1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Sosyoloji Bölümü
  3. Türkiyenin Sosyal Yapısı (2025 - 2026)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türkiyenin Sosyal Yapısı SOS 322 6 4 + 0 4 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu dersin amacı, öğrenciye Türkiye’nin sosyal yapısının kurucu unsurlarına tarihsel süreç içinde bakabilme, günümüz Türkiye’sinin toplumsal dinamiklerini aile, eğitim, iktisat, siyaset ve din kurumları ekseninde, niceliksel ve niteliksel verilerle değerlendirebilme bilgi ve becerilerini kazandırmaktır.
Dersin İçeriği

 

1.Hafta:  Dersin tanıtımı; Türkiye’nin sosyal yapısına etki eden makro tarihsel süreçlere genel bir bakış

 

2.Hafta: Orta Asya´da döneminde Türkler; İslamlaşma ve Göçler

 

GÜNGÖR, E., “İslamiyetten Önceki Türkler”, Tarihte Türkler, Ötüken Yay.,İstanbul, 1989, ss.11-70.

 

3.Hafta: Selçuklu ve Osmanlı Dönemleri

 

TABAKOĞLU, A., “Osmanlı İçtimai Yapısının Ana Hatları”, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yay., Bursa, 2012, ss.19-40.

 

4.Hafta: 19. Ve 20. Yüzyıllar: Modernleş(tir)menin dinamikleri

 

VATANDAŞ, C., “Kapsam ve Yöntem Açısından Türk Modernleşmesi”, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yay., Bursa, 2012, ss.63-100.

 

Hafta: Türkiye’nin  Siyasal Yapısı; Dönüşümler ve  Sorunlar

 

ÖZKAZANÇ, A., “Cumhuriyet Döneminde Siyasal Gelişmeler: Tarihsel-Sosyolojik Perspektif”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012, ss.71-105.

 

6.Hafta: Türkiye’de Etnik ve Demografik Yapı

 

DURU, B., “Türkiye Nüfusunda Yeni Eğilimler: Görünümler, Sorunlar, Politikalar”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012, ss.163-180.

AYDIN, S., “Türkiye’nin Etnik Yapısı”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012, ss.181-228.

 

7.Hafta: Türkiye’nin İktisadi Yapısı; Tarım ve Sanayide Dönüşümler

 

BAHÇE, S., ERES, B., “İktisadi Yapılar, Türkiye ve Değişim”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012, ss.17-68.

 

8.Hafta: Türkiye’de Göç ve Kentleşme; Kent Sorunları

 

ÖZER, İ., “Türkiye’de Kent, Kentleşme ve Kentsel Değişim”, ”, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yay., Bursa, 2012, ss.321-352.

 

9.Hafta: Arasınav

 

10.Hafta: Türkiye’de Sosyal Tabakalaşma

 

ATILGAN, G., “Türkiye’de Toplumsal Sınıflar: 1923-2010”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012, ss.323-366.

MARDİN, Ş., “Tabakalaşmanın Tarihsel Belirleyicileri: Türkiye´de Toplumsal Sınıf ve Sınıf Bilinci”, (Çev. N. Yavuz), Türkiye´de Toplum ve Siyaset, Makaleler 1, İstanbul, 1991.
 

 

11.Hafta: Türkiye’nin Eğitim Sistemi ve Sorunları

 

KONUK, O., “Bir Sorun ve Çözüm Kaynağı Olarak Türk Eğitim Sistemi”, ”, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yay., Bursa, 2012, ss.375-386.

 

12.Hafta: Türk Aile Yapısı ve Ailenin Dönüşümü

 

KURT, A., “Dünden Bugüne Türk Ailesi”, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yay., Bursa, 2012, ss.389-419.

 

13.Hafta: Günümüz Türkiye’sinde Aile Sorunları

 

CANATAN, K., “Türk Ailesinin Tarihsel Gelişimi”, Aile Sosyolojisi, (Ed. K. Canatan, E. Yıldırım), Açılımkitap Yay., İstanbul, 2009, ss.97-119.

YILDIRIM, E., “Toplumsal Değişme Sürecinde Aile”, Aile Sosyolojisi, (Ed. K. Canatan, E. Yıldırım), Açılımkitap Yay., İstanbul, 2009, ss.121-138.

 

 

14.Hafta: Türkiye’nin Dini Yapısı; Dini Gruplar, Dönüşüm ve Sorunlar

 

DEMİRER, Y., “Modernleşen Türkiye’de Din”, 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012, ss.273-297.

 
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Etno-kültürel yapının unsurları hakkında bilgi sahibi olur. Anlatım, Beyin Fırtınası,
2 Türk Kimliğinin tarihi kökenleriyle sosyal ve kültürel özelliklerini öğrenir. Anlatım, Beyin Fırtınası,
3 Türkiye´nin nüfus yapısı özelliklerinin diğer ülkelerle mukayeseli sosyolojik çözümlemesini yapar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Türkiye’de yerleşme tipleri ve sosyal yapı özellikleri arasındaki ilişkiyi kavrar. Anlatım, Beyin Fırtınası,
5 Türkiye´de sosyal tabakalaşma yapısının özellikleri ve bu yapıda meydana gelen değişim hakkında bilgi edinir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Türkiye’nin sosyal yapısıyla ilgili terminolojiyi kullanabilecek bilgi düzeyine erişir. Anlatım, Beyin Fırtınası, Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Etnik ve Milli Kimlikler
2 Türk Kimliği
3 Sümerler ve Etrüskler : ÖnTürk Tartışmaları
4 Eski Türk Dini ve Türklerin İslamlaşma Süreci
5 Türk Boy Sistemi
6 Osmanlı Dönemi Nüfus Yapısı Özellikleri
7 Osmanlı Dönemi Toplumsal Tabakalaşma Özellikleri
8 Türkiye´de Yerleşme Tipleri
9 ARASINAV
10 Cumhuriyet Dönemi Nüfus Yapısının Temel Özellikleri
11 Dünya Nüfusu ve Türkiyede Nüfus : Bir Karşılaştırma
12 Cumhuriyetin Başlangıcından Günümüze Toplumsal Tabakalaşma : Sosyal Hiyerarşi ve Geçirdiği Dönüşüm
13 Türkiye´de Yükselen Yeni Meslekler ve Orta Sınıflaşma
14 Türkiye´de Yoksulluk Olgusu
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

ZENCİRKIRAN, M. (Ed.) Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Dora Yay., Bursa, 2012.

ALPKAYA, F., DURU, B. (Der.) 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim, Phoenix Yay., Ankara, 2012.

TÜRKDOĞAN, O., Türk Toplum Yapısı, Çamlıca Yay., İstanbul,2002.

GÖKÇE, B.,Türkiye´nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar, Savaş Yay., Ankara, 1996.

GÜNGÖR, E., Tarihte Türkler, Ötüken Yay.,İstanbul, 1989.

CANATAN, K., YILDIRIM, E., Aile Sosyolojisi, Açılımkitap Yay., İstanbul, 2009.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Sosyoloji ve yardımcı disiplinlerle ilgili, en etkin metotları ve güncel bilgileri içeren bilgi kaynakları, uygulama araç – gereçlerini, üst düzeyde kullanabilme bilgisine sahiptir.
2 Sosyoloji disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, geçmiş ve güncel bağlantıları ile konuları tanılar, analiz eder, tartışır ve gelecek projeksiyonu sunar.
3 Sosyoloji disiplini ve ilgili alanlarda elde ettiği birikimi aktif biçimde yazılı ve sözlü yolla ifade edebilir, bu alanlarda ihtiyaç duyan kişi ve kurumlara araştırma ve rapor sunar.
4 Sosyoloji metotlarını kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama, sentez yapma ve değerlendirme becerilerine sahiptir.
5 Güncel sosyolojik kavramsallaştırmalara, akımlara ve tartışmalara eleştirel yönden yaklaşabilir.
6 Alanındaki yönelimleri, ihtiyaçları bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir.
7 Alanıyla ilgili çalışmalarda sorumluluk üstlenir, bağımsız veya takım çalışması yaparak çözümler üretir.
8 Sosyoloji alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir (“European Language Portfolio Global Scale”, Level B1).
9 Sosyoloji alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı, donanımı ve istatistik bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
10 Sosyoloji alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
11 Sosyolojik bilgiyi, diğer toplum bilimleriyle disiplinler arası bir düzlemde farklı toplum ve kültürlerde etkili bir şekilde işler ve disiplinler arası çalışmalara katılır.
12 Alanında bilgisini geliştirmek yeni açılımlar ortaya koymak için çaba gösterir, yeniliklere açıktır.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 Etno-kültürel yapının unsurları hakkında bilgi sahibi olur.
2 Türk Kimliğinin tarihi kökenleriyle sosyal ve kültürel özelliklerini öğrenir.
3 Türkiye´nin nüfus yapısı özelliklerinin diğer ülkelerle mukayeseli sosyolojik çözümlemesini yapar.
4 Türkiye’de yerleşme tipleri ve sosyal yapı özellikleri arasındaki ilişkiyi kavrar.
5 Türkiye´de sosyal tabakalaşma yapısının özellikleri ve bu yapıda meydana gelen değişim hakkında bilgi edinir.
6 Türkiye’nin sosyal yapısıyla ilgili terminolojiyi kullanabilecek bilgi düzeyine erişir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 30
1. Ara Sınav 40
1. Proje / Tasarım 15
1. Kısa Sınav 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 2 10 20
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 15 15
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
dersAKTSKredisi 6