1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Yeni Plan)
  3. Kültüre Duyarlı Aile Danışmanlığı (2025 - 2026)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Kültüre Duyarlı Aile Danışmanlığı RPD 024 0 2 + 0 2 4
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

Aile Danışmanlığı ve Etik

Aile İçi İlişkiler ve İletişim

Aile İçi Şiddet

Ana-Baba Eğitimi

Boşanma ve Boşanma Arabuluculuğu

Evlilik Öncesi Psikolojik Danışma

Türk Kültüründe Aile ve Çocuk
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. MEHMET KAYA
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Samet MAKAS
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Kültür ve aile danışmanlığı arasındaki ilişkiler konusunda farkındalık sahibi olmak ve kültüre duyarlı aile danışmanlığı becerileri kazanmaktır.
Dersin İçeriği

Aile danışmanlığı kuramlarının kültüre duyarlı olacak biçimde ele alınması; kuramların geliştirildiği kültürlerle yerel kültürel özelliklerin karşılaştırılması; aile ile çalışırken farklı kültürel arka planların bir zenginlik olarak ele alınabilmesi; psikolojik danışman yeterliklerinin uygulamalara yansıtılması
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Aile kurumunu tanır, işlevlerini ve yapısını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Kültürün tanımını, öğelerini bilir ve açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Bireyci ve toplulukçu kültürler arasındaki farkları bilir ve tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Kültüre duyarlı farkındalık olgusu geliştirir. (Kültürel teması ve farklılıkları açıklayabilir.) Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Kültürler arası farklılıklardan oluşan sorunları yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Kültür ile psikolojik danışma ilişkisini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Kültüre duyarlı aile danışmanlığına ilişkin başlıca kuramları bilir. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım,
8 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı sürecindeki etik kuralları bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
9 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı sağlayabilmek için gerekli olan bilgi, beceri, tutum ve inançları kazanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
10 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramlarının Türk kültürüne uygunluğunu tartışabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ailenin tanımı ve özellikleri. Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
2 Kültürün tanımı ve öğeleri. Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
3 Çokkültürlülük hareketi Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
4 Bireycilik ve kolektivizm Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
5 Kültürel farklılıklar Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
6 Göç ve Kültürel Adaptasyon Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
7 Kültürel Duyarlılığın Çok Boyutluluğu Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
8 Ara sınav
9 Kültür ve psikolojik danışma Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
10 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
11 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
12 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
13 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
14 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

D. Y. (2006). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterlikleri ve psikolojik danışman eğitimindeki yeri. Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

Erdur-Baker, Ö. (2007). Psikolojik danışma ve kültürel faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 27, 109-122

Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, Aile, İnsan Gelişimi Kültürel Psikoloji. Koç Üniversitesi Yayınları Yayınlar, İstanbul Bektaş.

Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, Evrim Yayınları.

Karaırmak, Ö. (2008). Çok kültürlülük, kültürel duyarlılık ve psikolojik danışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi,532,115-126.

Koç, Z. (2003). Kültüre duyarlı psikolojik danışma yaklaşımı: Kuramsal bir açıklama. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 1-17.

Özabacı, N. ve Erkan, Z. (2014).  Aile Danışmanlığı Kuram ve Uygulamalara Genel Bir Bakış, İstanbul: Pegem Akademi.

Nazlı, S. (2000).  Aile Danışması. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Okul rehberlik ve psikolojik hizmetlerinin kapsamını bilir. X
2 Öğrencilerin akademik, kariyer, ve sosyal-duygusal gelişim alanlarına ve ihtiyaçlarına uygun okul rehberlik ve psikolojik danışma programı planlar. X
3 Okul rehberlik ve psikolojik danışma programını ilgili kurumlar, komisyonlar ve paydaşlarla işbirliği ve eşgüdüm içerisinde yürütür X
4 Okul rehberlik ve psikolojik danışma programı çıktılarını değerlendirir ve sonuçlar doğrultusunda geliştirir. X
5 Kritik yaşam olayları ve kriz durumlarında ikincil ve üçüncül önleme hizmetleri ve psiko-sosyal müdahale planı hazırlar ve sunar. X
6 Kariyer psikolojik danışmanlığı kapsamında bireyi tanıma tekniklerini uygulayarak bireysel ve grup değerlendirmeleri yapar. X
7 Kariyer planlama kapsamında eğitim ve mesleki fırsatlar, rol geçişleri ve kariyer gelişimine yönelik bireysel ve grupla kariyer rehberliği hizmetleri yürütür. X
8 Çalıştığı kurumun paydaşlarına ihtiyaçları doğrultusunda kariyer gelişim programı hazırlar ve yürütür. X
9 Mesleki kurum, eğitim kuruluşları, iş gücü piyasası arasındaki işbirliğini ve koordinasyonu geliştirici faaliyetleri organize eder X
10 Organizasyon ve örgütlere yönelik kariyer psikolojik danışmanlığı hizmeti sunar. X
11 Aile danışmanlığı kuramlarını bilir. X
12 Evliliğe hazırlık ve evliliği güçlendirme programları planlar. X
13 Evlilik öncesi psikolojik danışma hizmetleri kapsamında eş seçimi kuramları, kişisel ve çevresel faktörleri açıklar. X
14 Aile yaşam döngüsü evreleri kapsamında rol geçişleri konusunda önleyici rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütür. X
15 Aile içi şiddet ve boşanma gibi kriz durumlarında müdahale hizmetlerini açıklar. X
16 Psikolojik danışma sürecinde terapötik koşulları sağlamaya yönelik terapötik becerileri etkili şekilde kullanır. X
17 Danışanın sorunu ve davranışsal amacına uygun bireysel danışma oturumları planlar ve yürütür. X
18 Danışanın ihtiyacına yönelik uygun müdahale yöntem ve tekniklerini kullanır. X
19 Grup kuralları doğrultusunda ve grup evreleri çerçevesinde grubun amacına uygun alıştırma ve teknikler ile grupla psikolojik danışma liderliğini yürütür. X
20 Danışanların sorunlarını gelişim, kişilik, psikolojik danışma kuramları çerçevesinde profesyonel bir bakışla çerçevelendirir. X
21 Yaşam dönemi ve uyum problemleri, davranış bozukluklarına dair alan bilgisini vaka formülasyonunda işe koşar. X
22 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken mevcut toplumsal yapı ve kültürel dinamiklerin ve kendi kültürel özelliklerinin farkındadır. X
23 Kültüre duyarlı psikolojik danışma beceri ve yeterliklerine sahiptir. X
24 Mevcut kültürden farklı kültürel bağlamlara sahip ve dezavantajlı danışanlara okul, kariyer ve aile psikolojik danışmanlığı hizmetlerini sunarken kültüre duyarlı psikolojik danışma bilgi, beceri ve yeterliklerini işe koşar. X
25 Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri seçer. X
26 Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri yönergeleri doğrultusunda uygular ve değerlendirir. X
27 Bilimsel araştırma süreci basamaklarını ve yöntemlerini bilir. X
28 Rehberlik ve psikolojik danışma alanına dair araştırma tasarlar. X
29 Araştırma konusu ve amacına uygun örnekleme ve veri toplama yöntemiyle elde ettiği verileri analiz eder. X
30 Araştırma sonuçlarını araştırma amacına uygun şekilde yorumlar ve raporlar. X
31 Rehberlik ve psikolojik danışma alanında ulusal ve uluslararası etik ilkeleri, standartları, kuralları ve kodları bilir. X
32 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken meslek etiğine riayet eder. X
33 Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar) takip edebilecek yabancı dil bilgisine sahiptir. X
34 Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri takip ederken (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar, kongreler, çalıştaylar v.b.) basılı ve dijital kaynakları etkin şekilde kullanır. X
35 Mesleki konularda alan savunuculuğu ve danışanlar konusunda hak savunuculuğuna önem verir. X
36 Sosyal ve dijital bağlamlarda rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanıyla ilgili bilgi, beceri ve deneyimlerini etkili şekilde ifade eder. X
37 Ulusal ya da yerel çapta meydana gelebilecek travmatik olaylar sonrasında, sosyal sorumluluk çerçevesinde psikolojik danışma yardımı sunar. X
38 Psikolojik yardım sürecini yürütürken manevi ve evrensel değerleri gözetir. X
39 Demokratik ve aktif katılım kararlılığına sahip bir şekilde sosyal yaşama dahil olur. X
40 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bilimsel tutuma, kanıta dayalılığa ve hesap verilebilirliğe önem verir. X
41 Psikolojik danışman olarak kendi beden ve ruh sağlığına önem verir. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17 PÇ 18 PÇ 19 PÇ 20 PÇ 21 PÇ 22 PÇ 23 PÇ 24 PÇ 25 PÇ 26 PÇ 27 PÇ 28 PÇ 29 PÇ 30 PÇ 31 PÇ 32 PÇ 33 PÇ 34 PÇ 35 PÇ 36 PÇ 37 PÇ 38 PÇ 39 PÇ 40 PÇ 41
1 Aile kurumunu tanır, işlevlerini ve yapısını açıklar.
2 Kültürün tanımını, öğelerini bilir ve açıklar.
3 Bireyci ve toplulukçu kültürler arasındaki farkları bilir ve tartışır.
4 Kültüre duyarlı farkındalık olgusu geliştirir. (Kültürel teması ve farklılıkları açıklayabilir.)
5 Kültürler arası farklılıklardan oluşan sorunları yorumlar.
6 Kültür ile psikolojik danışma ilişkisini kavrar.
7 Kültüre duyarlı aile danışmanlığına ilişkin başlıca kuramları bilir.
8 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı sürecindeki etik kuralları bilir.
9 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı sağlayabilmek için gerekli olan bilgi, beceri, tutum ve inançları kazanır.
10 Kültüre duyarlı aile danışmanlığı kuramlarının Türk kültürüne uygunluğunu tartışabilir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 13 2 26
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 6 12
Ödev 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
dersAKTSKredisi 4