| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Siber Psikoloji | PSK 432 | 8 | 2 + 2 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. FATİH BAL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Bölüm Araştırma Görevlileri |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu ders, internet ve dijital teknolojilerin birey ve toplum üzerindeki psikolojik etkilerini incelemeyi, çevrimiçi davranışları ve dijital kimlik gibi konuları analiz etmeyi amaçlar. |
| Dersin İçeriği | İçerik; siber zorbalık, internet bağımlılığı, çevrimiçi iletişim, sanal gerçeklik, dijital kimlik ve teknoloji etiği gibi konuları kapsar. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Siber Psikolojinin tanımını, kapsamını, temel çalışma alanlarını ve teknoloji felsefesini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, | Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 2 | Bireylerin çevrimiçi ortamda geliştirdiği dijital kimlik ve sanal benlik kavramlarını analiz eder. | Anlatım, Örnek Olay, Tartışma, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 3 | Çevrimiçi iletişimin psikolojik etkilerini (Anonimlik, De-İnhibisyon Etkisi) ve sanal toplulukları değerlendirir. | Anlatım, Grupla Çalışma, Gözlem, | Performans Değerlendirme, Kısa Cevaplı Testler, |
| 4 | İnternet Bağımlılığı, oyun bozuklukları ve diğer teknoloji kaynaklı psikolojik sorunların tanı ve tedavisini inceler. | Anlatım, Bireysel Çalışma, Örnek Olay, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, |
| 5 | Siber Zorbalık ve internette riskli davranışlar (siber suçlar, yanlış bilgi) konularında psikolojik faktörleri açıklar. | Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, |
| 6 | Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR)'ın psikoloji alanında (terapi, eğitim) kullanım potansiyelini tartışır. | Anlatım, Gösterip Yaptırma, Tartışma, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, |
| 7 | Siber psikolojinin etik boyutlarını, veri gizliliğini ve çevrimiçi araştırmaların metodolojik sorunlarını analiz eder. | Anlatım, Problem Çözme, Bireysel Çalışma, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Siber Psikolojiye Giriş: Tanım ve Kapsam Siber Psikolojinin Tanımı, Tarihsel Gelişimi ve Psikolojinin diğer alt alanlarıyla ilişkisi. Siber-Uzay, Sanal Ortam ve Dijital Kültür gibi temel terminolojiler. | |
| 2 | Sanal Ortamın Psikolojik Etkileri Çevrimiçi Disinhibisyon Etkisi (Online Disinhibition Effect): İyi huylu (benign) ve toksik disinhibisyon. Sanal ortamda normlar, sınırlar ve sosyal kurallar. | |
| 3 | Kişilerarası İlişkiler ve Sosyal Medya Psikolojisi Çevrimiçi sosyal etkileşimler, sosyal medya kullanımı ve psikolojik sonuçları. İlişkilerin sanal ortamda kurulması ve sürdürülmesi. FOMO (Fearing of Missing Out) ve karşılaştırma. | |
| 4 | Sanal Kimlik ve Benlik Sunumu Online Kimlik oluşumu ve yönetimi. Siber Dissosiyasyon ve sanal alter kimlikler. Çevrimiçi ortamda ideal benlik ve otantik benlik sunumu. | |
| 5 | Oyun Psikolojisi ve Sanal Gerçeklik Çevrimiçi oyunların psikolojisi (MMORPG'ler, rol yapma). Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR) teknolojilerinin bilişsel ve duygusal etkileri. | |
| 6 | Siber Zorbalık (Cyberbullying) ve Kurbanlık Siber zorbalık tanımı, türleri ve dinamikleri. Zorbalık ve siber kurbanlık ile başa çıkma stratejileri ve önleme programları. | |
| 7 | Siber Güvenlik Davranışı ve Mahremiyet Çevrimiçi mahremiyet kavramı ve riskli davranışlar. Siber dünyada güvenlik algısı ve parola psikolojisi. Oltalama (Phishing) gibi tehditlerin psikolojik boyutu. | |
| 8 | Ara Sınav ve Genel Tekrar İlk yedi haftalık konuların (Tanım, Kimlik, Sosyal Medya, Zorbalık) genel tekrarı ve değerlendirilmesi. | |
| 9 | Teknoloji ve İnternet Bağımlılığı - I (Kuramsal) Teknoloji Bağımlılığı modelleri ve DSM-5'teki yeri (Örn: İnternet Oyun Bozukluğu). Bilişsel-Davranışçı model (CBT) ve bağımlılık döngüsü. | |
| 10 | Teknoloji ve İnternet Bağımlılığı - II (Uygulama)Bağımlılık değerlendirme ölçekleri ve tanı kriterleri. Bağımlılıkla mücadelede önleme ve müdahale stratejileri (Dijital Detoks, Farkındalık Temelli Yaklaşımlar). | |
| 11 | Yapay Zeka (YZ) ve Psikoloji İlişkisi Yapay zeka psikolojisi: YZ'nın insan bilişi üzerindeki etkileri. Sohbet botları (Chatbots) ve duygusal YZ ile etkileşimlerin psikolojik sonuçları. | |
| 12 | Siber Suçlar ve Adli Siber Psikoloji Siber suçlu profili ve motivasyonları. Dijital delil toplama sürecinin psikolojik boyutu. | |
| 13 | Siber Psikolojide Etik ve Yasal Konular Çevrimiçi araştırma etiği ve veri güvenliği. Psikolojik hizmetlerin (Tele-terapi, E-danışmanlık) etik ve yasal sınırları . | |
| 14 | Gelecek Eğilimler ve Proje Sunumları Nörosiber (Neuro-cyber) alanına genel bakış. Siber psikolojinin gelecekteki uygulama ve araştırma alanları. Dönem projesi sunumları ve genel ders değerlendirmesi. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. | X | |||||
| 2 | Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. | X | |||||
| 3 | Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. | X | |||||
| 4 | Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. | X | |||||
| 5 | Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. | X | |||||
| 7 | Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. | X | |||||
| 8 | Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. | X | |||||
| 9 | Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. | X | |||||
| 10 | Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. | X | |||||
| 11 | En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. | X | |||||
| 12 | Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Siber Psikolojinin tanımını, kapsamını, temel çalışma alanlarını ve teknoloji felsefesini açıklar. | 0 | 0 | 0 | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | 5 |
| 2 | Bireylerin çevrimiçi ortamda geliştirdiği dijital kimlik ve sanal benlik kavramlarını analiz eder. | 5 | 0 | 5 | 5 | 5 | 4 | 2 | 0 | 0 | 0 | 5 | 5 |
| 3 | Çevrimiçi iletişimin psikolojik etkilerini (Anonimlik, De-İnhibisyon Etkisi) ve sanal toplulukları değerlendirir. | 5 | 0 | 0 | 5 | 5 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 0 |
| 4 | İnternet Bağımlılığı, oyun bozuklukları ve diğer teknoloji kaynaklı psikolojik sorunların tanı ve tedavisini inceler. | 5 | 4 | 3 | 5 | 4 | 5 | 1 | 0 | 2 | 3 | 1 | 5 |
| 5 | Siber Zorbalık ve internette riskli davranışlar (siber suçlar, yanlış bilgi) konularında psikolojik faktörleri açıklar. | 5 | 4 | 3 | 5 | 5 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 4 | 5 |
| 6 | Sanal Gerçeklik (VR) ve Artırılmış Gerçeklik (AR)'ın psikoloji alanında (terapi, eğitim) kullanım potansiyelini tartışır. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 1 | 0 | 1 | 4 | 3 | 1 | 5 |
| 7 | Siber psikolojinin etik boyutlarını, veri gizliliğini ve çevrimiçi araştırmaların metodolojik sorunlarını analiz eder. | 5 | 1 | 5 | 5 | 5 | 3 | 1 | 0 | 0 | 1 | 3 | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 130 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,2 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||