1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
  3. Azerbaycan-Türkmen Türkçesi (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Azerbaycan-Türkmen Türkçesi TDE 359 5 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi BAHRİ KUŞ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Dr. Tuğçe Takoğlu
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Öğrencileri Azerbaycan ve Türkmen Türk şivelerinin edebî metinlerini okuyup anlayacak ve gerektiğinde dil bakımından inceleyecek yeterliliğe ulaştırmak.
Dersin İçeriği

Azerbaycan ve Türkmen Türkleri hakkında bilgi, bu şivelerin Türk dili içindeki yeri, şivelerin dil özellilerinin örnek edebî metinlerde gösterilmesi, metinlerin Türkiye Türkçesine aktarılması
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Azerbaycan-Türkmen Türkçesinin dayandığı tarihî şiveleri kronolojik olarak sıralar. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Anlatım,
2 Azerbaycan-Türkmen Türkçesinin çağdaş Türk şiveleri içindeki konumunu anlatır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
3 Azerbaycan-Türkmen Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini kendi cümleleriyle ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
4 Okuduğu bir metnin Azerbaycan-Türkmen Türkçesine ait olup olmadığını belirler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
5 Kiril harfli bir Azerbaycan-Türkmen Türkçesi metninin çevriyazı harfli karşılığını gösterir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
6 Azerbaycan-Türkmen Türkçesine ait bir edebî metnin Türkiye Türkçesi karşılığını gösteren taslak metin hazırlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
7 Ses ve şekil bilgisi birikiminden şivenin özellikleriyle ilgili bilgilerinden yararlanarak Azerbaycan-Türkmen Türkçesine ait cümle ve kelimeleri çözümler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
8 Azerbaycan-Türkmen Türkçesini diğer çağdaş Türk şiveleriyle karşılaştırırarak onlardan ayırt eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
9 Türkiye Türkçesine ait bir metindeki ifadelerin Azerbaycan-Türkmen Türkçesiyle nasıl anlatılabileceğini tasarlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
10 Elindeki bir Azerbaycan-Türkmen Türkçesi metninde gördüğü özellikleri bu şivenin genel özelliklerine göre derleyip düzenler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
11 Ses ve şekil bilgisi birikiminden yararlanarak Azerbaycan-Türkmen Türkçesindeki ses ve şekil özelliklerinin ileride hangi biçimleri alacağı konusunda tahminde bulunur. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
12 Elindeki bir metnin tarihî mi çağdaş mı olduğu konusunda hüküm verir ve edebîlik bakımından değer biçer. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Azerbaycan Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, Azerbaycan Kiril ve Lâtin alfabelerinin öğretilmesi Azerbaycan Türkçesinin Türk dili tarihi içersindeki yeri ile Kiril ve Latin alfabeleri konusunda ön bilgi sahibi olmak
2 Azerbaycan Türkçesinin ses ve şekil özellikleri Azerbaycan Türkçesinin fonetik ve morfolojik özellikleri hakkında ön bilgi sahibi olmak
3 Azerbaycan Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi Azerbaycan Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
4 Azerbaycan Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi Azerbaycan Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
5 Azerbaycan Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi Azerbaycan Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
6 Azerbaycan Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi Azerbaycan Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
7 Azerbaycan Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi Azerbaycan Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
8 Türkmen Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, Türkmen Kiril ve Lâtin alfabelerinin öğretilmesi Türkmen Türkçesinin Türk dili tarihi içerindeki yeri ile Kiril ve Latin alfabeleri konusundaön bilgi sahibi olmak
9 ARASINAV Genel konu tekrarı yapmak.
10 Türkmen Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, ses ve şekil özellikleri Türkmen Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
11 Türkmen Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye masal, fıkra vb. düz yazı metinler üzerinde gösterilmesi Türkmen Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
12 Türkmen Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye masal, fıkra vb. düz yazı metinler üzerinde gösterilmesi Türkmen Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
13 Türkmen Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi Türkmen Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
14 Türkmen Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi Türkmen Türkçesinin dil özelliklerini edebi metinlerden hareketle öğrenmek
Kaynaklar
Ders Notu

Belirli bir kitap takip edilmeyecek, öğrencilere içerikle ilgili her türlü materyal öğretim üyeleri tarafından verilecektir.
Ders Kaynakları

Ahmet B. ERCİLASUN; Örneklerle Bugünkü Türk Alfabeleri, Kültür Bak.Yay., Ank. 1989
Ahmet B. ERCİLASUN(Editör); Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yay. , Ank. 2007
Ahmet B. ERCİLASUN(başk. komisyon); Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I,II, Kültür Bak. Yay. Ank. 1991
Prof. Dr. Ahmet BURAN-Ercan ALKAYA; Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yay., Ank.2001
Mehmet KARA; Türkmence (Giriş,Gramer,Metinler,Sözlük), Kültür Bak. Yay. Ank.2000
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı
1 Azerbaycan-Türkmen Türkçesinin dayandığı tarihî şiveleri kronolojik olarak sıralar.
2 Azerbaycan-Türkmen Türkçesinin çağdaş Türk şiveleri içindeki konumunu anlatır.
3 Azerbaycan-Türkmen Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini kendi cümleleriyle ifade eder.
4 Okuduğu bir metnin Azerbaycan-Türkmen Türkçesine ait olup olmadığını belirler.
5 Kiril harfli bir Azerbaycan-Türkmen Türkçesi metninin çevriyazı harfli karşılığını gösterir.
6 Azerbaycan-Türkmen Türkçesine ait bir edebî metnin Türkiye Türkçesi karşılığını gösteren taslak metin hazırlar.
7 Ses ve şekil bilgisi birikiminden şivenin özellikleriyle ilgili bilgilerinden yararlanarak Azerbaycan-Türkmen Türkçesine ait cümle ve kelimeleri çözümler.
8 Azerbaycan-Türkmen Türkçesini diğer çağdaş Türk şiveleriyle karşılaştırırarak onlardan ayırt eder
9 Türkiye Türkçesine ait bir metindeki ifadelerin Azerbaycan-Türkmen Türkçesiyle nasıl anlatılabileceğini tasarlar.
10 Elindeki bir Azerbaycan-Türkmen Türkçesi metninde gördüğü özellikleri bu şivenin genel özelliklerine göre derleyip düzenler.
11 Ses ve şekil bilgisi birikiminden yararlanarak Azerbaycan-Türkmen Türkçesindeki ses ve şekil özelliklerinin ileride hangi biçimleri alacağı konusunda tahminde bulunur.
12 Elindeki bir metnin tarihî mi çağdaş mı olduğu konusunda hüküm verir ve edebîlik bakımından değer biçer.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 15 15
Toplam İş Yükü 115
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,6
Dersin AKTS Kredisi 5