Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Sismik Prospeksiyon JFM 307 5 2 + 1 3 4
Ön Koşul Dersleri Yok
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi GÜNAY BEYHAN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi GÜNAY BEYHAN,
Dersin Yardımcıları Arş.Gör.Ali SİLAHTAR
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Jeofizik Mühendisliği eğitiminde temel yöntemlerden olan sismik prospeksiyon konusunda öğrencinin bilgilenmesini sağlamaktır.
Dersin İçeriği Sismik yöntemlerin tanımı, arama sismiğinin tarihçesi, bu günü ve geleceği; Sismik dalgalar teorisi, sismik dalgaların yayınımı, Huygens Prensibi, Snell Yasası; Ara yüzeyde dalgaların bölünmesi, yutulma, Zoeppritz denklemi, AVO ve AVA; Sismik dalgaların geometrisi ve sismik hızlar; Sismik dalgaların karakteristikleri, difraksiyonlar, multiple, yanal ve düşey ayırımlılık; Sismik donanımlar ve sismik yansıma veri toplama metodları; Sismik kırılma veri toplama metodları; Sismik yansıma yöntemi ve veri işlem; Sismik kırılma yöntemi ve veri işlem; Sismik dalgaların göçü; Yapay sismogramlar; Sismik stratigrafik veri işlem ve karmaşık iz analizi; Yansıma verilerinin jeolojik/litolojik değerlendirilmesi; Sismik değerlendirmede yanılgılar
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Ders ile ilgili fizik ve matematiksel kuralları uygular Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
2 Sismik kayıtçı ve sismik kaynaklar sınıflanır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
3 Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinin veri toplama aşamalarının planlanması yapılır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
4 Deniz sismiği yöntemleri uygulanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
5 Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinde veri işleme aşamaları uygulanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
6 Sismik kırılma ve yansıma yöntemlerinde yorumlama aşamaları uygulanır. Tartışma, Bireysel Çalışma, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Sismik yöntemlerde karşılaşılabilecek sorunlar tanımlanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
8 Öğrenciler, Zoeppritz denklemini, AVO ve AVA işlemlerini ayırt ederler Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
9 Öğrenciler, Sismik sonuçları değerlendirir ve yorumlar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Sismik yöntemlerin tanımı, arama sismiğinin tarihçesi, bu günü ve geleceği; Sismik dalgalar teorisi
2 sismik dalgaların yayınımı, Huygens Prensibi, Snell Yasası
3 Ara yüzeyde dalgaların bölünmesi, yutulma, Zoeppritz denklemi, AVO ve AVA
4 Sismik dalgaların geometrisi ve sismik hızlar; Sismik dalgaların karakteristikleri, difraksiyonlar, multiple, yanal ve düşey ayırımlılık
5 Sismik donanımlar ve sismik yansıma veri toplama metodları; Sismik kırılma veri toplama metodları
6 Sismik donanımlar ve sismik yansıma veri toplama metodları; Sismik kırılma veri toplama metodları
7 Sismik yansıma yöntemi ve veri işlem; Sismik kırılma yöntemi ve veri işlem
8 Sismik yansıma yöntemi ve veri işlem; Sismik kırılma yöntemi ve veri işlem
9 Sismik dalgaların göçü
10 Sismik dalgaların göçü
11 Yapay sismogramlar
12 Sismik stratigrafik veri işlem ve karmaşık iz analizi
13 Yansıma verilerinin jeolojik/litolojik değerlendirilmesi
14 Sismik değerlendirmede yanılgılar
Kaynaklar
Ders Notu Haftalık verilen Ders Notu ve internet ortamında ppt dosyası
Ders Kaynakları Claerbout, J.F., 1985, Imaging the Earths Interior. Blackwell Sci.Publ.
Gary F. Margrave, G.F., 2001, Numerical Methods of Exploration Seismology with algorithms in MATLAB. Department of Geology and Geophysics, The University of Calgary.
Payton, C.E., 1977, Seismic Stratigraphy- applications to hydrocarbon exploration, AAPG, Tulsa, OK.
Russell B H, Hedlin K, Hilterman F J and Lines L R 2003 Fluid-property discrimination with AVO: a BiotGassman perspective Geophysics 68 2939
Scales, J. A., 1995, Theory of Seismic Imaging: Springer.
Schlumberger Cased Hole Log Interpretation Principles/Applications. Schlumberger Educational Service, 1997 Fourth printing.
Sherrif, R.E. and Geldart, L.P., 1995, Exploration Seismology. Cambridge Univ.Press.
Tucker, P.M. and Yorston, H.J., 1985, Pitfalls in seismic interpretation, SEG Publ.
Yılmaz, O., 2001, Seismic Data Analaysis. Vol. I, II, SEG Publ.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 -Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. X
2 -Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi X
3 -Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) X
4 -Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 -Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi X
6 -Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. X
7 -Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. X
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. X
9 -Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. X
10 Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. X
11 -Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 15
1. Ödev 10
2. Kısa Sınav 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 6 6
Kısa Sınav 2 6 12
Ödev 8 1 8
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
Dersin AKTS Kredisi 4