1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Tarih Bölümü
  3. Orta Asya Türk Tarihi ve Kültürü (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Orta Asya Türk Tarihi ve Kültürü TAR 103 1 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri

Yok
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MUHAMMED BİLAL ÇELİK
Dersi Verenler Prof.Dr. MUHAMMED BİLAL ÇELİK,
Dersin Yardımcıları

Yok
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

İslam Öncesi Orta Asya Türklerinin siyasi, iktisadi ve toplumsal hayatının incelenmesi, Tarihi süreç içinde edinilen kültürel değerlerin insan ve toplum yaşamına etkilerinin incelenmesi
Dersin İçeriği

İslam Öncesi Orta Asya Türk Devletleri, Tarihi süreç içinde oluşan kültürel değerler.
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Türk tarihi kavramları ile bu kavramlar arasındaki farkı kavrar Anlatım, Soru-Cevap,
2 Türk devletlerindeki siyasi, kültürel ve ekonomik değişim ve gelişimi değerlendirir Anlatım, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar,
3 Türk devletlerinin niteliklerini belirler Anlatım, Beyin Fırtınası, Eğitsel Oyun,
4 Türk devletlerinin devamlılığının farkına varır Anlatım, Soru-Cevap,
5 Türk devletini oluşturan unsurların etnik ve siyasi yapılarını analiz eder Anlatım, Soru-Cevap,
6 Türk tarihi ve kültürü ile ilgili genel bilgiler edinir Anlatım, Soru-Cevap,
7 Kültür ve medeniyet kavramları ile bu kavramlar arasındaki farkı ayırt eder Anlatım, Soru-Cevap,
8 Kültürel değişim ve gelişimi kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar,
9 Kültürel unsurların günümüze yansımasını ayırt eder Anlatım, Beyin Fırtınası, Eğitsel Oyun,
10 Tarihi süreç içindeki yönetim anlayışlarını değerlendirir Anlatım, Beyin Fırtınası, Eğitsel Oyun,
11 Tarihi süreç içinde Türk kültürünün uygarlaşmasını kavrar Anlatım, Soru-Cevap,
12 Türk kültürü ile diğer kültürler arasındaki farklılıkları analiz eder Anlatım, Beyin Fırtınası, Eğitsel Oyun,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Dersin Amacı, kaynakları, tespit ve tanımlar, kültürün önemi ve değeri, Türk milli kültürünün safhaları ve atlı göçebe kültürün temel özellikleri, Türk kültürünün etki gücü [9] Sayfa 10-16
2 Türklerin ilk anayurdu ve yayılmaları, Orta Asyada tabiat ve iklim şartları, Orta Asyanın en eski kültürleri ve Türklerin yayılma safhaları, Türk karakteri, Eski Türk hayat tarzı [9] Sayfa 17-33 [1] Sayfa 18-31
3 Tarihte Türk adı; Türk kültürünün ortaya çıkışı ve Türk adının anlamı Türklerin göçleri ve yayılma alanları [1] Sayfa 43-46
4 Büyük Hun Devletinin kuruluş ve yükseliş dönemi, Hun-Çin üstünlük mücadelesi, Büyük Hun Devletinde iç karışıklıklar, Büyük Hun Devletinin ikiye ayrılması ve yıkılışı [3] Sayfa 668-709 [5] cilt I-II
5 Ak Hunlar, Batı Hun İmparatorluğu ve Tabgaçlar [4] Sayfa 75-79 [1] Sayfa 57-93
6 Hunlar devrinde sanat, din ve kültürel hayat [10] Sayfa 10-50
7 Birinci Göktürk Devleti Doğu ve Batı Göktürkleri [6] Sayfa 9-34 [12] Sayfa 1-110
8 İkinci Göktürk Devleri ve Göktüklerin kültürel hayatına bir bakış [6] Sayfa 35-92, [7] Sayfa 40-77
9 ARASINAV
10 Uygurlar ve Uygurların kuruluş dönemi [8] Sayfa 15-51
11 Kırgız yenilgisinden sonra güneyde kurulan yeni Uygur devletleri, Uygurlarda sanat, din ve kültürel hayat [8] Sayfa 139-145
12 Kırgızlar ve Türgişler ve kültürel hayatları [1] 140-145
13 Oğuzlar ve Karluklar ve kültürel hayatları [1] 146-456
14 Sonuç ve Değerlendirme
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

İslam Öncesi Türk Tarihi, Editör: Muhammed Bilal Çelik, Nobel Yayınları, Ankara 2022

Ahmet Taşağıl, Bozkırın Kağanlıkları: Hunlar, Tabgaçlar, Göktürkler, Uygurlar, Prof. Dr. Kronik Kitap, İstanbul 2019.

Ahmet Taşağıl, Bozkırların İlk İmparatorluğu Hunlar, Yeditepe Yayınevi İstanbul 2022.

Ahmet Taşağıl, Gök-Türkler, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2024.

Ahmet Taşağıl, Kök Tengri’nin Çocukları: Avrasya Bozkırlarında İslam Öncesi Türk Tarihi, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2024.

Ahmet Taşağıl, Türk Model Devleti Gök Türkler, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2021.

Ali Ahmetbeyoğlu, Avrupa Hunları, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2021

Ali Ahmetbeyoğlu, Sorularla Eski Türk Tarihi, Yeditepe Yayınevi, İstanbul 2019.

Bahaeddin Ögel, İslâmiyetten Önce Türk Kültür Tarihi Orta Asya Kaynak ve Buluntularına Göre, TTK Yayınları, Ankara 2024.

Bahaeddin Ögel, Türk Kültür Tarihine Giriş I-IX.Cilt (Takım), TTK Yayınları, Ankara 2024.

Christopher Kelly, Atilla, Hunlar ve Roma İmparatorluğunun Çöküşü, Alfa Yayınları, İstanbul 2016

Edward Hetzel Schafer, Semerkand’ın Altın Şeftalileri: Göktürkler ve Uygurlar Döneminde Uluslararası Ticaret, Selenge Yayınları, İstanbul 2020.

Tilla Deniz Baykuzu, Asya Hun İmparatorluğu, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2024.

Tilla Deniz Baykuzu, Son Bilgiler Işığında Kürşad İsyanı, Kömen Yayınları, 2016.

Turgun Almas, Uygurlar, Selenge Yayınları, İstanbul 2023.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Genel kültür ve tarihe yardımcı bilimlerle ilgili, en güncel bilgileri içeren ders kitaplarını, uygulama araç - gereçlerini ve bilimsel kaynaklarla desteklenen üst düzey bilgi ve becerileri kullanma kabiliyetine sahiptir ve bu bilgi ve becerileri mesleğinde ve araştırmalarında kullanır. X
2 Tarih disiplini ile ilgili kavramları, fikirleri ve verileri, sosyal bilimler araştırma metotlarıyla inceler ve değerlendirir, gün yüzüne çıkmamış (henüz araştırılmamış) konuları tanılar, analiz eder ve tartışır, bunlarla ilgili bilimsel bulgular ve kanıtlara dayalı öneriler geliştirir. X
3 Tarih disiplini ile ilgili konularda uzman ya da bilgisi olmayan dinleyicileri bilgilendirir, onlara elde ettiği bulgularla ilgili düşüncelerini açık bir biçimde yazılı ve sözlü olarak ifade eder. X
4 Tarih metodolojisini kullanarak, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, yorumlama ve sentez yapma becerilerine sahiptir ve alanıyla ilgili çalışmaları bağımsız veya ortak çalışma olarak yürütür. X
5 Tarihi bilgi ve bulgu eksiklikleri nedeni ile henüz aydınlatılmamış konularda sorumluluk alır ve çözüm üretmeye çalışır. X
6 Sahasında çalışan kişilerin ilgi, istek ve ihtiyaçlarını bilir, içinde bulunduğu çevrenin sosyo-kültürel ve ekonomik özelliklerini tanır; bu özelliklere uygun öğretme ve öğrenme süreçlerini planlar, uygular ve yönetir. Öğrencilerin öğrenme sürecine etkin katılımını sağlar. X
7 Tarih alanında yapılmış güncel araştırmaları takip ederek yeterli düzeyde anlayabilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olmayı amaç edinir. X
8 Tarih alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ve donanımı bilgisine sahiptir; bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır. X
9 Tarih alanı ile ilgili yaptığı tüm çalışmalarda veri kaynağı olan bilgilerin toplanması tasarlanması, arşivlenmesi, analiz edilmesi, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. X
10 Tarih alanında kendisini devamlı geliştirmek için gayret gösterir. Yeni bilgi ve fikirlere erişme ve yaşamboyu öğrenme bilincini kazanır. X
11 Tarih alanındaki sosyal bilimler ile ilgili becerileri, alan dışı derslerden elde ettiği kazanımları disiplinler arası çalışmalarda uygular. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11
1 Türk tarihi kavramları ile bu kavramlar arasındaki farkı kavrar
2 Türk devletlerindeki siyasi, kültürel ve ekonomik değişim ve gelişimi değerlendirir
3 Türk devletlerinin niteliklerini belirler
4 Türk devletlerinin devamlılığının farkına varır
5 Türk devletini oluşturan unsurların etnik ve siyasi yapılarını analiz eder
6 Türk tarihi ve kültürü ile ilgili genel bilgiler edinir
7 Kültür ve medeniyet kavramları ile bu kavramlar arasındaki farkı ayırt eder
8 Kültürel değişim ve gelişimi kavrar
9 Kültürel unsurların günümüze yansımasını ayırt eder
10 Tarihi süreç içindeki yönetim anlayışlarını değerlendirir
11 Tarihi süreç içinde Türk kültürünün uygarlaşmasını kavrar
12 Türk kültürü ile diğer kültürler arasındaki farklılıkları analiz eder
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 70
1. Kısa Sınav 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 1 10 10
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 120
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,8
Dersin AKTS Kredisi 5