| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Ekonomisinde Mali Yapı | IEF 435 | 7 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. MERVAN SELÇUK |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. MERVAN SELÇUK, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam ekonomisinde devletin mali yapısı ve ilkeleri incelenirken, kamu bütçesinin günümüzdeki gibi harcama odaklı bir yapıda değil gelir odaklı bir yapıda olduğu, zekât ve vakıfların bütçenin yükünü azaltan rolü, zorunluluk olmadıkça denk bütçenin önemi ile ilave vergi ve kamu borçlanmasının şart ve sınırları İslam maliye politikası penceresinden ele alınacaktır. Günümüzde geleneksel mali yapı ve politikaların toplumun sorunlarını ne derece çözdüğü tartışılacak, İslam maliye politikası ve araçları bu sorunların çözümünde bir alternatif olarak uygulanabilirliği sorusuna cevap aranacaktır. |
| Dersin İçeriği |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Dünya tarihi açısından çok önemli yere sahip Osmanlı Devleti mali uygulamaları hususunda yargıda bulunmak. | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 2 | Devletin farklılaşan fonksiyonlarını mali açıdan sınıflayarak kamusal hizmet finansmanının nasıl yapıldığını teşhis etmek. | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Boşluk Doldurma Testleri, |
| 3 | İslam inançları açısından tarihi mali sistemlerin mali uygulamalarını örneklerle açıklamak. | Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ders Tanıtım Formu Dağıtılması ve Derse Giriş | |
| 2 | İslam Devletlerinin Ekonomik ve İdari Yapıları | |
| 3 | İslam Devletlerinde Kamu Gelirleri ve Kamu Harcamaları | |
| 4 | Müslümanlardan Alınan Vergiler I | |
| 5 | Müslümanlardan Alınan Vergiler II | |
| 6 | Müslümanlardan Alınan Vergiler III | |
| 7 | Ara Sınav | |
| 8 | Gayrimüslimlerden Alınan Vergiler I | |
| 9 | Gayrimüslimlerden Alınan Vergiler II | |
| 10 | Borçlanma ve Diğer Bazı Gelirler | |
| 11 | İslam Mali Politikasının Başlıca İlkeleri | |
| 12 | İslam Ekonomisinde Bütçe ve Mali Denge | |
| 13 | Kamu Harcamaları | |
| 14 | Ödev Sunumu |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Erkal, M. (1992). Beytülmal. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/beytulmal adresinden erişildi. Erkal, M. (1993). Cizye. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/cizye#1 adresinden erişildi. Erkal, M. (1996). Ganimet. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/ganimet%0A adresinden erişildi. Erkal, M. (2007). Öşür. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/osur#1 adresinden erişildi. Fayda, M. (1995). Fey. İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/fey adresinden erişildi. Kallek, C. (1992). Hz. Peygamber Döneminde Devlet ve Piyasa. İstanbul: Bilim ve Sanat Vakfı Yayınları. Kallek, C. (1997). Haraç. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/harac#1 adresinden erişildi. Kallek, C. (1998). Hisbe. TDV İslâm Ansiklopedisi1. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. Kallek, C. (2003). Meks. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/meks adresinden erişildi. Kallek, C. (2007). Nevaib. TDV İslâm Ansiklopedisi. TDV İslâm Araştırmaları Merkezi. https://islamansiklopedisi.org.tr/nevaib adresinden erişildi.
|
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İslam İktisadı ve Finans alanında güncel bilgileri içeren ders kitapları, makaleler ve araştırmalarla desteklenen ileri düzeyde kurumsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. | X | |||||
| 2 | Konvansiyonel İktisat ve Finans disiplinlerine dair teorilere hâkim olup karşılaştırmalı analiz yapma. | X | |||||
| 3 | Ekonomik aktörlerin karşılaştıkları problemleri kritik ederek İslam İktisadı ve Finans temelinde çözümler üretebilme. | X | |||||
| 4 | Uygulamaya yönelik edindiği bilgileri iş hayatında kullanabilme. | X | |||||
| 5 | Alana dair öğrendikleri ile çalıştığı kuruma yeni bir vizyon sunarak verimli ve etkin stratejiler geliştirebilme. | X | |||||
| 6 | Ekonomik verileri toplama, düzenleme ve analiz etmede gereken istatistik ve ekonometrik yöntemleri bilme ve bilgisayar programlarını kullanabilme. | X | |||||
| 7 | Öğrenilen cebirsel ve istatistik yöntemleriyle kamu ve iş dünyasının karşılaştığı sorunları çözme yeteneğine sahip olma. | ||||||
| 8 | İslam İktisat Teorisi, İslam İktisat Tarihi, İslam İktisat Düşüncesi, Muamelat Fıkhı, Katılım Bankacılığı, Katılım Sigortacılığı ve İslami Sermaye Piyasaları gibi İslam İktisadı ve Finansın seçmiş olduğu alt dallarında uzmanlaşma hedefine sahip olma. | X | |||||
| 9 | Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken yeterli düzeyde hukuk ve muhasebe bilgisine sahip olma. | X | |||||
| 10 | Türkçe’nin yanı sıra en az bir yabancı dilde daha (tercihen Arapça veya İngilizce) yüksek iletişim becerisine sahip olma. | ||||||
| 11 | Yapacağı çalışmalarda toplumsal, bilimsel ve mesleki ahlâk kurallarının bilincinde olma. | X | |||||
| 12 | Yerel ve uluslararası platformlarda İslam İktisadı ve Finans alanına dair bilgi aktarımlarında bulunma. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Dünya tarihi açısından çok önemli yere sahip Osmanlı Devleti mali uygulamaları hususunda yargıda bulunmak. | 3 | 2 | 2 | 1 | 3 | 1 | 3 | 3 | 2 | 1 | 2 | 2 |
| 2 | Devletin farklılaşan fonksiyonlarını mali açıdan sınıflayarak kamusal hizmet finansmanının nasıl yapıldığını teşhis etmek. | 4 | 5 | 4 | 5 | 3 | 2 | 2 | 3 | 3 | 1 | 3 | 3 |
| 3 | İslam inançları açısından tarihi mali sistemlerin mali uygulamalarını örneklerle açıklamak. | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 3 | 1 | 2 | 3 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 50 |
| 1. Ödev | 25 |
| 1. Sözlü Sınav | 25 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Sözlü Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Toplam İş Yükü | 122 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,88 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||