Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Müteahhirîn Dönemi Kelamı KLM 617 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler

Yok

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi ZİYA ERDİNÇ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Yok

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Müteahhirîn Dönemi kelâmını şekillendiren düşünürler ve bu dönemde yaşamış kelâmcıların kelâmî meselelerdeki yaklaşımları ortaya konulacaktır.

Dersin İçeriği

Bu derste, müteahhirîn dönemi kelâmının temel karakteristiğini gösteren bilgi teorisi, fizik teorisi, insanın mahiyeti ve bazı teoloji konularında dönemin kelamcılarının yaklaşımları karşılaştırmalı olarak incelenecektir.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Mütekaddimîn-müteahhirîn ayırımı ve bu ayrımın sebeplerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
2 İbn Sînâ metafiziğinin müteahhirîn kelâmı üzerindeki etkilerini değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar,
3 Müteahhirîn kelamcılarının kelâmî konulardaki yaklaşımlarını karşılaştırır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
4 Müteahhirîn kelâmını İslâm düşüncesinin diğer disiplinlerinden ayrıştıran temel ilkeleri analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
5 Müteahhirîn kelâmının metodolojisini analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
6 İnanç meselelerinin savunulmasında müteahhirîn kelâmının katkısını değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Mütekaddimîn-müteahhirîn ayrımı
2 Müteahhirîn dönemine geçişte etkili olan düşünürler: İbn Sînâ ve Cüveynî
3 Gazzâlî ve mütehhirîn kelâmı
4 Fahreddîn Râzî ve mütehhirîn kelâmı
5 Müteahhirîn kelâmında insanın mahiyeti
6 Bilgi problemi
7 Cevher-araz teorisi
8 Madde-suret teorisi
9 İsbât-ı Vâcib delilleri
10 Zât-sıfat ilişkisi problemi
11 Allah’ın tikelleri bilmesi
12 Nübüvvetin isbâtı
13 Mu’cize
14 Ölüm ötesi hayat
Kaynaklar
Ders Notu

Frank Griffel, Gazali'nin Felsefi Kelamı, çev. İbrahim Halil Üçer, İstanbul: Klasik Yayınları, 2015; İslam düşüncesinin dönüşüm çağında Fahreddin er-Razi, editör Ömer Türker, Osman Demir, İstanbul: İSAM Yayınları, 2013; İslam İlim ve Düşünce Geleneğinde Kadı Beyzavi, editor Mustakim Arıcı, İstanbul: İSAM Yayınları, 2017; İslam İlim ve Düşünce Geleneğinde Adudüddin el-İci, editör Eşref Altaş,  İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM), 2017; İslam Düşüncesinde Süreklilik Ve Değişim: Seyyid Şerif Cürcani Örneği, editör M. Cüneyt Kaya, İstanbul: Klasik Yayınları, 2015; Ziya Erdinç, Teftâzânî’de Bilgi Teorisi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019

Ders Kaynakları

Murat Kaş, Seyyid Şerif Cürcânî’de Zihnî Varlık, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1
1 Mütekaddimîn-müteahhirîn ayırımı ve bu ayrımın sebeplerini kavrar.
2 İbn Sînâ metafiziğinin müteahhirîn kelâmı üzerindeki etkilerini değerlendirir.
3 Müteahhirîn kelamcılarının kelâmî konulardaki yaklaşımlarını karşılaştırır.
4 Müteahhirîn kelâmını İslâm düşüncesinin diğer disiplinlerinden ayrıştıran temel ilkeleri analiz eder.
5 Müteahhirîn kelâmının metodolojisini analiz eder.
6 İnanç meselelerinin savunulmasında müteahhirîn kelâmının katkısını değerlendirir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 20
1. Ödev 20
2. Ödev 20
1. Performans Görevi (Seminer) 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 2 10 20
Performans Görevi (Seminer) 1 20 20
Final 1 40 40
Toplam İş Yükü 154
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,16
Dersin AKTS Kredisi 6