| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk-İslam Geleneğinde Matüridilik | ILA 471 | 7 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam dünyasının önemli bir ekolü olan Maturidiliğin oluşum sürecini anlamak, önemli şahsiyetlerini ve eserlerini tanımak, Türklerin İslam algısındaki rolünü açıklamak. |
| Dersin İçeriği | Maveraünnehir bölgesinin İslamlaşma süreci, bu bölgede etkili olan dini akımlar, imam Maturidi ve ilmi şahsiyeti, geleneğin önemli şahsiyetleri ve eserleri; Maturidiliğin temel görüşleri, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkısı. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | İmam Maturidi ve eserlerini bilir | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Maturidi geleneğin önemli şahsiyetlerini ve eserlerini bilir | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 3 | Türklerin İslam algısının oluşmasında Maturidiliğin katkısını tanımlar | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 4 | Maturidi anlayışın temel esaslarını bilir | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 5 | Maturidiliğin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirir | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, | |
| 6 | Maveraünnehir bölgesi alimleri ve Maveraünnehir coğrafyasının Türk-İslam geleneğindeki yeri ve önemini kavrar. | Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Maveraünnehir bölgesinde dini, sosyal ve kültürel hayat, | |
| 2 | Bölgenin İslamlaşma süreci | |
| 3 | Türklerin İslamlaşma sürecinde etkili olan dini akımlar, | |
| 4 | Ebu Hanife ve etkileri, | |
| 5 | İmam Maturidi ve ilmi kişiliği, | |
| 6 | Hakim Semerkandi ve Sevadul-azam | |
| 7 | Pezdevi ve Usulud-din | |
| 8 | Nesefi ekolünün Maturidi gelenekteki yeri | |
| 9 | Nureddin Sabuni ve el-Bidaye | |
| 10 | Beyazizade ve İşaratül-meram | |
| 11 | Osmanlılar Döneminde Maturidilik | |
| 12 | MaturidiEşari farklılıkları | |
| 13 | Maturidilik ve akıl | |
| 14 | Maturidilik ve inanç hürriyeti |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | 1] el-Mâturîdî, Ebû Mansûr, Muhammed b. Muhammed b. Mahmud, Kitâbü´t-Tevhîd, thk. Bekir Topaloğlu-Muhanımed Aruçi, Ankara, 2003 [2] Ahmet Ak, Büyük Türk Alimi İmam Maturidi ve Maturidilik İstanbul 2008.. [3] Korkmaz, Sıddık, "İmam Ebû Mansûr el-Mâturîdî´nin Hayatı ve Eserleri", Dini Araştırmalar Mayıs-Ağustos 2001, c. 4, sayı: 10, ss. 89-119. [4] el-Pezdevî, Ebû Yüsr Muhammed b. Muhammed b. Hüseyin (493/1099), Ehl-i Sünnet Akaidi, çev. Şerafeddin Gölcük, İstanbul, 1998. [5] en-Nesefî, EbuT-Berekât Ahmed b. Muhammed, İslam İnancının Ana Umdeleri ("el-Umde" Tercümesi"), çev. Temel Yeşilyurt, Malatya 2000.. [6] Yeşilyurt, Temel, Ebû´l-Berekât en-Nesefî ve İslam Düşüncesindeki Yeri, Malatya 2000 [7] İmam Maturidi ve Maturidilik, (ed. Sönmez Kutlu), Ankara 2003. [8] Yazıcıoğlu, M. Sait, "Mâturîdî Kelam Ekolünün İki Büyük Siması: Ebû Mansûr Mâturîdî ve Ebu´l-Muin Nesefi", AÜİFD., Sayı, 27, Ankara 1985 [9] Maturidinin Düşünce Dünyası, ed.Şaban Ali Düzgün, Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara 2011 [10] Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000. [11] Ahmet Ak, Selçuklular Döneminde Maturidilik, Yayınevi Yay. Ankara 2009 [12] Hanefi Özcan, Maturidide Bilgi Problemi, İFAV. Yay. İstanbul 1993. [13]Sönmez Kutlu "Ebû Mansûr Mâturîdî ve Mâturîdî Kültür Çevresiyle İlgili Bibliyografya", İmam Mâturîdî ve Mâturîdîlik, Ankara 2003, ss. 385-432. [14] Madelung, Wilferd, "Mâturîdîliğin Yayılışı ve Türkler", İmam Mâturîdî ve Mâturîdîlik çev.. Muzaffer Tan. Ankara 2003, ss. 305-368., [15] Öz, Mustafa, İmâm-ı A´zamın Beş Eseri, İstanbul 2002. [16] Rudolph, Uirich, "Maturidiliğin Ortaya Çıkışı" (çev. Ali Dere), İmam Mâturîdî ve Maturidilik Tarihi Arka Plan, Hayatı, Eserleri Fikirleri ve Maturidilik Mezhebi (haz. Sönmez Kutlu), Ankara: Kitâbiyât 2003, s. 295-304. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | ||||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | X | |||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | ||||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | X | |||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | X | |||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | X | |||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | X | |||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | İmam Maturidi ve eserlerini bilir | 2 | 0 | 1 | 3 | 1 | 2 | 0 | 5 | 2 | 1 | 4 | 2 | 1 | 2 |
| 2 | Maturidi geleneğin önemli şahsiyetlerini ve eserlerini bilir | 1 | 0 | 2 | 3 | 1 | 2 | 0 | 4 | 2 | 2 | 4 | 2 | 3 | 1 |
| 3 | Türklerin İslam algısının oluşmasında Maturidiliğin katkısını tanımlar | 1 | 0 | 2 | 3 | 1 | 2 | 0 | 3 | 2 | 2 | 3 | 2 | 3 | 1 |
| 4 | Maturidi anlayışın temel esaslarını bilir | 1 | 0 | 4 | 3 | 1 | 4 | 0 | 2 | 1 | 2 | 3 | 2 | 2 | 1 |
| 5 | Maturidiliğin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirir | 1 | 0 | 2 | 2 | 1 | 3 | 0 | 2 | 4 | 3 | 4 | 2 | 2 | 1 |
| 6 | Maveraünnehir bölgesi alimleri ve Maveraünnehir coğrafyasının Türk-İslam geleneğindeki yeri ve önemini kavrar. | 1 | 0 | 5 | 2 | 1 | 3 | 0 | 3 | 3 | 4 | 4 | 3 | 4 | 1 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 97 |
| 1. Kısa Sınav | 1 |
| 1. Ödev | 1 |
| 2. Kısa Sınav | 1 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Kısa Sınav | 2 | 10 | 20 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 119 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,76 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||