındırdığı. • Temel Okumalar: o Adams, C. A. (2015). The international integrated reporting council: a call to action. Critical Perspectives on Accounting. o Serafeim, G. (2015). Integrated reporting and investor clientele. Journal of Applied Corporate Finance. 5. Hafta: Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları Eko-sistemi: GRI, SASB ve İlişkiler • Konular: Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI) standartları. Sürdürülebilirlik Muhasebe Standartları Kurulu (SASB). ile bu standartlar arasındaki tamamlayıcılık ve farklılıklar. • Temel Okumalar: o GRI Standartları (Güncel Sürüm). o SASB Conceptual Framework. 6. Hafta: Yeni Ufuklar: IFRS S1 ve IFRS S2 Sürdürülebilirlik Açıklama Standartları • Konular: Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu'nun (ISSB) kuruluşu. IFRS S1 (Genel Gereklilikler) ve IFRS S2 (İklimle İlgili Açıklamalar) standartlarının yapısı ve ile entegrasyonu. • Temel Okumalar: o IFRS Foundation. (2023). IFRS S1 General Requirements for Disclosure of Sustainability-related Financial Information. o IFRS Foundation. (2023). IFRS S2 Climate-related Disclosures. 7. Hafta: Ara Dönem Sunumları: Literatür Taraması ve Araştırma Sorularının Tanıtımı • Öğrenciler dönem sonu makaleleri için belirledikleri araştırma alanına ilişkin ilk bulgularını ve literatür haritalarını sunarlar. 8. Hafta: Entegre Raporlamanın Kalitesi ve Ölçümü • Konular: Nitelikli bir entegre raporun özellikleri nelerdir? Rapor kalitesini ölçmek için kullanılan metrikler ve endeksler. İçerik analizi ve puanlama (scoring) metodolojileri. • Temel Okumalar: o Stent, W., & Dowler, T. (2015). Early adoption of integrated reporting: A study of stakeholder communications. Issues in Social and Environmental Accounting. 9. Hafta: Eleştirel Perspektifler: Sembolizm, İzlenim Yönetimi ve "Greenwashing" • Konular: Şirketler raporlamayı meşruiyet kazanmak için sembolik bir araç olarak mı kullanıyor? Entegre raporlama, "greenwashing" için yeni bir alan mı yaratıyor? Maddi ve sembolik açıklamalar arasındaki fark. • Temel Okumalar: o Melloni, G. (2015). The content of integrated reports: a theoretical framework. Journal of Management and Governance. o Haji, A. A., & An, Y. (2020). Integrated reporting, impression management and firm value. Managerial Auditing Journal. 10. Hafta: Sürdürülebilirlik Raporlamasının Güvencesi (Assurance) • Konular: Finansal olmayan bilgilerin güvencesinin önemi. Güvence süreçlerindeki zorluklar. Güvence sağlayıcıların rolü ve güvence beyanlarının içeriği. Sınırlı (limited) ve makul (reasonable) güvence. • Temel Okumalar: o O’Dwyer, B., & Owen, D. (2005). Assurance statement practice in environmental, social and sustainability reporting: a critical evaluation. The British Accounting Review. 11. Hafta: Ampirik Araştırmalar I: 'nin Firma Değeri ve Finansal Performansa Etkisi • Konular: uygulamasının hisse senedi fiyatları, firma değeri (Tobin's Q), sermaye maliyeti ve karlılık üzerindeki etkilerini inceleyen ampirik çalışmaların analizi. Metodolojik zorluklar ve bulguların tutarlılığı. • Temel Okumalar: o Zhou, S., Simnett, R., & Green, W. (2017). Does integrated reporting matter to the capital market?. Abacus. o Girella, L., Rossi, F., & Zambon, S. (2019). The impact of integrated reporting on firm value: a puzzle or a researcher’s trap?. Business Strategy and the Environment. 12. Hafta: Ampirik Araştırmalar II: Kurumsal Yönetim, Paydaş İlişkileri ve • Konular: Yönetim kurulu yapısı, sürdürülebilirlik komiteleri gibi kurumsal yönetim mekanizmalarının kalitesi üzerindeki etkisi. Raporlamanın paydaş katılımı ve yönetimi ile ilişkisi. • Temel Okumalar: o Manes-Rossi, F., Tiron-Tudor, A., & Nicolò, G. (2018). The impact of integrated reporting on corporate performance. Journal of Cleaner Production. 13. Hafta: Gelecek Araştırma Alanları ve Teknolojinin Rolü • Konular: Sürdürülebilirlik ve entegre raporlama alanındaki araştırma boşlukları. Blokzincir, yapay zeka gibi teknolojilerin raporlama ve güvence süreçlerini nasıl etkileyebileceği. Zorunlu raporlamanın potansiyel etkileri. • Temel Okumalar: o Adams, C. A., & Abhayawansa, S. (2022). The future of corporate reporting: towards a common vision. The British Accounting Review. 14. Hafta: Dönem Sonu Araştırma Makalesi Sunumları ve Değerlendirme • Öğrenciler, hazırladıkları dönem sonu araştırma makalelerinin sunumlarını yaparak geri bildirim alırlar. Genel tekrar ve dersin kapanışı. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Sürdürülebilirlik, kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) ve ÇSY kavramlarının teorik temellerini (Paydaş Teorisi, Meşruiyet Teorisi, Kurumsal Teori vb.) açıklayabilir. | ||
| 2 | Entegre Raporlama (<ER>) çerçevesini, temel bileşenlerini (altı sermaye, değer yaratma süreci vb.) ve entegre düşünce felsefesini derinlemesine analiz edebilir. | ||
| 3 | GRI, SASB, IFRS S1/S2 gibi diğer sürdürülebilirlik raporlama standartları ile <ER> arasındaki ilişkiyi, benzerlikleri ve farklılıkları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilir | ||
| 4 | Sürdürülebilirlik ve entegre raporlamanın kalitesi, güvencesi ve kurumsal performans (finansal ve finansal olmayan) üzerindeki etkileri hakkındaki ampirik literatürü sentezleyebilir. | ||
| 5 | Bu alandaki mevcut araştırma boşluklarını tespit ederek özgün bir araştırma sorusu ve tasarımı geliştirebilir | ||
| 6 | "Greenwashing" (yeşil aklama) gibi raporlamadaki sembolik ve materyalist yaklaşımları ayırt edebilir ve eleştirel bir şekilde tartışabilir. |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kurumsal Raporlamanın Evrimi ve Sürdürülebilirlik Paradigması • Konular: Geleneksel finansal raporlamanın yetersizlikleri. Kurumsal sosyal sorumluluktan (KSS) sürdürülebilirliğe geçiş. Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ÇSY) kavramının yükselişi. | |
| 2 | Sürdürülebilirlik Raporlamasının Teorik Temelleri • Konular: Meşruiyet Teorisi (Legitimacy Theory), Paydaş Teorisi (Stakeholder Theory), Kurumsal Teori (Institutional Theory) ve bu teorilerin raporlama davranışlarını açıklamadaki rolü. | |
| 3 | Entegre Raporlamaya Giriş (<ER>) • Konular: <ER>’nin doğuşu ve felsefesi. Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (IIRC) ve Değer Yaratma Vakfı (Value Reporting Foundation). Entegre Düşünce (Integrated Thinking) | |
| 4 | <ER> Çerçevesinin Temel Bileşenleri: Altı Sermaye ve Değer Yaratma • Konular: Finansal, Üretilmiş, Fikri, İnsan, Sosyal ve İlişkisel, ve Doğal sermaye tanımları. İşletmelerin bu sermayeleri kullanarak nasıl değer yarattığı, koruduğu veya aşındırdığı | |
| 5 | ürdürülebilirlik Raporlama Standartları Eko-sistemi: GRI, SASB ve İlişkiler • Konular: Küresel Raporlama İnisiyatifi (GRI) standartları. Sürdürülebilirlik Muhasebe Standartları Kurulu (SASB). <ER> ile bu standartlar arasındaki tamamlayıcılık ve farklılıklar. | |
| 6 | IFRS S1 ve IFRS S2 Sürdürülebilirlik Açıklama Standartları • Konular: Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu'nun (ISSB) kuruluşu. IFRS S1 (Genel Gereklilikler) ve IFRS S2 (İklimle İlgili Açıklamalar) standartlarının yapısı ve <ER> ile entegrasyonu. | |
| 7 | IFRS S1 ve IFRS S2 Sürdürülebilirlik Açıklama Standartları • Konular: Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu'nun (ISSB) kuruluşu. IFRS S1 (Genel Gereklilikler) ve IFRS S2 (İklimle İlgili Açıklamalar) standartlarının yapısı ve <ER> ile entegrasyonu. | |
| 8 | Entegre Raporlamanın Kalitesi ve Ölçümü • Konular: Nitelikli bir entegre raporun özellikleri nelerdir? Rapor kalitesini ölçmek için kullanılan metrikler ve endeksler. İçerik analizi ve puanlama (scoring) metodolojileri. | |
| 9 | Eleştirel Perspektifler: Sembolizm, İzlenim Yönetimi ve "Greenwashing" • Konular: Şirketler raporlamayı meşruiyet kazanmak için sembolik bir araç olarak mı kullanıyor? Entegre raporlama, "greenwashing" için yeni bir alan mı yaratıyor? Maddi ve sembolik açıklamalar arasındaki fark. | |
| 10 | Sürdürülebilirlik Raporlamasının Güvencesi (Assurance) • Konular: Finansal olmayan bilgilerin güvencesinin önemi. Güvence süreçlerindeki zorluklar. Güvence sağlayıcıların rolü ve güvence beyanlarının içeriği. Sınırlı (limited) ve makul (reasonable) güvence. | |
| 11 | mpirik Araştırmalar I: <ER>'nin Firma Değeri ve Finansal Performansa Etkisi • Konular: <ER> uygulamasının hisse senedi fiyatları, firma değeri (Tobin's Q), sermaye maliyeti ve karlılık üzerindeki etkilerini inceleyen ampirik çalışmaların analizi. Metodolojik zorluklar ve bulguların tutarlılığı. | |
| 12 | Ampirik Araştırmalar II: Kurumsal Yönetim, Paydaş İlişkileri ve <ER> • Konular: Yönetim kurulu yapısı, sürdürülebilirlik komiteleri gibi kurumsal yönetim mekanizmalarının <ER> kalitesi üzerindeki etkisi. Raporlamanın paydaş katılımı ve yönetimi ile ilişkisi | |
| 13 | Gelecek Araştırma Alanları ve Teknolojinin Rolü • Konular: Sürdürülebilirlik ve entegre raporlama alanındaki araştırma boşlukları. Blokzincir, yapay zeka gibi teknolojilerin raporlama ve güvence süreçlerini nasıl etkileyebileceği. Zorunlu raporlamanın potansiyel etkileri. | |
| 14 | önem Sonu Araştırma Makalesi Sunumları ve Değerlendirme • Öğrenciler, hazırladıkları dönem sonu araştırma makalelerinin sunumlarını yaparak geri bildirim alırlar. Genel tekrar ve dersin kapanışı. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Gray, R., Kouhy, R., & Lavers, S. (1995). Corporate social and environmental reporting: a review of the literature and a longitudinal study of UK disclosure. Accounting, Auditing & Accountability Journal. DiMaggio, P. J., & Powell, W. W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields. American Sociological Review. International Integrated Reporting Council (IIRC). (2021). The International Framework. o Eccles, R. G., & Krzus, M. P. (2010). One report: Integrated reporting for a sustainable strategy. Adams, C. A. (2015). The international integrated reporting council: a call to action. Critical Perspectives on Accounting. Serafeim, G. (2015). Integrated reporting and investor clientele. Journal of Applied Corporate Finance. GRI Standartları (Güncel Sürüm). SASB Conceptual Framework. IFRS Foundation. (2023). IFRS S1 General Requirements for Disclosure of Sustainability-related Financial Information. IFRS Foundation. (2023). IFRS S2 Climate-related Disclosures. Stent, W., & Dowler, T. (2015). Early adoption of integrated reporting: A study of stakeholder communications. Issues in Social and Environmental Accounting. Melloni, G. (2015). The content of integrated reports: a theoretical framework. Journal of Management and Governance. Haji, A. A., & An, Y. (2020). Integrated reporting, impression management and firm value. Managerial Auditing Journal. O’Dwyer, B., & Owen, D. (2005). Assurance statement practice in environmental, social and sustainability reporting: a critical evaluation. The British Accounting Review Zhou, S., Simnett, R., & Green, W. (2017). Does integrated reporting matter to the capital market?. Abacus. Girella, L., Rossi, F., & Zambon, S. (2019). The impact of integrated reporting on firm value: a puzzle or a researcher’s trap?. Business Strategy and the Environment Manes-Rossi, F., Tiron-Tudor, A., & Nicolò, G. (2018). The impact of integrated reporting on corporate performance. Journal of Cleaner Production. Adams, C. A., & Abhayawansa, S. (2022). The future of corporate reporting: towards a common vision. The British Accounting Review. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | En az bir yabancı dili de kullanarak kendi disiplininde derinlemesine bilgi sahibidir. | X | |||||
| 2 | Kendi disiplinindeki kavram, uygulama, model ve teoriler ile araştırma yöntem bilgisini, bilimsel çalışmalarda ele aldığı işletme ve yönetim sorunlarının çözümünde disipline orijinal katkı sunacak şekilde kullanır. | X | |||||
| 3 | Sahip olduğu bilgileri etik değerlere uygun, yasalar çerçevesinde, doğru ve güvenli şekilde kullanır. | X | |||||
| 4 | Disiplini ile ilgili sosyal konular hakkında farkındalığını gösterir. | X | |||||
| 5 | Bilimsel çalışmalarını nitelikli bilimsel mecralarda yayınlatabilir. | X | |||||
| 6 | Bilimsel çalışmalarını sözlü olarak bilimsel toplantılarda akademik teamüllere uygun bir şekilde sunabilir. | X | |||||
| 7 | Toplumsal refah oluşturmak için inovasyona dayalı girişimciliği stratejik eylemler ile ilişkilendirebilir ve tasarlayabilir. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Sürdürülebilirlik, kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) ve ÇSY kavramlarının teorik temellerini (Paydaş Teorisi, Meşruiyet Teorisi, Kurumsal Teori vb.) açıklayabilir. | |||||||
| 2 | Entegre Raporlama (<ER>) çerçevesini, temel bileşenlerini (altı sermaye, değer yaratma süreci vb.) ve entegre düşünce felsefesini derinlemesine analiz edebilir. | |||||||
| 3 | GRI, SASB, IFRS S1/S2 gibi diğer sürdürülebilirlik raporlama standartları ile <ER> arasındaki ilişkiyi, benzerlikleri ve farklılıkları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilir | |||||||
| 4 | Sürdürülebilirlik ve entegre raporlamanın kalitesi, güvencesi ve kurumsal performans (finansal ve finansal olmayan) üzerindeki etkileri hakkındaki ampirik literatürü sentezleyebilir. | |||||||
| 5 | Bu alandaki mevcut araştırma boşluklarını tespit ederek özgün bir araştırma sorusu ve tasarımı geliştirebilir | |||||||
| 6 | "Greenwashing" (yeşil aklama) gibi raporlamadaki sembolik ve materyalist yaklaşımları ayırt edebilir ve eleştirel bir şekilde tartışabilir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 40 |
| 1. Proje / Tasarım | 60 |
| Toplam | 100 |
| Toplam | 0 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Proje / Tasarım | 1 | 30 | 30 |
| Toplam İş Yükü | 138 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,52 | ||
| dersAKTSKredisi | 6 | ||