Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Muamelat Fıkhı IEF 503 1 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

İslam Hukukunun Temelleri (Usul-u fıkıh)

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. MUHAMMED EMİN DURMUŞ
Dersi Verenler Doç.Dr. MUHAMMED EMİN DURMUŞ,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. İsmail Bektaş

Arş. Gör. Nazan Lila

 

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Fıkhın muamelata dair kavramları, ele aldığı meseleler ve genel ilkeleri hakkında bilgi vermek.

Dersin İçeriği

Fıkhın muamelata dair kısmında yer alan sözleşmeleri ve bunların dayandığı fıkhi kaideleri kavramak. 

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 İslam ahlak anlayışı hakkında akademik düzeyde bilgi sahibi olma Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma,
2 İslam hukukunun temel kavramları ve metodolojisi hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olma Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Anlatım,
3 İslam muamelat hukuku hakkında yeterli düzeyde bilgi sahibi olma Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Anlatım,
4 Ekonomi ve finans bilimi hakkında yeterli düzeyde bilgi ve beceri sahibi olma Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Anlatım,
5 Ekonomi ve finans alanında global düzlemdeki mevcut işleyişi bilme ve güncel gelişmeleri takip edebilme Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Anlatım,
6 Temel İslam bilimleri ile ekonomi-finans bilimleri arasında disiplinlerarası akademik çalışmalar yapabilme Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Anlatım,
7 Finansal sistemde İslami ilkelere uygun özgün mekanizma ve ürünler geliştirebilme Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
8 Görev aldığı alanlarda ve ekonomik-ticari faaliyetlerde etik kurallara uygun davranma Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
9 Kurumların tüm paydaşlarının hakkını ve yararını gözeten bir anlayışa sahip olma Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Hukuk, Fıkıh ve İktisat ilişkisi 1) Ahmet İnsel, “İktisat ve Hukuk Arasında Karmaşık İlişki”, Birikim Dergisi. 2) C. Murat Baykal “Hukuk Ekonomi İlişkisi ve Ekonomi Hukuku Üzerine”, Ankara Barosu Dergisi, 66/4 (2008).
2 Borçlar Hukukuna Genel Bakış Abdullah Çollak (2020), İslam Borçlar Hukuku, Ensar Neşriyat
3 Akit Nazariyesine Giriş 1) Ali el-Hafîf (2011), İslam Hukukuna Göre Hukukî İşlemler ve Hükümleri (Trc. Rahmi Yaran), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. 2) Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat ilmihali, 55-97.
4 Akit Nazariyesi: İslam’da mal ve mülkiyet 1) Hasan Hacak, “Mal”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2) Hasan Hacak, “Mülkiyet”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi.
5 Akit Nazariyesi: Fesat-butlan teorisi 1) Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat ilmihali, 157-219. 2) Hacı Yunus Apaydın, İslam Hukukunda Hukuki İşlemlerin Hükümsüzlüğü (Butlan Teorisi)
6 Faiz Nazariyesi 1) Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat ilmihali, 379-402 2) Sabri Orman, İktisat, tarih ve toplum kitabındaki “Kuran ve İktisat: Kredi ve Faiz Meselesine Makro-Sistemik Bir yaklaşım” adlı bölüm.
7 Satım Akdi ve Kar Haddi Meselesi Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat ilmihali, 97-156
8 Vize
9 Kira Akdi 1) Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat ilmihali, 495-507 2) Muhammed Ayub (2017), İslami Finansı Anlamak, İktisat Yayınları, s.301-329.
10 Mudarebe (Risk sermayesi) 1) Cemal Kalkan, Mudarebe Sözleşmesinde Kâr, Yayınlanmamış Doktora Tezi, s. 1-85. 2) AAOIFI, Faizsiz Finans Standartı 13: Mudarebe 3) Abraham L. Udovitch (2020), Ortaçağ İslam Dünyasında Ortaklık ve Kâr, 171-241
11 Murabaha İsmail Cebeci (2020), İslam İktisadında Murabaha: Modern Literatürdeki Tartışmalar, İktisat yayınları
12 Murabaha İsmail Cebeci (2020), İslam İktisadında Murabaha: Modern Literatürdeki Tartışmalar, İktisat yayınları
13 Şirketler 1) Abraham L. Udovitch (2020), Ortaçağ İslam Dünyasında Ortaklık ve Kâr, Albaraka Yayınları. 2) Necmeddin Güney (2020), 40 Soruda Ortaklıklar, İktisat Yayınları.
14 Şirketler 1) Abraham L. Udovitch (2020), Ortaçağ İslam Dünyasında Ortaklık ve Kâr, Albaraka Yayınları. 2) Necmeddin Güney (2020), 40 Soruda Ortaklıklar, İktisat Yayınları.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1) Hamdi Döndüren, Delilleriyle Ticaret ve İktisat ilmihali

2) İsmail Cebeci (2020), İslam İktisadında Murabaha: Modern Literatürdeki Tartışmalar.

3) Abraham L. Udovitch (2020), Ortaçağ İslam Dünyasında Ortaklık ve Kâr.

4) Cemal Kalkan, Mudarebe Sözleşmesinde Kâr, Yayınlanmamış Doktora Tezi.

5) Muhammed Ayub (2017), İslami Finansı Anlamak

6) Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi

7) Abdullah Çollak (2020), İslam Borçlar Hukuku

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İslam İktisadı ve Finans alanında güncel bilgileri içeren ders kitapları, makaleler ve araştırmalarla desteklenen ileri düzeyde kurumsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. X
2 Konvansiyonel İktisat ve Finans disiplinlerine dair teorilere hâkim olup karşılaştırmalı analiz yapma. X
3 Ekonomik aktörlerin karşılaştıkları problemleri kritik ederek İslam İktisadı ve Finans temelinde çözümler üretebilme. X
4 Uygulamaya yönelik edindiği bilgileri iş hayatında kullanabilme. X
5 Alana dair öğrendikleri ile çalıştığı kuruma yeni bir vizyon sunarak verimli ve etkin stratejiler geliştirebilme. X
6 Ekonomik verileri toplama, düzenleme ve analiz etmede gereken istatistik ve ekonometrik yöntemleri bilme ve bilgisayar programlarını kullanabilme. X
7 Öğrenilen cebirsel ve istatistik yöntemleriyle kamu ve iş dünyasının karşılaştığı sorunları çözme yeteneğine sahip olma. X
8 İslam İktisat Teorisi, İslam İktisat Tarihi, İslam İktisat Düşüncesi, Muamelat Fıkhı, Katılım Bankacılığı, Katılım Sigortacılığı ve İslami Sermaye Piyasaları gibi İslam İktisadı ve Finansın seçmiş olduğu alt dallarında uzmanlaşma hedefine sahip olma. X
9 Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken yeterli düzeyde hukuk ve muhasebe bilgisine sahip olma. X
10 Türkçe’nin yanı sıra en az bir yabancı dilde daha (tercihen Arapça veya İngilizce) yüksek iletişim becerisine sahip olma. X
11 Yapacağı çalışmalarda toplumsal, bilimsel ve mesleki ahlâk kurallarının bilincinde olma. X
12 Yerel ve uluslararası platformlarda İslam İktisadı ve Finans alanına dair bilgi aktarımlarında bulunma. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 60
1. Performans Görevi (Seminer) 40
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 1 20 20
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 6