Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Tefsir Tarihi ve Usulü ILA 107 1 4 + 0 4 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler

Yok

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Arş.Gör. ENES TARHAN
Dersi Verenler Doç.Dr. BAYRAM DEMİRCİGİL, Dr.Öğr.Üyesi SONER AKSOY,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Dr. Sakin Taş

Arş. Gör. Harun Bozkurt

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Tefsir Usulü ve Tarihine ait kavram, konu ve kaynakları incelemek.

Dersin İçeriği

Tefsir Usulü ve Tarihine ait kavram, konu ve kaynaklar.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Kur´an Tarihi, Tefsir Usulü ve Tefsir Tarihinin kavram, konu ve kaynaklarını ifade eder. Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
2 Vahyin mahiyeti, biçimleri ve ilişkili olduğu tarafları açıklar. Soru-Cevap, Anlatım, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
3 Kur´an´ın manası, tanımı, nüzûlü, isimleri, bölümlerini kavrar. Soru-Cevap, Anlatım, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
4 Kur´an´ın metinleşme sürecini, okunuşunu ve yedi harf meselesini değerlendirir. Soru-Cevap, Anlatım, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
5 Tefsir, tevil, terceme ve meal kavramlarını ayırt eder; ulûmu´l-Kur´an kavramının tefsir usulü ile ilişkisini açıklar. Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
6 Tefsir Usulü konularını yorumlar. Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Kısa Cevaplı Testler,
7 Hz. Peygamber, Sahabe ve Tabiûnun Kuranı nasıl tefsir ettiklerini gösterir. Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
8 Tefsir çeşitlerini yorumlar ve tefsir ekollerini karşılaştırır. Anlatım, Bireysel Çalışma, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 AKADEMİK BİR DİSİPLİN OLARAK TEFSİR VE USÛLÜ
2 KUR’ÂN’IN LAFIZLARINI İNCELEYEN İLİMLER
3 KUR’ÂN’IN DİLSEL YAPISIYLA İLGİLİ KAVRAMLAR
4 KUR’ÂN’IN EDEBİ YAPISIYLA İLGİLİ KAVRAMLAR
5 KUR’ÂN’IN DAHİLİ BAĞLAMLARINI GÖSTEREN KAVRAMLAR
6 HARİCİ BAĞLAMLARINI GÖSTEREN KAVRAMLAR
7 KUR’AN’I ANLAMAYA VE YORUMLAMAYA YÖNELİK KLASİK KAVRAMLAR
8 KUR’ÂN’I ANLAMA VE YORUMLAMADA ÇAĞDAŞ YÖNTEMLER
9 VAHYİN MAHİYETİ VE KUR’ÂN VAHYİ
10 KUR’ÂN METNİNİN OLUŞUM VE GELİŞİM SÜRECİ
11 TEFSİR İLMİNİN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ
12 TEFSİRDE FARKLILAŞMA VE İLK YÖNELİMLER
13 TEFSİRDE MEZHEPLEŞME VE MEZHEBİ TEFSİRLER
14 TEFSİRDE BRANŞLAŞMA VE DİSİPLİNER TEFSİRLER
Kaynaklar
Ders Notu

Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü, İstanbul: Marmara Üni. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2008.
Sâlih, Subhi, Mebâhis fî Ulûmi´l-Kur´an, İstanbul: Dersaâdet Yayınları, ts.

Ali Rıza Gül, Tefsir Usulü ve Tefsir Tarihi, Muhsin Demirci, Tefsir Usulü ve Tefsir Tarihi

Ders Kaynakları

Akk, Halil, Usûlü´t-Tefsîr ve Kavâiduhû, Beyrut: Dâru´n-Nefâis, 1986. 
Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü,  İstanbul: Marmara Üni. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2008.
Demirci, Muhsin, Tefsir Tarihi,  İstanbul: Marmara Üni. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2008.
Kattân, Menna', Mebâhis fî Ulûmi´l-Kur´ân, Beyrut: Müessesetü´r-Risâle, 1981.
Suyûtî, Celâledin, el-İtkân fî Ulûmil-Kur'ân, Kahire: Mektebetü Dâri´t-Türâs,  1985.
Zerkânî, Muhammed Abdülazim, Menâhilu'l-'İrfân fî Ulûmi´l-Kur´ân, Kahire: Dâru İhyâi´t-Türâsi´l-Arabî, ts.

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. X
2 Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). X
3 Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. X
4 Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. X
5 İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. X
6 Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. X
7 Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. X
8 İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. X
9 Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. X
10 Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. X
11 İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. X
12 Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. X
13 İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. X
14 İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Kur´an Tarihi, Tefsir Usulü ve Tefsir Tarihinin kavram, konu ve kaynaklarını ifade eder. 5 5 4 3 2 1 1 2 2 1 3 1 4 1
2 Vahyin mahiyeti, biçimleri ve ilişkili olduğu tarafları açıklar. 4 4 3 4 2 2 2 1 2 1 3 1 4 1
3 Kur´an´ın manası, tanımı, nüzûlü, isimleri, bölümlerini kavrar. 5 4 3 3 2 2 1 1 2 1 3 1 4 1
4 Kur´an´ın metinleşme sürecini, okunuşunu ve yedi harf meselesini değerlendirir. 5 4 3 3 2 3 1 2 2 1 3 1 4 1
5 Tefsir, tevil, terceme ve meal kavramlarını ayırt eder; ulûmu´l-Kur´an kavramının tefsir usulü ile ilişkisini açıklar. 5 4 3 3 2 3 1 1 3 2 3 1 4 1
6 Tefsir Usulü konularını yorumlar. 4 5 4 3 2 2 2 1 2 1 3 1 3 1
7 Hz. Peygamber, Sahabe ve Tabiûnun Kuranı nasıl tefsir ettiklerini gösterir. 4 4 3 3 2 2 1 1 2 1 3 1 4 1
8 Tefsir çeşitlerini yorumlar ve tefsir ekollerini karşılaştırır. 5 4 4 3 3 2 1 1 2 1 3 1 4 1
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Ödev 1 3 3
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 3 3 9
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 138
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,52
Dersin AKTS Kredisi 6