1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Yeni Plan)
  3. Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma (2025 - 2026)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Kültüre Duyarlı Psikolojik Danışma RPD 007 0 2 + 0 2 4
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

- Çocuk ve Ergenlerle Psikolojik Danışma

- Travma Sonrası Psikolojik Danışma

- Kısa Süreli Psikolojik Danışma

- Aile Danışmanlığı ve Etik

- Aile İçi İlişkiler ve İletişim

- Yeni Psikolojik Danışma Yaklaşım ve Modelleri

- Kültüre Duyarlı Aile Danışmanlığı

- Türk Kültüründe Aile ve Çocuk
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. ÜMİT SAHRANÇ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Samet Makas
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu dersin amacı öğrencilerin kültüre duyarlı psikolojik danışmanın ortaya çıkışını, danışma yeterliklerini ve bu yeterliklerin Türkiye’deki psikolojik danışman eğitimindeki yerini kavranmalarını sağlamak.
Dersin İçeriği

Kültür, kültüre duyarlı psikolojik danışma uygulamalarının tarihçesi; kültüre duyarlı psikolojik danışma uygulamalarının gelişme gerekçeleri; kültüre duyarlı psikolojik danışma yetkinlikleri; kültüre duyarlı psikolojik danışma uygulamaları.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Kendi kültünün farkında olup, farklılıklara değer verir ve saygı gösterir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Kendi kültürel geçmişinin, yaşantılarının, tutumlarının ve değerlerinin psikolojik danışma sürecine etkilerinin farkındadır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
3 Kültüre duyarlı psikolojik danışmanın gerekliliğini tartışır. Beyin Fırtınası, Anlatım, Soru-Cevap,
4 Kültüre duyarlı olarak psikolojik danışmanın yeterliklerini bilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
5 Danışanın özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre müdahale planı oluşturur. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
6 Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerinin boyutlarını sıralar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
7 Danışanın değer ve tutumlarına gore psikolojik danışma stratejilerini ve yöntemlerini kullanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
8 Kültürüne uygun psikolojik danışma kuramlarından faydalanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
9 Genel psikolojik danışma yeterlilikleri ile kültüre duyarlı psikolojik danışmanlık yeterlilikleri arasındaki farkları tartışır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
10 Kültüre duyarlı psikolojik danışma uygulamasında mesleki etik ilke ve kurallara uygun davranır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Çokkültürlülük Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
2 Kültüre duyarlı psikolojik danışma yaklaşımı Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
3 Kültüre duyarlı psikolojik danışma standartlarının sağlanması Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
4 Kültüre duyarlı psikolojik danışma ve Türkiye Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
5 Kültüre duyarlı psikolojik danışmanlığın yeterlilikleri Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
6 Kültüre duyarli psikolojik danışma yeterliklerinin psikolojik danışman eğitimindeki yeri Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
7 Genel psikolojik danışma yeterlilikleri ile Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerinin karşılaştırılması Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
8 Ara sınav
9 Kültüre duyarlı psikolojik danışmanın boyutları Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
10 Farkındalık boyutu Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
11 Bilgi boyutu Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
12 Beceri boyutu Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
13 Kültüre duyarlı psikolojik danışma alanında yetkin psikolojik danışmanların özellikleri Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
14 Kültüre duyarlı psikolojik danışma ve meslek etiği Belirtilen kaynaklardan ilgili bölümler okunacaktır.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Acar, N.V. (2002). Terapötik iletişim: kişilerarası ilişkiler. Ankara: Ertem Matbaası.

Danish, S.J., Augelli, R.D., ve Hauler, A.L. (1994). Yardım becerileri: Temel eğitim programı. (Çev. Ed. F. Akkoyun), Nobel Yayın: Ankara.

 

Meier, S. T., ve Davis S. (2006). Psikolojik danışma: Temel beceriler. (Ed. S. Doğan ve ark.). PegemA Yayıncılık: Ankara.

Bektaş, Y. Kültüre duyarli psikolojik danişma yeterlikleri ve psikolojik danişman eğitimindeki yeri. Ege Eğitim Dergisi, 7(1), 43-59.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Okul rehberlik ve psikolojik hizmetlerinin kapsamını bilir. X
2 Öğrencilerin akademik, kariyer, ve sosyal-duygusal gelişim alanlarına ve ihtiyaçlarına uygun okul rehberlik ve psikolojik danışma programı planlar. X
3 Okul rehberlik ve psikolojik danışma programını ilgili kurumlar, komisyonlar ve paydaşlarla işbirliği ve eşgüdüm içerisinde yürütür X
4 Okul rehberlik ve psikolojik danışma programı çıktılarını değerlendirir ve sonuçlar doğrultusunda geliştirir. X
5 Kritik yaşam olayları ve kriz durumlarında ikincil ve üçüncül önleme hizmetleri ve psiko-sosyal müdahale planı hazırlar ve sunar. X
6 Kariyer psikolojik danışmanlığı kapsamında bireyi tanıma tekniklerini uygulayarak bireysel ve grup değerlendirmeleri yapar. X
7 Kariyer planlama kapsamında eğitim ve mesleki fırsatlar, rol geçişleri ve kariyer gelişimine yönelik bireysel ve grupla kariyer rehberliği hizmetleri yürütür. X
8 Çalıştığı kurumun paydaşlarına ihtiyaçları doğrultusunda kariyer gelişim programı hazırlar ve yürütür. X
9 Mesleki kurum, eğitim kuruluşları, iş gücü piyasası arasındaki işbirliğini ve koordinasyonu geliştirici faaliyetleri organize eder X
10 Organizasyon ve örgütlere yönelik kariyer psikolojik danışmanlığı hizmeti sunar. X
11 Aile danışmanlığı kuramlarını bilir. X
12 Evliliğe hazırlık ve evliliği güçlendirme programları planlar. X
13 Evlilik öncesi psikolojik danışma hizmetleri kapsamında eş seçimi kuramları, kişisel ve çevresel faktörleri açıklar. X
14 Aile yaşam döngüsü evreleri kapsamında rol geçişleri konusunda önleyici rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütür. X
15 Aile içi şiddet ve boşanma gibi kriz durumlarında müdahale hizmetlerini açıklar. X
16 Psikolojik danışma sürecinde terapötik koşulları sağlamaya yönelik terapötik becerileri etkili şekilde kullanır. X
17 Danışanın sorunu ve davranışsal amacına uygun bireysel danışma oturumları planlar ve yürütür. X
18 Danışanın ihtiyacına yönelik uygun müdahale yöntem ve tekniklerini kullanır. X
19 Grup kuralları doğrultusunda ve grup evreleri çerçevesinde grubun amacına uygun alıştırma ve teknikler ile grupla psikolojik danışma liderliğini yürütür. X
20 Danışanların sorunlarını gelişim, kişilik, psikolojik danışma kuramları çerçevesinde profesyonel bir bakışla çerçevelendirir. X
21 Yaşam dönemi ve uyum problemleri, davranış bozukluklarına dair alan bilgisini vaka formülasyonunda işe koşar. X
22 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken mevcut toplumsal yapı ve kültürel dinamiklerin ve kendi kültürel özelliklerinin farkındadır. X
23 Kültüre duyarlı psikolojik danışma beceri ve yeterliklerine sahiptir. X
24 Mevcut kültürden farklı kültürel bağlamlara sahip ve dezavantajlı danışanlara okul, kariyer ve aile psikolojik danışmanlığı hizmetlerini sunarken kültüre duyarlı psikolojik danışma bilgi, beceri ve yeterliklerini işe koşar. X
25 Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri seçer. X
26 Danışanın ihtiyaçlarına ve özelliklerine uygun psikolojik test ve test dışı teknikleri yönergeleri doğrultusunda uygular ve değerlendirir. X
27 Bilimsel araştırma süreci basamaklarını ve yöntemlerini bilir. X
28 Rehberlik ve psikolojik danışma alanına dair araştırma tasarlar. X
29 Araştırma konusu ve amacına uygun örnekleme ve veri toplama yöntemiyle elde ettiği verileri analiz eder. X
30 Araştırma sonuçlarını araştırma amacına uygun şekilde yorumlar ve raporlar. X
31 Rehberlik ve psikolojik danışma alanında ulusal ve uluslararası etik ilkeleri, standartları, kuralları ve kodları bilir. X
32 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini sunarken meslek etiğine riayet eder. X
33 Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar) takip edebilecek yabancı dil bilgisine sahiptir. X
34 Alanıyla ilgili güncel bilimsel gelişmeleri takip ederken (yeni terapi teknikleri, kuramlar, sempozyumlar, kongreler, çalıştaylar v.b.) basılı ve dijital kaynakları etkin şekilde kullanır. X
35 Mesleki konularda alan savunuculuğu ve danışanlar konusunda hak savunuculuğuna önem verir. X
36 Sosyal ve dijital bağlamlarda rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanıyla ilgili bilgi, beceri ve deneyimlerini etkili şekilde ifade eder. X
37 Ulusal ya da yerel çapta meydana gelebilecek travmatik olaylar sonrasında, sosyal sorumluluk çerçevesinde psikolojik danışma yardımı sunar. X
38 Psikolojik yardım sürecini yürütürken manevi ve evrensel değerleri gözetir. X
39 Demokratik ve aktif katılım kararlılığına sahip bir şekilde sosyal yaşama dahil olur. X
40 Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde bilimsel tutuma, kanıta dayalılığa ve hesap verilebilirliğe önem verir. X
41 Psikolojik danışman olarak kendi beden ve ruh sağlığına önem verir. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15 PÇ 16 PÇ 17 PÇ 18 PÇ 19 PÇ 20 PÇ 21 PÇ 22 PÇ 23 PÇ 24 PÇ 25 PÇ 26 PÇ 27 PÇ 28 PÇ 29 PÇ 30 PÇ 31 PÇ 32 PÇ 33 PÇ 34 PÇ 35 PÇ 36 PÇ 37 PÇ 38 PÇ 39 PÇ 40 PÇ 41
1 Kendi kültünün farkında olup, farklılıklara değer verir ve saygı gösterir.
2 Kendi kültürel geçmişinin, yaşantılarının, tutumlarının ve değerlerinin psikolojik danışma sürecine etkilerinin farkındadır.
3 Kültüre duyarlı psikolojik danışmanın gerekliliğini tartışır.
4 Kültüre duyarlı olarak psikolojik danışmanın yeterliklerini bilir.
5 Danışanın özelliklerine ve ihtiyaçlarına göre müdahale planı oluşturur.
6 Kültüre duyarlı psikolojik danışma yeterliklerinin boyutlarını sıralar.
7 Danışanın değer ve tutumlarına gore psikolojik danışma stratejilerini ve yöntemlerini kullanır.
8 Kültürüne uygun psikolojik danışma kuramlarından faydalanır.
9 Genel psikolojik danışma yeterlilikleri ile kültüre duyarlı psikolojik danışmanlık yeterlilikleri arasındaki farkları tartışır.
10 Kültüre duyarlı psikolojik danışma uygulamasında mesleki etik ilke ve kurallara uygun davranır.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 15
2. Kısa Sınav 15
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 13 2 26
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 6 12
Ödev 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
dersAKTSKredisi 4