| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Sismik Prospeksiyon | JFM 307 | 5 | 2 + 1 | 3 | 4 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi GÜNAY BEYHAN |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi GÜNAY BEYHAN, |
| Dersin Yardımcıları | Arş.Gör.Ali SİLAHTAR |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Jeofizik Mühendisliği eğitiminde temel yöntemlerden olan sismik prospeksiyon konusunda öğrencinin bilgilenmesini sağlamaktır. |
| Dersin İçeriği | Sismik yöntemlerin tanımı, arama sismiğinin tarihçesi, bu günü ve geleceği; Sismik dalgalar teorisi, sismik dalgaların yayınımı, Huygens Prensibi, Snell Yasası; Ara yüzeyde dalgaların bölünmesi, yutulma, Zoeppritz denklemi, AVO ve AVA; Sismik dalgaların geometrisi ve sismik hızlar; Sismik dalgaların karakteristikleri, difraksiyonlar, multiple, yanal ve düşey ayırımlılık; Sismik donanımlar ve sismik yansıma veri toplama metodları; Sismik kırılma veri toplama metodları; Sismik yansıma yöntemi ve veri işlem; Sismik kırılma yöntemi ve veri işlem; Sismik dalgaların göçü; Yapay sismogramlar; Sismik stratigrafik veri işlem ve karmaşık iz analizi; Yansıma verilerinin jeolojik/litolojik değerlendirilmesi; Sismik değerlendirmede yanılgılar |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ders ile ilgili fizik ve matematiksel kuralları uygular | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 2 | Sismik kayıtçı ve sismik kaynaklar sınıflanır | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 3 | Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinin veri toplama aşamalarının planlanması yapılır | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 4 | Deniz sismiği yöntemleri uygulanır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 5 | Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinde veri işleme aşamaları uygulanır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 6 | Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinde yorumlama aşamaları uygulanır. | Tartışma, Bireysel Çalışma, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 7 | Sismik yöntemlerde karşılaşılabilecek sorunlar tanımlanır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler, |
| 8 | Öğrenciler, Zoeppritz denklemini, AVO ve AVA işlemlerini ayırt ederler | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, | |
| 9 | Öğrenciler, Sismik sonuçları değerlendirir ve yorumlar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Sismik yöntemlerin tanımı, arama sismiğinin tarihçesi, bu günü ve geleceği; Sismik dalgalar teorisi | |
| 2 | Sismik dalgaların yayınımı, Huygens Prensibi, Fermat Prensibi, Snell Yasası | |
| 3 | Ara yüzeyde dalgaların bölünmesi, yutulma, Zoeppritz denklemi, AVO ve AVA | |
| 4 | Sismik dalgaların geometrisi ve sismik hızlar; Sismik dalgaların karakteristikleri, difraksiyonlar, multiple, yanal ve düşey ayırımlılık | |
| 5 | Sismik donanımlar ve sismik yansıma veri toplama metodları; Sismik kırılma veri toplama metodları | |
| 6 | Sismik donanımlar ve sismik yansıma veri toplama metodları; Sismik kırılma veri toplama metodları | |
| 7 | Sismik yansıma yöntemi ve veri işlem; Sismik kırılma yöntemi ve veri işlem | |
| 8 | Sismik yansıma yöntemi ve veri işlem; Sismik kırılma yöntemi ve veri işlem | |
| 9 | Sismik dalgaların göçü | |
| 10 | Sismik dalgaların göçü | |
| 11 | Yapay sismogramlar | |
| 12 | Sismik stratigrafik veri işlem ve karmaşık iz analizi | |
| 13 | Yansıma verilerinin jeolojik/litolojik değerlendirilmesi | |
| 14 | Sismik değerlendirmede yanılgılar |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Haftalık verilen Ders Notu ve internet ortamında ppt dosyası |
| Ders Kaynakları | Claerbout, J.F., 1985, Imaging the Earths Interior. Blackwell Sci.Publ. Gary F. Margrave, G.F., 2001, Numerical Methods of Exploration Seismology with algorithms in MATLAB. Department of Geology and Geophysics, The University of Calgary. Payton, C.E., 1977, Seismic Stratigraphy- applications to hydrocarbon exploration, AAPG, Tulsa, OK. Russell B H, Hedlin K, Hilterman F J and Lines L R 2003 Fluid-property discrimination with AVO: a BiotGassman perspective Geophysics 68 2939 Scales, J. A., 1995, Theory of Seismic Imaging: Springer. Schlumberger Cased Hole Log Interpretation Principles/Applications. Schlumberger Educational Service, 1997 Fourth printing. Sherrif, R.E. and Geldart, L.P., 1995, Exploration Seismology. Cambridge Univ.Press. Tucker, P.M. and Yorston, H.J., 1985, Pitfalls in seismic interpretation, SEG Publ. Yılmaz, O., 2001, Seismic Data Analaysis. Vol. I, II, SEG Publ. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 a | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; | ||||||
| 1 b | Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. | ||||||
| 2 a | Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; | ||||||
| 2 b | Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | ||||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | X | |||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | X | |||||
| 5 a | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi. | ||||||
| 5 b | Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | ||||||
| 6 a | Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 b | Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 c | Bireysel çalışma becerisi. | ||||||
| 7 a | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi, | ||||||
| 7 b | En az bir yabancı dil bilgisi. | ||||||
| 7 c | Etkin sunum yapabilme becerisi. | ||||||
| 7 d | Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | ||||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | X | |||||
| 9 a | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi, | ||||||
| 9 b | Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | ||||||
| 10 a | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; | ||||||
| 10 b | Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık | ||||||
| 10 c | Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. | ||||||
| 11 a | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; | ||||||
| 11 b | Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 1 a | PÇ 1 b | PÇ 2 | PÇ 2 a | PÇ 2 b | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 5 a | PÇ 5 b | PÇ 6 | PÇ 6 a | PÇ 6 b | PÇ 6 c | PÇ 7 | PÇ 7 a | PÇ 7 b | PÇ 7 c | PÇ 7 d | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 9 a | PÇ 9 b | PÇ 10 | PÇ 10 a | PÇ 10 b | PÇ 10 c | PÇ 11 | PÇ 11 a | PÇ 11 b |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Ders ile ilgili fizik ve matematiksel kuralları uygular | 4 | 5 | 4 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 2 | Sismik kayıtçı ve sismik kaynaklar sınıflanır | 4 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 3 | Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinin veri toplama aşamalarının planlanması yapılır | 4 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | Deniz sismiği yöntemleri uygulanır. | 5 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 5 | Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinde veri işleme aşamaları uygulanır. | 4 | 4 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 6 | Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinde yorumlama aşamaları uygulanır. | 4 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 7 | Sismik yöntemlerde karşılaşılabilecek sorunlar tanımlanır. | 4 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 8 | Öğrenciler, Zoeppritz denklemini, AVO ve AVA işlemlerini ayırt ederler | 5 | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||||||
| 9 | Öğrenciler, Sismik sonuçları değerlendirir ve yorumlar | 5 | 5 | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Kısa Sınav | 15 |
| 1. Ödev | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 15 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 6 | 6 |
| Kısa Sınav | 2 | 6 | 12 |
| Ödev | 8 | 1 | 8 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 100 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4 | ||