Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Rastgele Süreçlere Giriş MAT 460 8 2 + 0 2 5
Ön Koşul Dersleri

Olasılık, Analiz I-II derslerinin alınmış olması tavsiye edilir

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. HALİM ÖZDEMİR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Arş.Gör. Emre Kişi- Arş. Gör. Tuğba Petik

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Stokastik süreçler fiziksel, sosyal ve sağlık bilimlerinde ortaya çıkan problemlere düzenli olarak uygulanmaktadır.Bu dersin öncelikli amacı stokastik süreçlere bir girişi sunmak ve ikinci amacı temel stokastik süreçleri vermektir

Dersin İçeriği

Olasılık uzayları ve rasgele değişkenler,Beklenen değer ve bağımsızlık, Bernoulli süreçleri ve rasgele değişkenlerin toplamları, Poisson süreçleri, Markov zincirleri.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Olasılık kavramının matematiksel boyutunu kavrar. Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
2 Fiziksel problemler matematiksel açıdan modelleyebilme yeteneğini geliştirir. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, Anlatım,
3 Bazı özel ve kullanılışlı rasgele süreçleri tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
4 Öğrenilen süreçlerin fiziksel karşılıklarını yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
5 Matematiğin güncel hayat ile arasındaki köprüyü oluşturur. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
6 Reel problemlere istatistiksel uygulamaları yapar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Temel kavramlar ve semboller [2] Sayfa 176
2 Olasılık Uzayları [1] Sayfa 15
3 Rasgele değişkenler ve stokastik süreçler [1] Sayfa 621
4 Beklenen değer [1] Sayfa 22-33
5 Şartlı beklenen değer ve bağımsızlık [1] Sayfa 33-43
6 Bernoulli süreçleri, başarıların sayıları ve zamanları [1] Sayfa 44-59
7 Bağımsız rasgele değişkenlerin toplamları [1] Sayfa 60-70
8 Poisson süreçlerine giriş [2] Sayfa 159-170
9 Dönemiçi sınavı
10 Poisson süreçleri [1] Sayfa 71-84
11 Poisson süreçleri [2] Sayfa 85-105
12 Markov zincirlerine giriş [3] Sayfa 111
13 Markov zincirleri [1] Sayfa 106-119
14 Markov zincirleri [1] Sayfa 120-143
Kaynaklar
Ders Notu

[1] Çınlar, E., Introduction to stochastic processes, Prentice-Holl, Inc., New Jersey, 1975

Ders Kaynakları

[2] Paul L. MEYER, Introductory probability and statistical applications, Addison-Wesley Publishing Company, USA,1970


[3] Hoel, P. G., Port, S. C. and Stone, C. J., Introduction to stochastic processes, University of California, Los Angeles, 1993


[4] Brzezniak, Z. and Zastawniak, T., Basic Stochastic Processes, Springer-Verlag, New York, 1998

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Ortaöğretimde kazanılan yeterlilikler üzerine kurulan matematik ile ilgili materyalleri kullanarak, ileri düzeyde bilgi donanımına sahip olur.
2 Matematik bilimindeki kavramları, teorileri ve verileri, bilimsel yöntemlerle değerlendirerek, karşılaşılan problem ve konuları belirler ve analiz eder, tartışmalar yapar, kanıta ve araştırmalara dayalı öneriler geliştirir. X
3 Matematik lisans konularında ileri düzey çalışmaları bağımsız olarak veya paydaşlarıyla ortaklaşa yürütebilecek yeterliliğe sahip olur. X
4 Matematik bilimindeki bilgileri takip edebilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde bir yabancı dil bilgisine sahip olur. X
5 Matematik biliminin gerektirdiği düzeyde bilgisayar yazılımı bilgisine sahip olur. X
6 Matematik bilimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel ve etik değerlere sahip olur. X
7 Güncel problemlerin matematik modellerini yaparak çözümleme yeteneğine sahip olur.
8 Soyut düşünme yeteneğini kullanır. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8
1 Olasılık kavramının matematiksel boyutunu kavrar.
2 Fiziksel problemler matematiksel açıdan modelleyebilme yeteneğini geliştirir.
3 Bazı özel ve kullanılışlı rasgele süreçleri tanır.
4 Öğrenilen süreçlerin fiziksel karşılıklarını yorumlar.
5 Matematiğin güncel hayat ile arasındaki köprüyü oluşturur.
6 Reel problemlere istatistiksel uygulamaları yapar.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 55
1. Kısa Sınav 15
2. Kısa Sınav 15
3. Kısa Sınav 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 8 8
Kısa Sınav 3 9 27
Toplam İş Yükü 99
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 3,96
Dersin AKTS Kredisi 5