Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Türkiye- Kafkasya İlişkileri Tarihi TAR 464 8 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri

YOK

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. ENİS ŞAHİN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

YOK

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bu dersin amacı öğrencilerin Türkiye için Kafkasya’nın önemini anlamasını sağlamak ve Kafkasya tarihi ile ilgili tarihi kavramları ve bunların Türk tarihiyle ilişkisi ve etkisini öğretmektir.

Dersin İçeriği

Kafkasya’nın stratejik önemi, Türk-Kafkas ilişkilerinin genel seyri, Kafkasya’da Türk-Rus mücadelesi, 1. Dünya Savaşı’nda Kafkasya’nın durumu ve Kafkas cephesi gelişmeleri, Rusya’daki devrimlerin ilişkilere etkisi, Kafkasya’nın bağımsızlığını kazanması, Türk ileri harekâtı, barış görüşmeleri.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Türkiye ile Kafkasya arasındaki ilişkilerin tarihi altyapısını anlatır. Soru-Cevap, Anlatım,
2 Kafkasya’da Türk-Rus mücadelelerini ve nedenlerini açıklar. Soru-Cevap, Anlatım,
3 Kafkasya’nın stratejik önemini tartışır Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Anlatım,
4 Kafkaslardaki gelişmelerin Türk dış politikasına etkilerini değerlendirir. Soru-Cevap, Anlatım,
5 Rusya’daki gelişmelerin Kafkasya ve Türkiye üzerindeki etkilerini sorgular. Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar,
6 Türkiye Kafkasya Tarihine ilişkin genel bilgileri edinir. Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Kafkas adı, coğrafyası, tabii ve siyasî özellikleri ve jeopolitiği
2 Türk- Kafkas ilişkilerinin ilk evresi, 1. Dünya Savaşı sırasında Türk-Kafkas ilişkileri, Şubat Devrimi sırasında Türk Kafkas İlişkileri
3 Geçici Rus hükümetinin Ermeni politikası ve Türkiye
4 Ekim Devrimi sırasında Türkiye ve Kafkasya
5 Bolşevik Rus hükümetinin Ermeni politikası ve Türkiye
6 Erzincan mütarekesi, Brest-Litovsk ve Türk-Rus-Kafkas İlişkileri
7 Kafkasya’nın Rusya’dan ayrılma süreci ve Türkiye
8 Brest-Litovsk’a göre Türkiye ve Kafkasya
9 ARA SINAV
10 Trabzon Konferansı
11 Ermeni baskısının ve Türk harekatının yükselişine doğru Kafkasya
12 Batum Konferans ve Antlaşmaları
13 1918’in ikinci yarısında Kafkasya’daki gelişmeler ve Türkiye
14 Mondros Mütarekesi ve Türkiye’nin Kafkasya’dan çekilmesi
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Ahmet Cevdet Paşa, Kırım ve Kafkas Tarihçesi, İstanbul, 1307.
2. John F. Baddeley, Rusların Kafkasya’yı İstilası ve Şeyh Şamil, çeviren: Sedat Özden, İstanbul, 1989.
3. İsmail Berkuk, Tarihte Kafkasya, İstanbul, 1958.
4. Tevfik Bıyıklıoğlu, Osmanlı ve Türk Doğu Hudut Politikası, İstanbul, 1988.
5. Ermeni Komitelerinin Amal ve Harekât-ı İhtilaliyesi, İlan-ı Meşrutiyetten Evvel ve Sonra, hazırlayan: H. Erdoğan Cengiz, Ankara, 1983.
6. Akdes Nimet Kurat, Türkiye ve Rusya, Ankara, 1990.
7. Stefanos Yerasimos, Milliyetler ve Sınırlar, Balkanlar, Kafkasya ve Ortadoğu, çeviren: Şirin Tekeli, İstanbul, 1994.
8. Enis Şahin, Türkiye ve Mavera-yı Kafkasya İlişkileri İçerisinde Trabzon ve Batum Konferansları ve Antlaşmaları (1917-1918), Ankara, 2002.
9. Enis Şahin, “Bolşevik Hükümetinin Ermeni Siyaseti ve ‘Türk Ermenistanı’ Meselesi”, Atatürk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 5 (1996), s. 29-45.
10. Yusuf Hikmet Bayur, Türk İnkılabı Tarihi, c. III, kısım: 4, Ankara, 1983.
11. Selami Kılıç, Türk-Sovyet İlişkilerinin Doğuşu, Brest-Litovsk Barışı ve Müzakereleri, İstanbul, 1998.

12. Enis Şahin, Diplomasi ve Sınır: Gümrü Görüşmeleri ve Protokolleri (1918), İstanbul, 2005.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanır.
2 Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir.
3 Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder.
4 Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütür.
5 Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır.
6 Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar.
7 Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir.
8 Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
9 Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
10 Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır.
11 Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Türkiye ile Kafkasya arasındaki ilişkilerin tarihi altyapısını anlatır.
2 Kafkasya’da Türk-Rus mücadelelerini ve nedenlerini açıklar.
3 Kafkasya’nın stratejik önemini tartışır
4 Kafkaslardaki gelişmelerin Türk dış politikasına etkilerini değerlendirir.
5 Rusya’daki gelişmelerin Kafkasya ve Türkiye üzerindeki etkilerini sorgular.
6 Türkiye Kafkasya Tarihine ilişkin genel bilgileri edinir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 45
1. Final 55
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 130
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,2
Dersin AKTS Kredisi 5