| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Demir Dışı Metal Üretimi | MMM 312 | 6 | 3 + 0 | 3 | 4 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. MEHMET UYSAL |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Prof. Dr. Ahmet Alp, Doç. Dr. Mehmet Uysal, Dr. Öğr. Üyesi Hasan Algül, Arş. Gör. Dr. Tuğba Tunç Parlak |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Demir dışı malzemelerin türleri, önemi, özellikleri, bunlardan ülkemiz için önemli olan metallerden bakır, aluminyum, çinko, kurşun, nikel, kobalt, krom ve ferro-metal üretim proseslerinin tanıtılması. |
| Dersin İçeriği | Bakır mineralleri, hidrometalurjik bakır üretimi, çeşitli bakır içeriklerinin liç yöntemleri, liç çözeltilerinin değerlendirildiği prosesler, pirometalurjik bakır üretimi, mat üretimi ve yöntemleri, aluminyum mineralleri, alumina üretimi, aluminyum elektrolizi, çinko, kurşun, nikel, kobalt, krom ve ferro-metal üretimi |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Demir dışı metal türlerini kavrar | ||
| 2 | Cevherden metale giden çok farklı metal üretim süreçlerini ve tasarımlarını kavrar, analiz eder Metallerin üretim ve saflaştırılmasını kavrar | ||
| 3 | Değerli metallerin ülke ekonomisine katkısını değerlendirir | ||
| 4 | Bakır, aluminyum, çinko, kurşun, nikel, kobalt, krom ve ferro-metal üretim aşamalarını detayınca anlar | ||
| 5 | Diğer metallerden bazılarının üretimini de araştırarak kavrar |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Demir dışı metal tanımı, demir dışı metallerin hammadde kaynakları, hammadde hazırlama hakkında temel bilgiler, Türkiye ve dünyadaki rezervleri, ekonomik potansiyelleri | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 2 | Bakır mineralleri, bakır özellikleri ve uygulamaları, bakır cevherinin metalürjik ön işlemleri, | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 3 | Hidrometalurjik bakır üretimi (bakır liçi, bakırın solvent ekstraksiyonu, bakırın elektro kazanımı). | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 4 | Pirometalurjik bakır üretimi (Ergitme, konvertisaj, rafinasyon, flaş ergitme, sürekli ergitme) | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 5 | Alüminyum mineralleri, alüminyum özellikleri ve uygulamaları | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 6 | Alümina üretim yöntemleri, asidik elektrotermik, bazik ve sinter yöntemleri | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 7 | Alüminadan alüminyum üretimi, Hall-Heroult prosesi. Alüminyum rafinasyonu. | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 8 | Çinko mineralleri, çinkonun özellikleri ve uygulamaları, çinkonun ekstraksiyonu, rafinasyonu | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 9 | Vize | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 10 | Kurşun cevherleri ve özellikleri. Pirometalurjik kurşun üretimi. Kurşunun piro ve elektro rafinasyonu | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 11 | Nikel mineralleri, nikelin özellikleri ve uygulamaları, nikel ekstraksiyonu (HPAL, AL, Sherritt prosesi, solvent ekstraksiyonu, elektroliz vb), metalik nikel üretimi ve rafinasyonu | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 12 | Kobalt mineralleri, kobaltın özellikleri ve uygulamaları, kobaltın ekstraksiyonu (HPAL, AL, Sherritt prosesi, solvent ekstraksiyonu, elektroliz), metalik kobalt üretimi ve rafinasyonu | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 13 | Mat ergitmesi ve Ferronikel üretimi, ergimiş ferronikelin saflaştırılması. | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| 14 | Ferrokrom mineralleri, özellikleri ve uygulamaları, Ferrokrom üretimi, saflaştırılması. Farklı yöntemlerle krom üretimi, kromik asit elektroliz yöntemi, rafinasyonu. | Notlardaki ve kaynaklardaki ilgili konular |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | 1. Principles of Extractive Metallurgy, F. Habashi, Volume 2-4, Wiley-VCH, 1997. 2. A.K. Biswas, W.G. Davenport, Extractive Metallurgy of Copper, Pergamon Pres, 1976. 3-Demirden Gayrı Metaller Metalurjisi I-II, Çev:Erman Tulgar, İTÜ Matbaası, 1987. 4- Elektrometalurji,Çev: Erman Tulgar, İTÜ Matbaası, 1968. 5- Muğla Boksitlerinden Alumina Üretiminde Verimlilik Koşullarının İncelenmesi, Ahmet Alp, İTÜ Doktora Tezi,1996. 6- Extractive metallurgy of Nickel, Cobalt and Platinum – Group Metals, F. K. Crundwell, M. S. Moats, V. Ramachandran, T. g. Robinson, W. G. Davenport |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 a | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; | X | |||||
| 1 b | Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi. | X | |||||
| 2 a | Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; | X | |||||
| 2 b | Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | ||||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | ||||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | ||||||
| 5 a | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi. | ||||||
| 5 b | Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | ||||||
| 6 a | Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 b | Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi. | ||||||
| 6 c | Bireysel çalışma becerisi. | ||||||
| 7 a | Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi, | ||||||
| 7 b | En az bir yabancı dil bilgisi. | ||||||
| 7 c | Etkin sunum yapabilme becerisi. | ||||||
| 7 d | Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | ||||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | ||||||
| 9 a | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi, | ||||||
| 9 b | Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | ||||||
| 10 a | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; | ||||||
| 10 b | Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık | ||||||
| 10 c | Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. | ||||||
| 11 a | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; | ||||||
| 11 b | Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 1 a | PÇ 1 b | PÇ 2 | PÇ 2 a | PÇ 2 b | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 5 a | PÇ 5 b | PÇ 6 | PÇ 6 a | PÇ 6 b | PÇ 6 c | PÇ 7 | PÇ 7 a | PÇ 7 b | PÇ 7 c | PÇ 7 d | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 9 a | PÇ 9 b | PÇ 10 | PÇ 10 a | PÇ 10 b | PÇ 10 c | PÇ 11 | PÇ 11 a | PÇ 11 b |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Demir dışı metal türlerini kavrar | 2 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 2 | Cevherden metale giden çok farklı metal üretim süreçlerini ve tasarımlarını kavrar, analiz eder Metallerin üretim ve saflaştırılmasını kavrar | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 3 | Değerli metallerin ülke ekonomisine katkısını değerlendirir | 1 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 4 | Bakır, aluminyum, çinko, kurşun, nikel, kobalt, krom ve ferro-metal üretim aşamalarını detayınca anlar | 2 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||
| 5 | Diğer metallerden bazılarının üretimini de araştırarak kavrar | 2 | 1 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| Toplam | 0 |
| Toplam | 0 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Kısa Sınav | 2 | 5 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 104 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,16 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 4 | ||