| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Beslenme ve Beyin | PSK 419 | 7 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Psikoterapi Kuramlar |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. FATİH BAL |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. FATİH BAL, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, beslenme ve beyin işlevleri arasındaki çift yönlü ilişkiyi nöropsikolojik, biyokimyasal ve davranışsal açıdan incelemektir. Öğrencilere, beslenme alışkanlıklarının bilişsel süreçler, duygudurum, stres yanıtı, nörotransmitter dengesi ve nörodejeneratif hastalıklar üzerindeki etkilerini bilimsel temellerle açıklama becerisi kazandırmak hedeflenmektedir. Ayrıca, beyin sağlığını koruyucu beslenme stratejileri, bağırsak-beyin ekseni, mikrobiyota, nöroplastisite ve besin temelli psikiyatrik yaklaşımlar dersin odak noktalarını oluşturmaktadır. |
| Dersin İçeriği |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Öğrenci, beslenme psikolojisinin temel kavramlarını ve beyin–beslenme ilişkisini bilimsel literatüre dayanarak açıklar. | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Kısa Cevaplı Testler, |
| 2 | Öğrenci, glikoz metabolizması, enerji gereksinimi ve sinir sistemi işlevleri arasındaki ilişkiyi nörofizyolojik düzeyde analiz eder. | ||
| 3 | Öğrenci, nörotransmitter sentez süreçlerini (serotonin, dopamin, GABA, asetilkolin vb.) ve bunları etkileyen besin öğelerini tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 4 | Öğrenci, yağ asitleri, omega-3, kolesterol ve myelinizasyon süreçlerinin bilişsel işlevler üzerindeki etkilerini değerlendirir. | ||
| 5 | Öğrenci, amin oasitleri, proteinler ve vitamin–minerallerin nöropsikolojik fonksiyonlardaki rolünü örneklerle açıklar. | Anlatım, | Kısa Cevaplı Testler, |
| 6 | Öğrenci, bağırsak–beyin ekseninin, mikrobiyota ve psikobiyotiklerin duygu düzenleme ve bilişsel performans üzerindeki etkilerini yorumlar. | Anlatım, | Kısa Cevaplı Testler, |
| 7 | Öğrenci, beslenme, stres, kortizol ve nöroendokrin sistem etkileşimini bilimsel verilerle tartışır. | ||
| 8 | Öğrenci, nörodejeneratif hastalıklar için (Alzheimer, Parkinson) beslenme temelli koruyucu yaklaşımları kanıta dayalı olarak önerir. | Anlatım, | Kısa Cevaplı Testler, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Beslenme psikolojisine giriş ve beyin-beslenme ilişkisine genel bakış | |
| 2 | Beynin enerji gereksinimi, glikoz metabolizması ve nöronal işlevler | |
| 3 | Nörotransmitter sentezi ve besin kaynakları (serotonin, dopamin, asetilkolin vb.) | |
| 4 | Yağ asitleri, omega-3, kolesterol ve miyelinizasyon süreçleri | |
| 5 | Amino asitlerin ve proteinlerin bilişsel performans üzerindeki etkileri | |
| 6 | Vitaminler, mineraller ve nöropsikolojik fonksiyonlar | |
| 7 | Bağırsak-beyin ekseni, mikrobiyota ve psikobiyotikler | |
| 8 | Arasınav | |
| 9 | Beslenme, stres ve kortizol ilişkisi: Nöroendokrin perspektif | |
| 10 | Şeker, obezite ve nöroinflamasyonun beyin üzerindeki etkileri | |
| 11 | Yeme davranışının nöropsikolojik temelleri ve ödül sistemi | |
| 12 | Beslenme bozuklukları (anoreksiya, bulimiya, tıkınırcasına yeme) ve beyin | |
| 13 | Nörodejeneratif hastalıklarda (Alzheimer, Parkinson) beslenme yaklaşımları | |
| 14 | Beyin sağlığını destekleyen beslenme modelleri (Akdeniz diyeti, ketojenik diyet, fonksiyonel gıdalar) |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Bireylerin davranışlarını ve zihinsel süreçlerini anlamak için uygun yöntem ve tekniklerle veri toplar, analiz eder ve yorumlar. | X | |||||
| 2 | Psikoloji alanında kullanılan araç, test ve yöntemleri bilimsel etik çerçevesinde seçer, kullanır ve değerlendirir. | X | |||||
| 3 | Bireysel ve toplumsal sorunları analiz edebilmek için çağdaş kuramsal yaklaşımları ve bilimsel yöntemleri kullanarak çözüm üretir. | X | |||||
| 4 | Ulusal ve uluslararası düzeyde geçerli olan etik ilkeleri benimser ve mesleki uygulamalarında bu ilkelere uygun davranır. | X | |||||
| 5 | Alanıyla ilgili güncel gelişmeleri takip eder, yaşam boyu öğrenme bilinci geliştirir ve kendini sürekli yeniler. | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve disiplinler arası ekiplerde etkin biçimde çalışır, sorumluluk alır ve iş birliği yapar. | X | |||||
| 7 | Sözlü ve yazılı iletişim becerilerini kullanarak düşüncelerini açık ve anlaşılır şekilde ifade eder; en az bir yabancı dili mesleki düzeyde kullanır. | X | |||||
| 8 | Psikolojik uygulamaların toplumsal, hukuksal ve çevresel etkileri konusunda farkındalık geliştirir. | X | |||||
| 9 | Alanla ilgili farklı veri kaynaklarını kullanarak bilimsel araştırma tasarlar, uygular ve sonuçlarını raporlar. | X | |||||
| 10 | Bilgi teknolojilerini etkin kullanarak psikolojik verileri analiz eder ve sunar. | X | |||||
| 11 | En az iki farklı seçmeli ders ve alan dışı ders aracılığıyla çok yönlü bakış açısı geliştirir. | X | |||||
| 12 | Program çıktılarına erişim düzeylerini izlemek ve değerlendirmek üzere ölçme ve değerlendirme yöntemlerini uygular. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Öğrenci, beslenme psikolojisinin temel kavramlarını ve beyin–beslenme ilişkisini bilimsel literatüre dayanarak açıklar. | 5 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | |
| 2 | Öğrenci, glikoz metabolizması, enerji gereksinimi ve sinir sistemi işlevleri arasındaki ilişkiyi nörofizyolojik düzeyde analiz eder. | 5 | |||||||||||
| 3 | Öğrenci, nörotransmitter sentez süreçlerini (serotonin, dopamin, GABA, asetilkolin vb.) ve bunları etkileyen besin öğelerini tanımlar. | ||||||||||||
| 4 | Öğrenci, yağ asitleri, omega-3, kolesterol ve myelinizasyon süreçlerinin bilişsel işlevler üzerindeki etkilerini değerlendirir. | ||||||||||||
| 5 | Öğrenci, amin oasitleri, proteinler ve vitamin–minerallerin nöropsikolojik fonksiyonlardaki rolünü örneklerle açıklar. | ||||||||||||
| 6 | Öğrenci, bağırsak–beyin ekseninin, mikrobiyota ve psikobiyotiklerin duygu düzenleme ve bilişsel performans üzerindeki etkilerini yorumlar. | ||||||||||||
| 7 | Öğrenci, beslenme, stres, kortizol ve nöroendokrin sistem etkileşimini bilimsel verilerle tartışır. | ||||||||||||
| 8 | Öğrenci, nörodejeneratif hastalıklar için (Alzheimer, Parkinson) beslenme temelli koruyucu yaklaşımları kanıta dayalı olarak önerir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 60 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 12 | 4 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü | 116 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,64 | ||
| dersAKTSKredisi | 5 | ||