Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Yeniçağda Osmanlı Devleti ve Balkanlar SBE 519 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi SELÇUK URAL
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu ders, Osmanlı Devletinin Yeniçağ döneminde Balkanlar’da izlediği politikaları inceleyerek, öğrencilere Osmanlı-Balkan ilişkileri hakkında bir perspektif kazandırmayı amaçlamaktadır. Ders boyunca, Osmanlı Devletinin Balkanlardaki varlığı, bölgedeki etkisi ve Balkanların Osmanlı topraklarından çıkış süreci ele alınacaktır. Ayrıca öğrencilere Rumeli Balkan tarihi coğrafyası ve stratejik ehemmiyetini kavratmak ve Osmanlı Devletinin Balkan coğrafyasındaki siyasal egemenliği özelinde tarihi, iktisadi, idari, dini, sosyo-kültürel düzeyde analiz yeteneği kazandırmaktır. Tarihten günümüze Balkanların siyasal gelişim süreci, Balkanlara gerçekleşen ilk Türk akınları, Osmanlıların Rumeli’deki ilk geçişi ve Gelibolu’nun fethi, Balkanlarda ilerleyişi kolaylaştıran etkenler, Edirne’nin fethi ve Rumeli’de ilk başkent, Balkanların Osmanlı yönetimine girmesi ve fethedilen şehirler, Yeniçağ özelinde ve Osmanlı yükseliş döneminde Balkanlarda Osmanlı idare tarzı ve bölgedeki diğer devletlerle ilişkiler, Balkanlarda gelişen Türk Kültürü ve Medeniyeti, Osmanlı Devletinin Balkanlarda siyasi ve askeri manada zayıflaması Osmanlı karşıtı bağımsızlık hareketleri, Balkan devletlerinin kuruluş süreçleri hakkında ayrıntılı bilgi vermektir. Dersin sonunda öğrenciler, Osmanlı-Balkan ilişkileri hakkında daha kapsamlı bir perspektif kazanarak, Balkanların Osmanlı dönemi mirası ve günümüzdeki etkileri hakkında fikir sahibi olacaklardır.

Dersin İçeriği

Bu dersin içeriğinde; Balkanlar siyasal coğrafyasının tanımlanması ve tarihsel süreçteki değişimi, Balkanlardaki ilk Türk kavimleri ve Balkanlara etkileri, Osmanlıların Balkanlara yönelmesi ve Rumeli’de gerçekleştirdikleri ilk fetih hareketleri, Osmanlıların Balkanlara ilerlemesinde kullandığı fetih güzergâhları ve üzerindeki stratejik şehirlerin fethi, Yeniçağda Balkanlarda elde edilen Osmanlı egemenliği, Osmanlıların Balkanlarda uyguladığı iskân sistemi ve politik faaliyetleri, Balkanlardaki Osmanlı siyasi, idari ve iktisadi yönetim şekli, Osmanlı Devletinin Balkanlarda zayıflama ve çekilme süreci yer almaktadır. 

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Tarihten günümüze Balkan Yarımadasının coğrafi konumu ve stratejik önemini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
2 Balkan coğrafyasının tanımı ile birlikte Balkanların coğrafi sınırlarının tarih içindeki yeri, değişimi ve önemini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
3 Balkanlar ve Rumeli coğrafyası ile ilgili tarihsel tanımları, fikirleri ve verileri kavrar ve bilimsel yöntemlerle değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
4 Balkanlara göç yoluyla ulaşan ilk Türk kavimleri ve bölgedeki siyasi, iktisadi ve içtimai durumlarını kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
5 Osmanlıların Balkanlara yönelişini ve bu yönde aldığı siyasi kararın alt yapısındaki gerekçeleri kavrar.
6 Osmanlıların Rumeli’ye ilk geçişleri, gerçekleştirilen ilk fetih bölgesi ile birlikte bölgedeki diğer devletlerle ilk siyasi ilişkilerini yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
7 Osmanlıların Balkanları fethi için kullandığı fetih ve iskân güzergâhını ve bu yol üzerinde yer alan şehirlerin Balkanlar için stratejik önemlerini değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
8 Osmanlı Devletinin Balkanların genelini fethi ile birlikte bölgeyi idare tarzı ve uyguladığı iskân politikaları kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
9 Osmanlı Devletinin Balkanlardan özellikle 19. yüzyıl itibariyle ayrılmasına sebep olan siyasi, iktisadi ve içtimai sebepleri kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Osmanlı Tarihçiliği ve Osmanlı Tarihi Kaynakları (Yeniçağ’da Osmanlı Tarihi Kaynaklarının tanıtımı). Yeniçağın tarihi sınırlandırması, Tarihten günümüze Balkan Yarımadasının coğrafi konumu ve stratejik önemi, “Balkan” ve “Rumeli” ifadelerinin tarihten günümüze kullanılış alanları ve şekillerinin tanımlanması, Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi Gelişmeleri. Kaynak kitaplar
2 Osmanlıların Balkanlara (Gelibolu’ya) İlk Kez Geçişi ve Balkanların Fethedilme Süreci. Kaynak kitaplar
3 Osmanlıların Edirne’yi Fethi ve Balkanlarda Türk Hâkimiyetinin Başlaması. Kaynak kitaplar
4 İstanbul’un Fethi, Yeniçağın Başlangıcı ve Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu. Kaynak kitaplar
5 Osmanlı Klasik Çağının Başlangıcı Ve Balkanlar. Kaynak kitaplar
6 Osmanlı Klasik Çağında Balkan Politikası. Kaynak kitaplar
7 Osmanlı İmparatorluğunda Buhran ve Değişim Döneminde Balkanlar. Kaynak kitaplar
8 II.Viyana Kuşatması Döneminde Balkanlar (1683-1699). Kaynak kitaplar
9 VİZE SINAVI Kaynak kitaplar
10 Osmanlıların Balkanlarda Uyguladığı Fetih ve İskân Politikaları. Kaynak kitaplar
11 Yeniçağda Balkanlarda Osmanlı Dini Anlayışı ve Kültür-Medeniyeti. Kaynak kitaplar
12 Osmanlı Devletinin Balkanlarda Uyguladığı Yönetim ve İdari Sistem Kaynak kitaplar
13 Yeniçağ’da Osmanlıların Balkanlara Kazandırdığı Mimari Eserler Günümüze Ulaşabilen Balkanlardaki Osmanlı Kültürel Mirası Kaynak kitaplar
14 Genel Değerlendirme Kaynak kitaplar
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, Cilt III, 2. Kısım, TTK Yayınları, 2019.

Halil İnalcık, Osmanlı Hâkimiyetinde Ortadoğu ve Balkanlar, Kronik Yayınları, 2020.

Georges Castellan, Balkanların Tarihi, Milliyet Yayınları, 1993.

Barbara Jelavich, Balkan Tarihi I, II, Küre Yayınları, İstanbul, 2006.

İlber Ortaylı, Osmanlı Barışı, Timaş Yayınları, 2018.

Aleksandre Popoviç, Balkanlarda İslam, İstanbul, 1995.

Sacit Kutlu, Balkanlar ve Osmanlı Devleti, İstanbul Bilgi üniversitesi Yayınları, 2018.

Osman Karatay, Bilgehan Atsız Gökdağ, Balkanlar El Kitabı, Akçağ Basım Yayın, 2013.

Halime Doğru, 13-19. Yüzyıllar Arasında Sağ Kolun Siyasi, Sosyal, Ekonomik Görüntüsü ve Kozluca Kazası,

Maria Todorova, Balkanları Tahayyül Etmek, İletişim Yayınları, 2015.

Andrew Baruch Wachtel, Dünya Tarihinde Balkanlar, Doğan Kitap, 2009.

Tuğrul Kihtir, Balkanların Osmanlı Tarihi, İnkılap Kitapevi, 2009.

Misha Glenny, Balkanlar (1804-1999) Milliyetçilik, Savaş ve Büyük Göçler, Sabah Kitapları, 2001.

Kemal Karpat, Balkanlarda Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik, İmge Kitabevi, 2004.

Stefanos Yerasimos, Milliyetler ve Sınırlar, Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu, İletişim Yayınları, 2015.

İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Türkiye Yayınevi, 1971.

# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı
1 Tarihten günümüze Balkan Yarımadasının coğrafi konumu ve stratejik önemini kavrar.
2 Balkan coğrafyasının tanımı ile birlikte Balkanların coğrafi sınırlarının tarih içindeki yeri, değişimi ve önemini kavrar.
3 Balkanlar ve Rumeli coğrafyası ile ilgili tarihsel tanımları, fikirleri ve verileri kavrar ve bilimsel yöntemlerle değerlendirir.
4 Balkanlara göç yoluyla ulaşan ilk Türk kavimleri ve bölgedeki siyasi, iktisadi ve içtimai durumlarını kavrar.
5 Osmanlıların Balkanlara yönelişini ve bu yönde aldığı siyasi kararın alt yapısındaki gerekçeleri kavrar.
6 Osmanlıların Rumeli’ye ilk geçişleri, gerçekleştirilen ilk fetih bölgesi ile birlikte bölgedeki diğer devletlerle ilk siyasi ilişkilerini yorumlar.
7 Osmanlıların Balkanları fethi için kullandığı fetih ve iskân güzergâhını ve bu yol üzerinde yer alan şehirlerin Balkanlar için stratejik önemlerini değerlendirir.
8 Osmanlı Devletinin Balkanların genelini fethi ile birlikte bölgeyi idare tarzı ve uyguladığı iskân politikaları kavrar.
9 Osmanlı Devletinin Balkanlardan özellikle 19. yüzyıl itibariyle ayrılmasına sebep olan siyasi, iktisadi ve içtimai sebepleri kavrar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 50
1. Performans Görevi (Seminer) 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 5 80
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 158
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,32
dersAKTSKredisi 6