| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Klasik Türk Edebiyatı Nesir II | TDE 366 | 6 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. ORHAN KAPLAN |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. B. Gülay Açar ÇALIK, Arş. Gör. M. Tarık ABLAK |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Başlı başına bir şiir edebiyatı olarak da kabul edilen Klasik Türk edebiyatının sadece şiirden ibaret olmadığı, başta tezkireler olmak üzere, seyahatnâme vb. türler ile konuların da bu edebiyat içerisinde önemli bir yerinin olduğunun anlaşılmasının sağlanması; diğer tarih, lügat, mensur yazılmış divan dibacelerinden örneklerle de klasik kültürümüzde düzyazının öneminin vurgulanması. |
| Dersin İçeriği | 16. yüzyılın başlarından itibaren yazılmış mensur edebî eserleri gözden geçirme; dönemin dil özellikleri üzerinde durma; Arapça ve Farsçanın dilimiz üzerindeki etkisi; Arapça ve Farsçadan geçen kelime ve kavramların tahlili; 16. yüzyılın başlarından 19. yüzyılın sonlarına kadar üç asırlık dönemde yazılmış olan Tevarih-i Âl-i Osmân, eyahatnâme, tezkire, sefaretname gibi eserlerden seçme metinlerin okunması; döneminde ve daha sonraki asırlarda iz bırakmış eserlerin tanıtılması; nesrin yüzyıllara göre değişimi. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Nazım dilinden farklı olan düzyazı dilini tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 2 | Nazım dilinden farklı olan düzyazı dilini anlatır. | Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 3 | Şiir dili ile düzyazı dili arasındaki farkı tespit eder. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, | |
| 4 | Şiir dili ile düzyazı dili arasındaki farkı analiz eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | Türk dilinin büyük ustalarını ve onların yazdığı eserler hakkında genellemelere ulaşır. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 6 | Türk dilinin büyük ustalarını ve onların yazdığı eserleri değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | 16. yüzyılda Osmanlı nesrinin geldiği nokta. Nesir dilindeki değişmeler. | "Şiirin İnşâsı: Nesir" başlıklı kitaptan ilgili makaleler okutulacak. |
| 2 | 16. yüzyıl Osmanlı nesri: Şuara tezkireleri ve 16. yüzyıl şuara tezkirelerinden metin okumaları: Sehî Bey'in Heşt Behişt adlı tezkiresinden seçilmiş örnek parçalar. | Tezkire hakkında bilgi verilecek. DİA'daki" Tezkire" ve "Sehî Bey" maddeleri okunacak. "Şair Tezkireleri" başlıklı kitaptan hareketle yüzyıllara göre tezkire dağılımı tanıtılacak. |
| 3 | Latîfî'nin Tezkiretü'ş-Şuarâ adlı tezkiresinden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Latîfî" maddesi okunacak. |
| 4 | 16. yüzyıl Osmanlı nesri: Âşık Çelebi’nin Meşâirüş-Şuarâ adlı tezkiresinden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Âşık Çelebi" maddesi okunacak. |
| 5 | Fuzûlî'nin Türkçe divan dibacesi. | DİA'daki "Fuzûlî" maddesi okunacak. Fuzûlî'nin mensur eserleri hakkında bilgi verilecek. |
| 6 | 17. yüzyıl Osmanlı nesri : Evliya Çelebi'nin Seyâhatnâme adlı eserinden seçilmiş örnek parçalar. | Osmanlı döneminde yazılmış mensur tarih ve coğrafya eserleri hakkında bilgi verilecek. |
| 7 | 17. yüzyıl Osmanlı nesri : Evliya Çelebi'nin Seyâhatnâme adlı eserinden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Evliya Çelebi" maddesi okunacak. Seyâhatnâme türü hakkında bilgi verilecek. |
| 8 | 17. yüzyıl şuara tezkireleri ve bu tezkirelerden seçme metinler: Riyâzî'nin Riyâzu'ş-Şuarâ adlı tezkiresinden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Riyâzî" maddesi okunacak. |
| 9 | ARA SINAV | |
| 10 | 17.-18. yüzyıl Osmanlı nesri: Nergisî'nin "Hamse"si ve "Peçevî Tarihi"nden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Nergisî" ve "Peçevî" maddeleri okunacak. "Hamse" geleneği hakkında bilgi verilecek. |
| 11 | 18. yüzyıl Osmanlı nesri: Giritli Azîz Efendi'nin "Muhayyelât-ı Azîz Efendi" adlı eserinden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Azîz Efendi" maddesi okunacak |
| 12 | 18. yüzyıl Osmanlı nesri: İsmail Hakkı Bursevî'nin "Muhammediyye Şerhi"nden seçilmiş örnek parçalar. | DİA'daki "Muhammediyye" maddesi okunacak. Türk Şerh Edebiyatı hakkında bilgi verilecek. |
| 13 | 19. yüzyıl Osmanlı nesri ve Fatîn'in Hâtimetü'l-Eş'âr adlı tezkiresinden seçilmiş örnek parçalar. | Son dönem Osmanlı tezkireleri hakkında bilgi verilecek. |
| 14 | 20. yüzyıl şuarâ tezkireleri ve Tuhfe-i Nâilî'den seçilmiş örnek parçalar. | Son dönem Osmanlı tezkireleri hakkında bilgi verilecek. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Prof. Dr. Fahir İz, “Eski Türk Edebiyatında Nesir,” (Akçağ Yayınları) |
| Ders Kaynakları | Evliya Çelebi Seyahatnamesi, Haz. Orhan Şaik Gökyay, Seyit Ali Karaman, Yücel dağlı, (Yapı Kredi Yayınları); Prof. Dr. Atilla Şentürk-Doç. Dr. Ahmet Kartal, “Eski Türk Edebiyatı Tarihi,” (Dergah Yayınları); Tahir Üzgör, "Türkçe Divan Dibaceleri", (TC. Kültür Bakanlığı) |
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı |
|---|---|
| 1 | Nazım dilinden farklı olan düzyazı dilini tanımlar. |
| 2 | Nazım dilinden farklı olan düzyazı dilini anlatır. |
| 3 | Şiir dili ile düzyazı dili arasındaki farkı tespit eder. |
| 4 | Şiir dili ile düzyazı dili arasındaki farkı analiz eder. |
| 5 | Türk dilinin büyük ustalarını ve onların yazdığı eserler hakkında genellemelere ulaşır. |
| 6 | Türk dilinin büyük ustalarını ve onların yazdığı eserleri değerlendirir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 20 |
| Toplam | 20 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 15 | 15 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü | 131 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,24 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||