Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı Devleti´Nde Yenileşme Hareketleri TAR 435 7 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. TURGUT SUBAŞI
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Yok

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

XVII. Yüzyıl da başlayan yenileşme hareketlerini takip eden süreçte Lale Devri, I. Mahmud, III. Mustafa, I. Abülhamid, III. Selim, IV. Mustafa ve II. Mahmud dönemlerinde, Osmanlı Devletinde Reform girişimleri ve hedeflenen ve yapılan yeniliklerle birlikte, Tazimat Dönemi, I. Meşrutiyet ve II. Meşrutiyet Dönemlerinde hedeflenen yeniden yapılanma ve çağdaşlaşma çabaları ve bunun önündeki iç ve dış engellerin incelenmesi

Dersin İçeriği

Osmanlı Devleti’nin toplum yapısı ve özellikleri, Avrupa’daki gelişmeler ve Osmanlı Devleti. İlk reform hareketleri ve ilk reform belgeleri, Reformların gelişmesindeki iç ve dış engeller. Lale Devri, III. Selim ve Nizam-ı Cedid Harekâtı. II. Mahmud Devri yenileşme hareketleri. Osmanlı Devleti’nin yeniden yapılanma çalışmalarında önemli bir adım, Tanzimat Fermanı. Fermanın hukuksal nitelikleri ve Tahlili Tanzimat Döneminde kanunlaştırma çalışmaları. Tanzimat Fermanı ve Avrupa, Islahat Fermanı, Tanzimat’a tepkiler ve Siyasal örgütlerin kurulması. Yeni Osmanlılar hareketi ve söylemleri. Meşrutiyet yönetimine geçiş. Meşrutiyet Döneminden Cumhuriyet dönemine kadar olan yenileşme hareketleri.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı Devlet yapısını tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Lale Devri, III. Selim ve II. Mahmut döneminde yapılan yenilikleri inceler. Soru-Cevap, Anlatım, Beyin Fırtınası,
3 Osmanlı Devleti’nde yönetim, eğitim ve askeri alanında yapılan yeniliklerini öğrenir Tartışma, Örnek Olay, Anlatım,
4 Reformlarla gelen değişimin iç ve dış dinamiklerini ve nedenlerini kavrar. Tartışma, Beyin Fırtınası, Grupla Çalışma,
5 Temel hak ve özgürlükleri esas alan Hukuka dayalı çağdaş yeni bir düzenleme amaçlayan Tanzimat Fermanını inceler. Anlatım, Soru-Cevap, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Askeri, Ekonomik, sosyal ve yönetim alanlardaki aksaklıkları ortadan kaldırıp, Güçlü bir yönetim düzeni kurarak, Devleti dağılmaktan kurtarmayı amaçlayan girişimlerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Tanzimat Fermanıyla başlayan süreçte, Osmanlı Devleti’nde Hukuk, yönetim, Dil, Eğitim ve Askeri alanlarda yapılan yeniliklerini inceler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Reformların neden ve sonuçlarını yorumlar. Grupla Çalışma, Beyin Fırtınası, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
9 Farklı unsurlardan oluşan Osmanlı devletinin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını muhafaza edebilmek için giriştiği köklü reform hareketlerine Avrupa’nın güçlü devletlerinin desteğinin sağlanması için uyguladığı politikalarını öğretir Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Avrupa’daki gelişmeler ve Osmanlı Devleti.
2 Osmanlı Devlet yapısı ve ilk Reform çabaları.
3 Reformların gelişmesindeki iç ve dış engeller.
4 Nizam-ı Cedid Harekâtı ve karşılaştığı Engeller.
5 IV. Mustafa’nın saltanata gelişi ve Şer’i Hüccetin hazırlanması.
6 II. Mahmut’un yönetime gelişi, Sened-i İttifak ve Ayanlar
7 II. Mahmut Döneminde askeri eğitim ve yönetim alanında yapılan yenilikler.
8 Yenileşme Hareketlerinde cesurca bir adım: Tanzimat Fermanı.
9 ARASINAV
10 Tanzimat Fermanını gerekli kılan iç ve dış gelişmeler.
11 Tanzimat Döneminde kanunlaştırma çalışmaları.
12 Tanzimat’a Tepkiler ve Siyasal örgütlerin kurulması.
13 Yeni Osmanlılar hareketi, faaliyetleri ve söylemleri.
14 Meşrutiyet yönetimine geçiş ve yenileşme hareketleri.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1- Necdet Hayta ve Uğur Ünal, Osmanlı Devleti’nde Yenileşme Hareketleri, Ankara, 2005.
2- Niyazi Berkes, Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul, 1978.
3- Roderic Davison, Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform 1856-1876, (Çev.:O. Akınhay), 1997, İstanbul.
4- Ali Akyıldız, Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform 1836-1856, İstanbul, 1993.
5- İlber Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, 1987, İstanbul.
6- Şerif Mardin, “Türk Modernleşmesi”, Makaleler 4, 1991, İstanbul.
Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, V, VI, VII ve VIII. Ciltler, Ankara, 1976.
7- İlgili diğer güncel makale ve kitaplar

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanır. X
2 Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. X
3 Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. X
4 Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütür. X
5 Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. X
6 Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. X
7 Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. X
8 Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. X
9 Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. X
10 Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. X
11 Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Osmanlı Devlet yapısını tanır. 4 3 4 4 5 4 5 4 3 4 4
2 Lale Devri, III. Selim ve II. Mahmut döneminde yapılan yenilikleri inceler. 5 4 5 4 5 4 4 5 5 4
3 Osmanlı Devleti’nde yönetim, eğitim ve askeri alanında yapılan yeniliklerini öğrenir 5 5 4 4 5 4 5 5 4 4 5
4 Reformlarla gelen değişimin iç ve dış dinamiklerini ve nedenlerini kavrar. 3 4 4 3 5 5 3 4 4 4 4
5 Temel hak ve özgürlükleri esas alan Hukuka dayalı çağdaş yeni bir düzenleme amaçlayan Tanzimat Fermanını inceler. 5 4 4 5 4 4 4 5 5 4 5
6 Askeri, Ekonomik, sosyal ve yönetim alanlardaki aksaklıkları ortadan kaldırıp, Güçlü bir yönetim düzeni kurarak, Devleti dağılmaktan kurtarmayı amaçlayan girişimlerini kavrar. 4 4 4 5 4 4 5 4 5 4 5
7 Tanzimat Fermanıyla başlayan süreçte, Osmanlı Devleti’nde Hukuk, yönetim, Dil, Eğitim ve Askeri alanlarda yapılan yeniliklerini inceler. 5 5 4 4 3 4 5 4 4 4 5
8 Reformların neden ve sonuçlarını yorumlar. 5 5 4 4 5 5 4 5 4 5 5
9 Farklı unsurlardan oluşan Osmanlı devletinin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını muhafaza edebilmek için giriştiği köklü reform hareketlerine Avrupa’nın güçlü devletlerinin desteğinin sağlanması için uyguladığı politikalarını öğretir
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Ödev 1 10 10
Final 1 20 20
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 136
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,44
Dersin AKTS Kredisi 5