Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Veri Görselleştirme ISE 314 6 3 + 0 3 4
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler

Veri Yapıları, Veritabanı Yönetim Sistemleri

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi TUĞRUL TAŞCI
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Teknolojideki olağanüstü gelişmelerle birlikte, günümüzde çok sayıda farklı türde kayıt cihazı kullanılabilir hale gelmiştir. Bu araçlar aracılığıyla doğa, toplum ve beşeri bilimler, yaşam ve sağlık bilimleri, eğitim ve günlük yaşam ile ilgili olarak çok büyük miktarlarda veriler elde edilebilir durumdadır. İnternet, mobil bağlılık, dijital video ve görüntü kayıt cihazlarının günlük hayatın bir parçası olması, hayatın her alanında sürekli bir veri artışını beraberinde getirmektedir.

İnsanın algılama kapasitesi, duyu organları ile zihinsel hesaplamalar, psikolojik ve sezgisel süreçler temelinde şekillenmektedir. İyi bir görsel kodlama ile insanın algılama kapasitesini artırmayı, analitik düşünme ve karar verme süreçlerini desteklemeyi amaçlayan bir araştırma alanı olarak veri görselleştirme, çeşitli alanlara ait karmaşık ve devasa verilerin doğru bir şekilde değerlendirilerek kullanışlı hale dönüştürülmesi için gerekli yöntem ve araçları sağlar.

Bu dersin sonunda öğrenciler sunum, rapor, tez, makale, kitap gibi her türlü akademik çalışmada kullanılabilecek etkili görsel içerik hazırlamak için gerekli uygulamaları veri görselleştirmeye ilişkin teorik altyapı ile birlikte öğrenebileceklerdir.

Dersin İçeriği
  • Bölüm – 1 Dünyanın Dijital Görünümü
    • 1.1. Dijital 2023 (Rapor Serisi)
    • 1.2. Data Never Sleeps (İnfografik Serisi)
  • Bölüm – 2 Veri Görselleştirmeye Giriş
    • 2.1. Temel Tanımlar ve Kavramlar
    • 2.2. Veri Ambarında Analitik İşlemler
    • 2.3. Görsel Temsilde Kullanılan Değişkenler
    • 2.4. Veri Görselleştirme Yazılımı ve Araçları
  • Bölüm – 3A Geliştirme Ortamı
    • 3.1. Microsoft Power BI Masaüstü Arayüzü
    • 3.2. Web Arayüzü (app.powerbi.com)
    • 3.3. Power Query Düzenleyici Arayüzü
    • 3.4. Veri Setleri Tanıtımı
  • Bölüm – 3B Microsoft Power BI Uygulamaları
    • Ör.1. Görselleştirme Yazılımlarının İşleyiş Mantığı
    • Ör.2. Çeşitli Veri Kaynaklarından Veri Modeli Oluşturma
    • Ör.3. DAX Sorgusu, Hesaplanan Sütun ve (Hızlı) Ölçüm
    • Ör.4. Çok Boyutlu Görselleştirme Grafikleri
    • Ör.5. Harita Tabanlı Görselleştirme Grafikleri
    • Ör.6. Temel Performans Göstergeleri (KPI)
    • Ör.7. Hiyerarşi Oluşturma ve Detaya Ulaşma
    • Ör.8. Görselleştirme Grafiklerini Biçimlendirme ve Analitik Göstergeler
    • Ör.9. Dashboard Oluşturma ve Rapor Biçimlendirme
    • Ör.10. Animated Bar Chart Race
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Bugünün dünyasının dijital görünümünü keşfetme Anlatım, Beyin Fırtınası, Kısa Cevaplı Testler,
2 Veri görselleştirmeye ilişkin teorik arka planı ve veri görselleştirmenin önemini kavrama Problem Çözme, Proje, Performans Değerlendirme,
3 Veri ambarında analitik işlemleri öğrenme Problem Çözme, Proje, Çoktan Seçmeli Testler,
4 Çok boyutlu görselleştirme grafiklerini öğrenme Proje, Performans Değerlendirme, Ödev / Evde-Çöz Sınavlar,
5 Alana özgü yazılımları kullanarak veri görselleştirme uygulamaları geliştirme Problem Çözme, Proje, Performans Değerlendirme,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Digital World Overview (Rapor Serisi), Data Never Sleeps (Infografik Serisi)
2 Veri Görselleştirmeye İlişkin Temel Tanım ve Kavramlar, Görsel Temsilde Kullanılan Değişkenler
3 Veri Ambarında Analitik İşlemler (Aggregate, Dice, Slice, Pivot, Drill Up/Down)
4 Veri Görselleştirme Yazılımı ve Araçları, Uygulama Arayüzü Tanıtımı (Microsoft Power BI, Tableau)
5 Veri Setleri Tanıtımı, Veri Ön-işleme İşlemleri (Power Query Editor, Tableau Prep)
6 Uygulama 1 - Veri Ön-işleme : Veri Kaynağı Oluşturma, Veri Tipi Dönüşümleri, Birleştirme İşlemleri
7 Uygulama 2 - Veri Ön-işleme : Satır ve Sütun Bazlı Veri Manipülasyon İşlemleri, Tablo Bazlı İşlemler
8 Uygulama 3 - Görselleştirme Yazılımlarının İşleyiş Mekanizması (SQL Sorgusu ile Karşılaştırma)
9 Uygulama 4 - Çeşitli Veri Kaynaklarından Veri Modeli Oluşturma
10 Uygulama 5 - DAX Sorgusu, Hesaplanan Sütun ve (Hızlı) Ölçüm
11 Uygulama 6 - Çok Boyutlu Görselleştirme Grafikleri, Harita Tabanlı Görselleştirme Grafikleri, Dashboard Oluşturma ve Rapor Biçimlendirme
12 Uygulama 7 - Hiyerarşi Oluşturma ve Detaya Ulaşma, Zaman Boyutunu Kullanma
13 Uygulama 8 - Temel Performans Göstergeleri (KPI) Geliştirme
14 Uygulama 9 - Özelleştirilmiş Çok Boyutlu Grafik Uygulamaları, Muadil Veri Görselleştirme Yazılımlarından Örnek Uygulamalar
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Gregory, K., & Koesten, L. (2023). Human-Centered Data Discovery. Springer Nature.

Setlur, V., & Cogley, B. (2022). Functional Aesthetics for Data Visualization. John Wiley & Sons.

Sharma, A. M. (2020). Data visualization. In Data Science and Analytics (pp. 1-22). Emerald Publishing Limited.

Dykes, B. (2019). Effective data storytelling: how to drive change with data, narrative and visuals. John Wiley & Sons.

Evergreen, S. D. (2019). The Data Visualization Sketchbook. SAGE Publications.

Cady, F. (2017). The Data Science Handbook. John Wiley & Sons.

Dietrich, D. (Ed.). (2015). Data Science & Big Data Analytics: Discovering, Analyzing, Visualizing and Presenting Data.

Cairo, A. (2012). The Functional Art: An introduction to information graphics and visualization. New Riders.

Nathan, Y. (2011). Visualize this: the flowing data guide to design, visualization, and statistics.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi. X
2 Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. X
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. X
6 Bilişim Teknolojilerinin yönetim, denetim, gelişim ve güvenliği/güvenilirliği hakkında bilgi sahibi olma ve farkındalık,
7 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. X
8 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. X
9 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
10 Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
11 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
12 Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 Bugünün dünyasının dijital görünümünü keşfetme 3 4 1 5 4 4 3 4 4 0 0 3
2 Veri görselleştirmeye ilişkin teorik arka planı ve veri görselleştirmenin önemini kavrama 4 3 3 4
3 Veri ambarında analitik işlemleri öğrenme 4 4 5 5 4
4 Çok boyutlu görselleştirme grafiklerini öğrenme 4 5 5 5 5
5 Alana özgü yazılımları kullanarak veri görselleştirme uygulamaları geliştirme 4 5 5 5 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Proje / Tasarım 50
Toplam 100
1. Final 60
1. Yıl İçinin Başarıya 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 14 4 56
Ara Sınav 1 2 2
Proje / Tasarım 1 36 36
Final 1 3 3
Toplam İş Yükü 97
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 3,88
dersAKTSKredisi 4