| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Personel Seçme ve Değerlendirme | PSK 428 | 8 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. FATİH BAL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Bölüm Araştırma Görevlileri |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu ders, öğrencilere iş analizinden başlayarak, geçerli ve güvenilir personel seçme yöntemlerini (mülakat, testler, simülasyon) ve performans değerlendirme süreçlerini öğretmeyi amaçlar. |
| Dersin İçeriği | İçerik; iş analizi, aday bulma (işe alım), seçme yöntemlerinin psikometrik özellikleri, mülakat teknikleri ve performans yönetim sistemlerini içerir. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Personel seçme ve yerleştirme sürecinin stratejik önemini ve yasal/etik çerçevesini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, | Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 2 | İş Analizi yöntemlerini (gözlem, mülakat, anket) uygular ve sonuçlarını kullanarak iş tanımı/şartnamesi hazırlar. | Anlatım, Tartışma, Gösterip Yaptırma, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 3 | Aday bulma (işe alım/recruitment) kaynaklarını ve yöntemlerini (İç/Dış Kaynaklar) değerlendirir. | Anlatım, Örnek Olay, Grupla Çalışma, | Kısa Cevaplı Testler, Performans Değerlendirme, |
| 4 | Seçme yöntemlerinin (testler, mülakatlar, merkezler) güvenilirlik ve geçerlilik gibi psikometrik özelliklerini analiz eder. | Anlatım, Bireysel Çalışma, Gösterip Yaptırma, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 5 | Yapılandırılmış mülakat tekniklerini (Durumsal/Davranışsal) uygular ve mülakatçı hatalarını minimize etme yollarını kavrar. | Tartışma, Rol Oynama, Soru-Cevap, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Performans Değerlendirme, |
| 6 | Seçim kararlarını verirken kullanılan birleştirme yöntemlerini (telafi edici, ardışık) ve kararların verimlilik üzerindeki etkisini değerlendirir. | Anlatım, Problem Çözme, Tartışma, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 7 | Performans Değerlendirme sistemlerini, amaçlarını, yöntemlerini (BARS, 360 derece) ve geri bildirimin önemini kavrar. | Anlatım, Proje, | Performans Değerlendirme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ders Tanıtımı ve Temel Kavramlara Giriş Personel Seçme ve Yerleştirme sürecinin tanımı ve örgütsel stratejilerdeki yeri. Endüstri ve Örgüt Psikolojisi'nin (EÖP) bu süreçteki rolü. | |
| 2 | İş Analizi (Job Analysis) Yöntemleri İş analizi ihtiyacının belirlenmesi. İş Tanımı ve İş Gerekleri (KSAO) ayrımı. İş analizi toplama yöntemleri (Gözlem, Görüşme, Anket). | |
| 3 | Personel Seçiminde Geçerlilik ve Güvenilirlik Psikolojideki Ölçme ve Değerlendirme prensiplerinin (Güvenilirlik, Geçerlilik türleri) seçim sürecine uygulanması. Tahminsel ve Eş Zamanlı geçerlilik çalışmaları. | |
| 4 | Seçim Süreçlerinin Tasarımı ve Yasal Çerçeve Aşamalı (Multiple Hurdle) ve Telafi Edici (Compensatory) modeller. Seçim sürecinin yasal ve etik çerçevesi (Türkiye'deki mevzuat ve ayrımcılık yasağı). | |
| 5 | Seçim Yöntemi Olarak Özgeçmişler ve Başvuru Formları Başvuru formlarının tasarlanması. Özgeçmişlerin analizi ve değerlendirilmesi. Referans ve arkaplan kontrollerinin önemi ve geçerliliği. | |
| 6 | Bilişsel Yetenek Testleri Genel Zeka (GMA) ve özel yetenek testlerinin (Sözel, Sayısal, Mekanik) personel seçimindeki gücü. Uygulama, puanlama ve yorumlama süreçleri. | |
| 7 | Kişilik ve Dürüstlük Testleri Seçimde kullanılan Beş Faktör Modeli (Big Five) ve iş performansı ilişkisi. Dürüstlük Testlerinin geçerliliği, etik tartışmaları ve kısıtlılıkları. | |
| 8 | Ara Sınav ve Geri Bildirim İlk yedi haftalık konuların (İş analizi, geçerlilik, testler) genel tekrarı ve değerlendirilmesi. | |
| 9 | Mülakat Yöntemleri - I (Kuramsal) Mülakatın seçimdeki rolü. Yapılandırılmış ve Yapılandırılmamış mülakat farkları. Mülakatlarda sık yapılan hatalar (Hale Etkisi, İlk İzlenim Hatası). | |
| 10 | Mülakat Yöntemleri - II (Uygulama) Davranışsal Mülakat (STAR Tekniği) ve Durumsal Mülakat (Situational Interview) tekniklerinin öğrenilmesi ve pratik uygulamalar. Mülakatçı eğitimi. | |
| 11 | Değerlendirme Merkezi (Assessment Center) Yöntemleri Değerlendirme Merkezi'nin tanımı, avantajları ve dezavantajları. Kullanılan temel teknikler: Grup Tartışmaları, Rol Oynama ve Vaka Çalışmaları (In-Basket). | |
| 12 | Simülasyon Tabanlı Diğer Seçim Araçları İş Örneklemi Testleri (Work Sample Tests) ve bunların geçerliliği. Sanal gerçeklik (VR) ve gamification (oyunlaştırma) tabanlı yeni nesil seçim araçları. | |
| 13 | Seçim Kararı Verme ve Veri Birleştirme Seçim aşamalarından gelen verilerin birleştirilmesi (İstatistiksel, Klinik). Seçim kararının adaylara geri bildirimi ve sürece dair etik sorumluluklar. | |
| 14 | Personel Seçiminde Güncel Trendler ve Gelecek Yapay Zeka (YZ) ve Algoritma Tabanlı seçim kararları. Büyük veri (Big Data) kullanımı. Yabancı dilde personel seçimi ve kültürel adaptasyon. Genel değerlendirme. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. | X | |||||
| 2 | Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. | X | |||||
| 3 | Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. | X | |||||
| 4 | Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. | X | |||||
| 5 | Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. | X | |||||
| 7 | Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. | X | |||||
| 8 | Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. | X | |||||
| 9 | Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. | X | |||||
| 10 | Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. | X | |||||
| 11 | En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. | X | |||||
| 12 | Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Personel seçme ve yerleştirme sürecinin stratejik önemini ve yasal/etik çerçevesini açıklar. | 0 | 4 | 0 | 4 | 3 | 3 | 1 | 2 | 0 | 0 | 1 | 0 |
| 2 | İş Analizi yöntemlerini (gözlem, mülakat, anket) uygular ve sonuçlarını kullanarak iş tanımı/şartnamesi hazırlar. | 0 | 4 | 0 | 4 | 2 | 2 | 1 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 |
| 3 | Aday bulma (işe alım/recruitment) kaynaklarını ve yöntemlerini (İç/Dış Kaynaklar) değerlendirir. | 0 | 0 | 0 | 0 | 3 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 |
| 4 | Seçme yöntemlerinin (testler, mülakatlar, merkezler) güvenilirlik ve geçerlilik gibi psikometrik özelliklerini analiz eder. | 4 | 5 | 0 | 4 | 3 | 3 | 2 | 0 | 2 | 4 | 1 | 5 |
| 5 | Yapılandırılmış mülakat tekniklerini (Durumsal/Davranışsal) uygular ve mülakatçı hatalarını minimize etme yollarını kavrar. | 2 | 4 | 0 | 4 | 2 | 4 | 1 | 0 | 0 | 3 | 1 | 3 |
| 6 | Seçim kararlarını verirken kullanılan birleştirme yöntemlerini (telafi edici, ardışık) ve kararların verimlilik üzerindeki etkisini değerlendirir. | 3 | 4 | 2 | 4 | 2 | 3 | 1 | 4 | 2 | 2 | 1 | 2 |
| 7 | Performans Değerlendirme sistemlerini, amaçlarını, yöntemlerini (BARS, 360 derece) ve geri bildirimin önemini kavrar. | 3 | 2 | 3 | 3 | 1 | 4 | 1 | 0 | 3 | 4 | 1 | 3 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 130 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,2 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||