Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İslam İktisat Tarihi IEF 106 2 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Arş.Gör.Dr. ABDULLAH ÖZÇELİK
Dersi Verenler Arş.Gör.Dr. ABDULLAH ÖZÇELİK,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

İslam İktisat Tarihi dersi, İslam medeniyetinde ekonomik düşüncenin ve uygulamaların tarihsel gelişimini anlamayı amaçlamaktadır. Ders, İslam öncesi Arap yarımadasının ekonomik yapısından başlayarak, Hz. Peygamber ve dört halife dönemi ekonomi politikalarını, Abbasi, Endülüs ve Osmanlı gibi büyük İslam devletlerinde ekonomik sistemlerin evrimini ele almaktadır. Ayrıca, İslam hukukunun ekonomik düzenlemeleri nasıl şekillendirdiği ve bu düzenlemelerin günümüz ekonomik sistemlerine etkileri üzerinde durulacaktır. İslam iktisadi yapılarının, siyasi düzen ve yönetim anlayışıyla nasıl etkileşim içinde olduğu incelenerek, ekonomik kararların siyasal ve toplumsal dinamiklerle ilişkisi değerlendirilecektir. Öğrenciler, İslam iktisadi düşüncesinin klasik ve modern yaklaşımlarını analiz ederek, tarihsel perspektiften günümüz ekonomik modellerine yönelik eleştirel bir bakış açısı kazanacaklardır.

Dersin İçeriği

Bu ders, İslam iktisadının tarihsel gelişim sürecini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. İlk olarak, İslam öncesi ekonomik yapılar ve ticaret sistemleri incelenecek, ardından Hz. Peygamber ve dört halife dönemindeki ekonomik politikalar tartışılacaktır. Ortaçağ İslam dünyasında piyasa düzenlemeleri, vakıf sistemi, zekât ve faiz yasağı gibi temel uygulamalar ele alınacak, İbn Haldun, Gazali ve Farabi gibi düşünürlerin iktisadi görüşleri değerlendirilecektir. Bu süreçte, İslam toplumlarında ekonomik sistemlerin siyasi yapılarla nasıl şekillendiği ve ekonomik politikaların devlet yönetimi üzerindeki etkileri analiz edilecektir. Osmanlı ve diğer İslam medeniyetlerinde uygulanan ekonomik modeller değerlendirildikten sonra, modern İslami finans sistemlerine olan tarihsel referanslar ve İslam ekonomisinin çağdaş uygulamalarla ilişkisi üzerinde durulacaktır.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 İslam iktisadının tarihsel gelişimini açıklar.
2 İslam medeniyetinde iktisadi düşüncenin evrimini değerlendirir.
3 İslam toplumlarında tarihsel olarak uygulanan iktisadi ve siyasi sistemleri tanır.
4 İslam iktisadının modern iktisadi sistemlerle karşılaştırmasını yapar.
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İslam Öncesi Dünya ve Medeniyet Havzaları Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
2 İslam Öncesi Arap Yarımadasında Siyaset, Toplum ve İktisat Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
3 İslam ve Yeni Bir İktisadi Düşüncenin Doğuşu Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
4 Dört Halife Döneminde İktisadi Düşünce Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
5 Yeni Bir Siyasi Sistem ve İmparatorluk Düzeninde İktisat: Emeviler Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
6 Abbasi Altın Çağında İslam İktisadının Yükselişi Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
7 Abbasiler Sonrası Ortaya Çıkan Siyasi ve İktisadi Ortam Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
8 Siyasi Parçalanma ve Kültürel Çeşitlilik: Kriz ve Kritik Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
9 Dünya Sahnesinde İslam Barut İmparatorlukları Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
10 Gaza, İmparatorluk Düzeni ve İktisadi Sistem: Osmanlı Devleti Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
11 Şii İdeoloji, Toplumsal Sınıflar ve Siyasetin Kesişiminde İktisat: Safevi Devleti Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
12 Hind-Alt Kıtasında İktisadi Sistem ve Sömürgecilik: İslam, Hükümranlık, Farklı Dinler ve Babürlü Devleti Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
13 Yeni Bir Meydan Okuma Yeni Bir Yorum: Modernite, İslam, Tecdit ve İktisat Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
14 Reform ve Meydan Okuma: Muvafık ve Muhalif Siyasetin Eşiğinde İslam İktisadı Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
Kaynaklar
Ders Notu

Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları

Ders Kaynakları
Ahmed El-Ashker ve Rodney Wilson, İslam İktisadının Kısa Tarihi, İktisat Yayınları
 

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İslam İktisadı ve Finans alanında güncel bilgileri içeren ders kitapları, makaleler ve araştırmalarla desteklenen ileri düzeyde kurumsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma. X
2 Konvansiyonel İktisat ve Finans disiplinlerine dair teorilere hâkim olup karşılaştırmalı analiz yapma. X
3 Ekonomik aktörlerin karşılaştıkları problemleri kritik ederek İslam İktisadı ve Finans temelinde çözümler üretebilme. X
4 Uygulamaya yönelik edindiği bilgileri iş hayatında kullanabilme. X
5 Alana dair öğrendikleri ile çalıştığı kuruma yeni bir vizyon sunarak verimli ve etkin stratejiler geliştirebilme. X
6 Ekonomik verileri toplama, düzenleme ve analiz etmede gereken istatistik ve ekonometrik yöntemleri bilme ve bilgisayar programlarını kullanabilme. X
7 Öğrenilen cebirsel ve istatistik yöntemleriyle kamu ve iş dünyasının karşılaştığı sorunları çözme yeteneğine sahip olma. X
8 İslam İktisat Teorisi, İslam İktisat Tarihi, İslam İktisat Düşüncesi, Muamelat Fıkhı, Katılım Bankacılığı, Katılım Sigortacılığı ve İslami Sermaye Piyasaları gibi İslam İktisadı ve Finansın seçmiş olduğu alt dallarında uzmanlaşma hedefine sahip olma. X
9 Gerek kamunun gerekse de özel kesimin gereksinim duyduğu yüksek becerili elemanlarda olması gereken yeterli düzeyde hukuk ve muhasebe bilgisine sahip olma. X
10 Türkçe’nin yanı sıra en az bir yabancı dilde daha (tercihen Arapça veya İngilizce) yüksek iletişim becerisine sahip olma. X
11 Yapacağı çalışmalarda toplumsal, bilimsel ve mesleki ahlâk kurallarının bilincinde olma. X
12 Yerel ve uluslararası platformlarda İslam İktisadı ve Finans alanına dair bilgi aktarımlarında bulunma. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
1 İslam iktisadının tarihsel gelişimini açıklar. 5 4 1 1 3 1 1 5 1 1 3 5
2 İslam medeniyetinde iktisadi düşüncenin evrimini değerlendirir. 5 4 1 1 3 1 1 5 1 2 3 5
3 İslam toplumlarında tarihsel olarak uygulanan iktisadi ve siyasi sistemleri tanır. 5 1 1 1 3 1 1 5 2 2 4 5
4 İslam iktisadının modern iktisadi sistemlerle karşılaştırmasını yapar. 5 4 1 3 1 1 2 5 0 1 4 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 15 15
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 115
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,6
Dersin AKTS Kredisi 5