| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Çözüm Odaklı Psikoterapi | PSK 404 | 8 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Dersin ön koşulu bulunmamaktadır. |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. EDA ERMAĞAN ÇAĞLAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, kısa süreli terapi modelleri arasında yer alan Çözüm Odaklı Psikoterapi (ÇOP) yaklaşımını kuramsal ve uygulamalı boyutlarıyla tanıtarak, öğrencilerin bu modele ilişkin bilgi ve beceri geliştirmelerini sağlamaktır. Ders süresince öğrenciler, ÇOP’nin temel ilkelerini, müdahale tekniklerini, terapötik ilişki kurma yöntemlerini ve vaka formülasyon süreçlerini öğrenecek; danışanların güçlü yönlerine odaklanan bir yaklaşımla etkili terapötik müdahaleler planlamayı deneyimleyeceklerdir. |
| Dersin İçeriği | Bu ders, kısa süreli psikoterapi yaklaşımlarından biri olan Çözüm Odaklı Psikoterapi'nin (ÇOP) temel ilkelerini, müdahale tekniklerini ve uygulama alanlarını kuramsal ve pratik boyutlarıyla ele alır. Ders kapsamında, çözüm odaklı yaklaşımın birey, çift, çocuk ve ailelerle yapılan psikolojik danışma/terapi süreçlerindeki yeri, diğer terapötik yaklaşımlardan farkları ve değişime yönelik yönelimleri tartışılır. Çözüm odaklı terapötik ilişkinin inşası, danışanın güçlü yönlerine ve kaynaklarına vurgu yapan tekniklerin (mucize sorusu, istisna arama, ölçekleme vb.) kullanımı, seans yapılandırması ve hedef belirleme süreçleri vaka örnekleri üzerinden incelenir. Ders boyunca öğrencilerin, terapötik becerilerini geliştirmeleri için rol canlandırmaları, vaka analizleri ve seans simülasyonları ile desteklenen uygulamalı çalışmalar yapılır.
Çözüm Odaklı Psikoterapi’nin etik ilkeler bağlamında uygulanışı ve kültürel duyarlılık içeren yönleri de dersin kapsamına dahildir. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Çözüm Odaklı Psikoterapi’nin temel kuramsal ilkelerini açıklar. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 2 | Çözüm odaklı terapötik ilişki kurma becerilerini geliştirir. | Gösterip Yaptırma, Problem Çözme, | Performans Değerlendirme, |
| 3 | Danışanın güçlü yönlerine, kaynaklarına ve istisnai durumlarına odaklanan teknikleri uygular. | Gösterip Yaptırma, | Performans Değerlendirme, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 4 | Terapi sürecini yapılandırır ve seans hedefleri belirler. | Problem Çözme, | Ödev / Evde-Çöz Sınavlar, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 5 | Diğer psikoterapi yaklaşımlarıyla karşılaştırmalı analiz yapar. | Tartışma, Grupla Çalışma, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 6 | Birey, çift ve aile bağlamında çözüm odaklı müdahale planları geliştirir. | Problem Çözme, | Öz Değerlendirme, Akran Değerlendirme, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Giriş: Çözüm Odaklı Terapinin tarihçesi ve temel varsayımları | |
| 2 | Kısa süreli terapilere genel bakış ve çözüm odaklı yaklaşımın ayrıştırıcı özellikleri | |
| 3 | Çözüm Odaklı Terapide terapötik ilişki ve işbirliği | |
| 4 | Hedef belirleme: Değişim dilini kurmak ve "terapiye neyin getirdiği" sorusu | |
| 5 | İstisnalarla çalışmak: Ne zaman işe yaradı? | |
| 6 | Ölçek soruları ve derecelendirme teknikleri | |
| 7 | Mucize sorusu ve geleceğe odaklanmak | |
| 8 | Ara sınav | |
| 9 | Seans yapılandırma ve geri bildirim verme | |
| 10 | İlk seansın yapısı: “Ne işe yarıyor?” yaklaşımı | |
| 11 | Devam eden seanslar ve danışan takibi | |
| 12 | Çocuklar, ergenler ve ailelerle çözüm odaklı terapi | |
| 13 | Etik ilkeler ve kültürel duyarlılık | |
| 14 | Final Sınavı: Vaka Analizi |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Ümmet, D. (2024). Kısa süreli çözüm odaklı psikolojik danışma - Vaka örnekleriyle. Nobel Akademik Yayıncılık Okumuşoğlu, S. (2024). Çözüm odaklı olmak: Çözüm odaklı kısa terapilere kısa bir bakış. Nobel Akademik Yayıncılık Olgu sunumlar, güncel makaleler. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. | X | |||||
| 2 | Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. | X | |||||
| 3 | Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. | X | |||||
| 4 | Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. | X | |||||
| 5 | Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. | X | |||||
| 7 | Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. | X | |||||
| 8 | Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. | X | |||||
| 9 | Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. | X | |||||
| 10 | Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. | X | |||||
| 11 | En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. | X | |||||
| 12 | Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Çözüm Odaklı Psikoterapi’nin temel kuramsal ilkelerini açıklar. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| 2 | Çözüm odaklı terapötik ilişki kurma becerilerini geliştirir. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| 3 | Danışanın güçlü yönlerine, kaynaklarına ve istisnai durumlarına odaklanan teknikleri uygular. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| 4 | Terapi sürecini yapılandırır ve seans hedefleri belirler. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| 5 | Diğer psikoterapi yaklaşımlarıyla karşılaştırmalı analiz yapar. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| 6 | Birey, çift ve aile bağlamında çözüm odaklı müdahale planları geliştirir. | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 4 | 56 |
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Ödev | 2 | 6 | 12 |
| Performans Görevi (Uygulama) | 5 | 2 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 124 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,96 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||