| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Oyun Psikolojisi | PSK 422 | 8 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. FATİH BAL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Bölüm Araştırma Görevlileri |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu ders, oyunun psikolojik ve gelişimsel işlevlerini, farklı oyun türlerinin (dijital, geleneksel, terapi) bilişsel, sosyal ve duygusal gelişime etkilerini kuramsal ve uygulamalı olarak incelemeyi amaçlar. |
| Dersin İçeriği | İçerik; oyun kuramlarını (Freud, Piaget, Vygotsky), gelişim evrelerine göre oyun tiplerini, oyun terapisinin temellerini ve dijital oyunların psikolojik etkilerini kapsar. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Oyunun tanımını, tarihçesini ve psikoloji, pedagoji alanındaki önemini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, | Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 2 | Temel Oyun Kuramlarını (Freud, Piaget, Vygotsky, Parten vb.) karşılaştırır ve eleştirel olarak değerlendirir. | Anlatım, Tartışma, Bireysel Çalışma, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 3 | Gelişim dönemlerine göre oyun türlerini (fonksiyonel, sembolik, kurallı) ve sosyal oyun aşamalarını analiz eder. | Anlatım, Örnek Olay, Gözlem, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Kısa Cevaplı Testler, |
| 4 | Oyunun bilişsel işlevlerini (problem çözme, yaratıcılık) ve duygusal düzenlemedeki rolünü açıklar. | Anlatım, Proje, | Performans Değerlendirme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 5 | Oyun Terapisinin temel ilkelerini, amaçlarını ve farklı oyun terapisi yaklaşımlarını (Filial, Çocuk Merkezli) tanır. | Anlatım, Rol Oynama, Örnek Olay, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 6 | Dijital Oyunların psikolojik etkilerini (bağımlılık, öğrenme, motivasyon) ve gamification kavramını tartışır. | Anlatım, Grupla Çalışma, Bireysel Çalışma, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), Performans Değerlendirme, |
| 7 | Oyunu, değerlendirme aracı ve eğitim yöntemi olarak kullanmanın etik ve pratik yönlerini analiz eder. | Anlatım, Problem Çözme, Tartışma, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Oyun Psikolojisine Giriş ve Temel Kavramlar Oyunun Tanımı, Türleri (Dijital, Geleneksel, Sosyal, Eğitsel) ve Tarihçesi. Ludus (Yapısal oyun) ve Paida (Serbest oyun) kavramları. Psikolojide oyun çalışmalarının yeri. | |
| 2 | Oyun Kuramları ve Gelişimsel Perspektif Gelişimsel Oyun Kuramları (Piaget, Vygotsky, Erikson) ve oyunun bilişsel/sosyal gelişime katkısı. Yetişkinlikte oyun ve eğlence kavramları. | |
| 3 | Oyun Tasarımının Psikolojisi (Game Design) Oyuncu Deneyimi (UX) ve Oyun Kullanıcı Arayüzü (UI) tasarımı. Oyunlarda motivasyonel faktörler (Self-Determination Theory) ve geri bildirim döngüleri. | |
| 4 | Oyun ve Motivasyon: Akış (Flow) Kuramı Akış (Flow) Kuramı'nın tanımı, bileşenleri (Yeterlilik, meydan okuma dengesi) ve oyun bağlamında nasıl oluşturulduğu. | |
| 5 | Oyunlarda Bilişsel Süreçler Oyunların dikkat, algı, problem çözme ve yürütücü işlevler (planlama, esneklik) üzerindeki etkileri. Hızlı karar verme mekanizmaları. | |
| 6 | Sanal Kimlik ve Sosyal Etkileşim Çevrimiçi (Online) Kimlik ve avatar yaratımı. Çok Oyunculu Çevrimiçi Rol Yapma Oyunlarının (MMORPG) sosyal dinamikleri ve sanal topluluklar. | |
| 7 | Oyunlarda Duygular ve Öğrenme Oyunların duygusal düzenleme ve stresle başa çıkma üzerindeki etkileri. Deneyimsel Öğrenme ve oyunun eğitsel potansiyeli (Gamification). | |
| 8 | Ara Sınav ve Uygulama Alanları İlk yedi haftalık konuların genel tekrarı. Oyun psikolojisinin uygulama alanları (Sağlık, Eğitim, Rehabilitasyon) ve vaka örnekleri. | |
| 9 | Saldırganlık ve Şiddet Psikolojisi Oyun ve saldırganlık arasındaki ilişkiyi inceleyen temel kuramlar ve araştırmalar. Siber zorbalık ve oyun ortamındaki toksik davranışlar. | |
| 10 | Oyun Bağımlılığı: Kuramsal Çerçeve İnternet Oyun Bozukluğu (IGD) tanımı (DSM-5) ve bağımlılık modelleri. Nörobiyolojik ve bilişsel bağımlılık mekanizmaları. | |
| 11 | Oyun Bağımlılığı: Değerlendirme ve Müdahale Bağımlılık değerlendirme ölçekleri ve tanı kriterleri. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) tabanlı müdahale yaklaşımları. | |
| 12 | Oyunlaştırma (Gamification) ve İK/Eğitim Uygulamaları Oyunlaştırmanın tanımı, temel bileşenleri (Puan, Rozet, Lider Tablosu) ve psikolojik etkileri. İş yerinde ve eğitimde motivasyonu artırma. | |
| 13 | Terapötik Amaçlı Oyun Kullanımı (Serious Games) Zihinsel sağlık (anksiyete, depresyon) ve bilişsel rehabilitasyon amaçlı ciddi oyunlar (serious games). Sanal gerçeklik (VR) ile terapi uygulamaları. | |
| 14 | Etik, Yasal Konular ve Gelecek Trendler Oyun tasarımında etik sorunlar (Kutu Açma/Loot Box mekanikleri). Oyuncu gizliliği ve veri güvenliği. Nöro-gaming ve oyun psikolojisinin geleceği. Genel değerlendirme. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. | X | |||||
| 2 | Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. | X | |||||
| 3 | Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. | X | |||||
| 4 | Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. | X | |||||
| 5 | Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. | X | |||||
| 7 | Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. | X | |||||
| 8 | Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. | X | |||||
| 9 | Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. | X | |||||
| 10 | Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. | X | |||||
| 11 | En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. | X | |||||
| 12 | Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Oyunun tanımını, tarihçesini ve psikoloji, pedagoji alanındaki önemini açıklar. | 0 | 4 | 0 | 4 | 3 | 3 | 1 | 3 | 4 | |||
| 2 | Temel Oyun Kuramlarını (Freud, Piaget, Vygotsky, Parten vb.) karşılaştırır ve eleştirel olarak değerlendirir. | 0 | 5 | 1 | 5 | 4 | 3 | 1 | 4 | 1 | 2 | 2 | 0 |
| 3 | Gelişim dönemlerine göre oyun türlerini (fonksiyonel, sembolik, kurallı) ve sosyal oyun aşamalarını analiz eder. | 1 | 4 | 0 | 4 | 3 | 3 | 1 | 2 | 0 | 0 | 3 | 0 |
| 4 | Oyunun bilişsel işlevlerini (problem çözme, yaratıcılık) ve duygusal düzenlemedeki rolünü açıklar. | 2 | 4 | 1 | 4 | 2 | 3 | 1 | 3 | 1 | 0 | 3 | 1 |
| 5 | Oyun Terapisinin temel ilkelerini, amaçlarını ve farklı oyun terapisi yaklaşımlarını (Filial, Çocuk Merkezli) tanır. | 0 | 4 | 0 | 4 | 2 | 2 | 2 | 4 | 1 | 0 | 4 | 0 |
| 6 | Dijital Oyunların psikolojik etkilerini (bağımlılık, öğrenme, motivasyon) ve gamification kavramını tartışır. | 3 | 4 | 1 | 4 | 3 | 2 | 2 | 4 | 0 | 1 | 3 | 0 |
| 7 | Oyunu, değerlendirme aracı ve eğitim yöntemi olarak kullanmanın etik ve pratik yönlerini analiz eder. | 3 | 4 | 1 | 4 | 3 | 3 | 1 | 4 | 2 | 1 | 3 | 1 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 130 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,2 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||