1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Sosyoloji Pr. (Dr) (Tezli)
  3. Sosyal Bilimlerde Metodoloji Tartışmaları (2025 - 2026)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sosyal Bilimlerde Metodoloji Tartışmaları SOS 619 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. İSMAİL HİRA
Dersi Verenler Prof.Dr. İSMAİL HİRA,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Ali Öztürk
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu derste, Sosyolojideki yeni kuramsal tartışmalar metodoloji temelinde ele alınarak modern sosyolojideki trendler izlenecektir. Sosyolojide yeni arayışlar doğrultusunda; Aydınlanma düşüncesi, moderniteye ilişkin metodolojik itirazlar ve bu bağlamda kişi ve akımların tartışmaları üzerinde durulacaktır
Dersin İçeriği

Aydınlanma düşüncesi, moderniteye ilişkin metodolojik itirazlar ve bu bağlamda kişi ve akımların tartışmaları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Sosyal bilimlerde yönteme ilişkin tartışmaların temel kuramlarını öğrenir. Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Anlatım,
2 Klasik metinlerde toplumsal gerçekliğe yönelik teorilerle dile getirilen metodolojik uygulamaları öğrenir. Beyin Fırtınası, Problem Çözme,
3 Çağdaş Sosyolojinin yöntem anlayışları ve bu konuda yapılan yöntem tartışmalarını öğrenir. Anlatım, Beyin Fırtınası, Problem Çözme,
4 Klasik ve Çağdaş Sosyolojinin toplumsal gerçekliği yorumlamadaki alternatif paradigmalarını fark eder. Anlatım, Beyin Fırtınası, Problem Çözme,
5 Çağdaş Sosyolojinin metodolojik tartışmalardaki temsilcilerini tanır. Anlatım, Beyin Fırtınası, Problem Çözme,
6 Kendi toplumsal gerçekliğini daha iyi tanıma ve yorumlama becerisine sahip olur. Beyin Fırtınası, Problem Çözme, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sosyal Bilimlerde Bir Yöntem Olarak Pozitivizm
2 Popper:Yanlışlamacılık veya Eleştirel Akılcılık (Neo-Pozitivizm)
3 Frankfurt Okulu: Marcuse, Horkheimer, Habermas I
4 Frankfurt Okulu: Marcuse, Horkheimer, Habermas II
5 Wittgenstein: Anlamın Resim Kuramından Dil Oyunlarına
6 Kuhn: Bilimsel Devrimlerin Yapısı
7 Lakatos: Bilimsel Araştırma Programları Metodolojisi
8 ALthusser: Toplum, Ekonomi ve İdeoloji
9 ARASINAV
10 Feyerabend: Anarşist Bilgi Kuramı veya Kuramsal Çoğulculuk
11 Hermenötik: Derrida (Yapısöküm);Gadamer (Gelenek, Tarih Bilinci ve otorite)
12 Foucault: Büyük anlatılara Karşı Bir Söylem Olarak Marjinallik
13 Postyapısalcılık ve Postmodernizm I
14 Postyapısalcılık ve Postmodernizm II
Kaynaklar
Ders Notu

Anthony Giddens, Sosyolojik Yöntemin Yeni Kuralları, Çev: Ü. Tatlıcan& B. Balkız, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2003.
Ders Kaynakları

1.Anthony Giddens, Sosyal Teorinin Temel Problemleri.
2.Susan Hekman, Bilgi Sosyolojisi ve Hermenötik, Çev: H. Arslan, Paradigma Yayınları, İstanbul, 1999.
3.Madan Sarup, Post-yapısalcılık ve Postmodernizm, Çev: A. B. Güçlü, Ark Yay., Ankara, 1997.
4.Imre Lakatos& Alan Musgrave, Bilginin Geleşimi& İLGİNİN Gelişmi İle İlgili Teorilerin Eleştirisi, Çev : H. Arslan, Paradigma Yay., İstanbul, 1992.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 1.Toplumsal konu ve problemleri sosyolojik bir yaklaşımla ele alıp çözümleyebilecek teorik bilgi donanımına sahip olmak. X
2 2. Hem teorik hem uygulamalı bir sosyolojik araştırmayı yürütebilecek yöntem bilgisini edinmiş olmak. X
3 3. Sosyolojik bilginin ediniminde ve kullanımında salt tekrarlayıcı değil, özgün ve katkı sağlayıcı bir çaba içinde olmak. X
4 4. Genel sosyolojik bilgiye sahip olmanın ötesinde ilgi alanına göre sosyolojinin alt disiplinlerinde daha derinlikli araştırma ve çalışmalarla uzmanlaşmak. X
5 5. Sosyal bilimlerde geliştirilen bilgi ve yaklaşımlara eleştirel ve sorgulayıcı bakma becerisi kazandırmak. X
6 Bilimsel grup çalışmaları yapabilecek yabancı dil yeterliğine ulaşmak
7 Disiplinler arası araştırma yapabilme donanımına sahip olmak X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7
1 Sosyal bilimlerde yönteme ilişkin tartışmaların temel kuramlarını öğrenir.
2 Klasik metinlerde toplumsal gerçekliğe yönelik teorilerle dile getirilen metodolojik uygulamaları öğrenir.
3 Çağdaş Sosyolojinin yöntem anlayışları ve bu konuda yapılan yöntem tartışmalarını öğrenir.
4 Klasik ve Çağdaş Sosyolojinin toplumsal gerçekliği yorumlamadaki alternatif paradigmalarını fark eder.
5 Çağdaş Sosyolojinin metodolojik tartışmalardaki temsilcilerini tanır.
6 Kendi toplumsal gerçekliğini daha iyi tanıma ve yorumlama becerisine sahip olur.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 20 20
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 10 10
Sözlü Sınav 2 6 12
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 2 2
Toplam İş Yükü 160
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,4
dersAKTSKredisi 6