| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türkiye Ekonomisi | IKT 306 | 6 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. MEHMET ZEKİ AK |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Araştırma Görevlileri |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Dersin temel amacı, tarihsel bağlamından koparmaksızın ve siyasal/ideolojik konjonktür değişmelerini dikkate alarak, Türkiye Ekonomisinin dönemler itibariyle kapsamlı bir değerlendirmesini yapmaktır |
| Dersin İçeriği | Bu ders, esas itibariyle, Türkiye’de sermayenin nasıl biriktirildiği ve nasıl kullanıldığı sorusu etrafında tarihsel bir değerlendirme yapma çabası üzerine oturmaktadır. Bu çaba, ekonomi dışı faktörleri -örneğin incelenen dönemde Türkiye siyasetinin içinde bulunduğu durum ya da liberal kapitalist dünyanın iktisat algılamasında meydana gelen bir değişiklik- de mümkün olduğunca dikkate alan bir içeriğe sahiptir |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | İktisat alanını, bilhassa siyaset alanı ile toplumsal alandan bağımsız olarak değerlendirme girişimlerinin yanıltıcı sonuçlara ulaşma riski taşıdığına dair bir kanaat oluşturur. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Klişeleşmiş siyasal/ideolojik pozisyonlar üzerinden ve belli bir amaca dönük olarak yapılan iktisadi değerlendirmelerin yanıltıcı olduğu fikrini içselleştirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | Türkiye’nin iktisat politikalarında görülen kırılmalar ile liberal kapitalist dünyada yaşanan paradigma değişiklikleri arasında doğru yönlü bir ilişki olduğunu kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | Tıpkı liberal kapitalist dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de iktisat politikaları belirlenirken, çok belirgin olmamakla birlikte, sınıfsal tercihlerin etkili olduğuna dair bir perspektif inşa etmeye yönelir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | Türkiye’nin uluslararası düzeyde yürüyen iktisadi ilişkileri –Avrupa Birliği, IMF gibi- analize tabi tutulurken reel karşılığı olmayan hamaset yüklü bir söylem kullanılmasının sakıncalarını bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 6 | Türkiye’nin gerek tarihsel gerek güncel ekonomik sorunları üzerine makul değerlendirmeler yapar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Osmanlı’nın son döneminde (1830’lardan 1923’e kadar olan dönem) iktisadi yapının görünümü. Osmanlı üretim düzeni: “feodal” mi, yoksa “asyatik” mi? | [1] s.9-26 , [2] , [3] s.15-38 |
| 2 | Kuruluş yıllarında (1923-1930) benimsenen ekonomi anlayışının, İzmir İktisat Kongresi’nin temel perspektifi ve Lozan Barış Konferansı’nın iktisadiyat alanına ilişkin hükümleri çerçevesinde ortaya konması: “liberal” bir ekonomi arayışı mı? | [1] s.32-54, [4] s.32-54, [5]s.133-224, [6]s.228-241 |
| 3 | Neden “devletçilik”? 1930’lu yılların başından itibaren “devletçi” ekonomi politikalarına yönelimin arka planı ve “ithal ikamecilik”in provaları: Birinci ve İkinci Beş Yıllık Sanayileşme Planı. | [1]s.60-70, [6]s.242-271 |
| 4 | Devletçilik Dönemi’nde (1932-1945) sermaye birikiminin kaynakları ve iktisadi sektörler düzeyinde görünüm. | [1]s.71-81 |
| 5 | Toplumsal dönüşümün ivme kazandığı 1950’li yılların siyasal ve ekonomik anlamda genel görünümü ve döneme egemen olan paradigma eşliğinde Türkiye’nin yönelimi: yeniden liberal politikalar. | [1]s.89-95, [4]s.73-85 |
| 6 | Savaş Sonrası Dönem’de (1946-1962) dönemde Türkiye’de sermaye birikiminin kaynakları ve sektörler düzeyinde görünüm | [1]s.95-118 |
| 7 | Birinci Devalüasyon ve Sonuçları. 1950’li yılların ikinci yarısından itibaren kendini hissettiren krizin nedenleri ve yeniden istikrar sağlama çabaları: 1958 Kararları | [1]s.118-123, [7]s.93-125 |
| 8 | 1960’ların başlarında iktisadi rejim tartışmaları ve devletçi politikalara geri dönüş. “Planlı Ekonomi”nin arka planı. Kalkınma Planların ortak özellikleri. | [1]s.141-144, [3]s.195-223 |
| 9 | ARASINAV | |
| 10 | 15 Yıllık Perspektif ve ilk dört Plan | [1]s.155-182 |
| 11 | “Planlı Dönem”de sermaye birikiminin kaynakları ve sektörler itibariyle görünüm. | [8]s.31-53, [9]s.54-86, [10]s.303-324 |
| 12 | 1980 Dönüşümü (Ticari Serbestleşme): Ekonomi politikalarında köklü bir dönüşümün ifadesi olan 24 Ocak 1980 Kararları mal ve faktör piyasalarına nasıl yansımıştır? “İthal ikamecilik”ten ihracat odaklı sermaye birikim modeline geçiş | [11], [8]s.127-155, [7]s.231-253, [12]s.92-102 |
| 13 | 1989 Dönüşümü (Finansal Serbestleşme): Sıcak para girişine dayalı sermaye birikim modeli ve finansal krizler | [13] |
| 14 | 2001 Krizi Sonrasının Genel Bir Değerlendirmesi. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | [1] Kepenek, Yakup ve Nurhan Yentürk (2004), Türkiye Ekonomisi [2] Pamuk, Şevket (2007), Dünyada ve Türkiye’de İktisadi Büyüme: 1820-2005 [3] Keyder, Çağlar (1995), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, [4] Boratav, Korkut (1998), Türkiye İktisat Tarihi: 1908-1985 [5] Çavdar, Tevfik (2003), Türkiye Ekonomisinin Tarihi: 1900-1960 [6] Tezel, Y. S. (2000), Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları [7] Kazgan, Gülten (2005), Türkiye Ekonomisinde Krizler: ‘Ekonomi Politik’ Açıdan Bir İrdeleme [8] Yeldan, Erinç (2001), Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi: Bölüşüm, Birikim ve Büyüme [9] Sönmez, Mustafa (1985), Türkiye Ekonomisinde Bunalım: 24 Ocak Kararları ve Sonrası [10] Aydın, M. Kemal (2007), “Türkiye Ekonomisinin Dönüşümü: ‘İthal İkamecilik’ten ‘Dışa Açık’ Birikim Modeline Savruluş” [11] Stiglitz, J. E. (2002), Küreselleşme: Büyük Hayal Kırıklığı [12] Aydın, M. Kemal (2005), “Türkiye Ekonomisi: Krizlerin Sorumlusu Kim” [13] DPT ve TÜİK veri tabanları |
| Ders Kaynakları | Yentürk, Nurhan (2003), Körlerin Yürüyüşü: Türkiye Ekonomisi ve 1990 Sonrası Krizler, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları Aydın, M. Kemal (2003), Sermayenin Küreselleşmesi, İstanbul: Değişim |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Gerçek hayattaki ekonomik olaylara ve sorunlara yaklaşımlarında hukuk, sosyoloji, siyaset bilimi, işletme gibi bilimlerden de faydalanarak geniş bir bakış açısından hareketle tutarlı ve kapsamlı fikir oluşturma ve bu fikri savunma becerisini kazandırmak. Böylece iktisadi konuların diğer sosyal bilimlerle ilişkili olduğunu gösterrmek. | X | |||||
| 2 | Genel mikro iktisat teorisi hakkında bilgilendirmek ve gerçek hayata yönelik analiz becerisi kazandırmak. | X | |||||
| 3 | Genel makro iktisat teorisi hakkında bilgilendirmek ve gerçek hayata yönelik analiz becerisi kazandırmak. | X | |||||
| 4 | Uluslararası iktisat teorisi, İktisadi büyüme ve İktisadi Kalkınma teorisi ve politikası hakkında bilgilendirmek ve ülkelerin neden farklı ekonomik seviyelerde olduğuna dair analiz becerisi kazandırmak. | X | |||||
| 5 | İktisat teorisinin ve kurumlarının tarihsel bir gelişim içinde bugüne kadar geldiğini, bu tarihi yolculuğun ülkelerde farklı dinamiklere sahip olduğunu öğretmek. | X | |||||
| 6 | İktisadi Matematik, Temel ekonometri ve İstatistik teorilerini ve uygulamalarını öğreterek öğrenciyi ekonomiyle ilgili veriye dayalı, bilimsel ve tutarlı analiz becerisine sahip bir hale getirmek. | X | |||||
| 7 | Genel işletme yönetimi, girişimcilik, pazarlama, insan kaynakları idaresi, şirket finansmanı, turizm işletmeciliği, ve kamu idareciliği gibi kendilerinin seçtiği fakat bölümün direkt eğitim konusuna girmeyen alanlardan birinde de uzmanlaşmaya sahip olma. | X | |||||
| 8 | Kamu, endüstri, tarım, çevre ve doğal kaynaklar, çalışma, bilgi ve mülkiyet ekonomileri, uluslararası finans, para banka, iktisadi büyüme ve kalkınma, politik iktisat ve ekonometrik yöntemler gibi alanlardan kendilerinin seçtiği iktisadın alt dallarından dördünde uzmanlaşma hedefine sahip olma. | X | |||||
| 9 | Günlük yaşantısında, kamu/özel sektördeki iş hayatında haklarını ve hukuki sınırlarını bilen, hukuk bilgisine sahip mezunlar yetiştirmek. | X | |||||
| 10 | Öğrencilerin kamu ve özel sektörde kolayca yeterliliklerini kanıtlayabilecekleri düzeyde muhasebe bilgisiyle donatmak.. | X | |||||
| 11 | Türkçede olduğu gibi bir yabancı dilde de yazılı ve sözlü iletişim becerisine sahip olma. | X | |||||
| 12 | Hem temel bilgisayar kullanımlarını (word ve excel benzeri programlarda) hem de iktisadi analiz yapmaya yardımcı olan en az bir bilgisayar programını (SAS, SPSS, Eviews, GAUSS, Stata, R, Access, Minitab vb) kullanabilme becerisini kazandırmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | İktisat alanını, bilhassa siyaset alanı ile toplumsal alandan bağımsız olarak değerlendirme girişimlerinin yanıltıcı sonuçlara ulaşma riski taşıdığına dair bir kanaat oluşturur. | ||||||||||||
| 2 | Klişeleşmiş siyasal/ideolojik pozisyonlar üzerinden ve belli bir amaca dönük olarak yapılan iktisadi değerlendirmelerin yanıltıcı olduğu fikrini içselleştirir. | ||||||||||||
| 3 | Türkiye’nin iktisat politikalarında görülen kırılmalar ile liberal kapitalist dünyada yaşanan paradigma değişiklikleri arasında doğru yönlü bir ilişki olduğunu kavrar. | ||||||||||||
| 4 | Tıpkı liberal kapitalist dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de iktisat politikaları belirlenirken, çok belirgin olmamakla birlikte, sınıfsal tercihlerin etkili olduğuna dair bir perspektif inşa etmeye yönelir. | ||||||||||||
| 5 | Türkiye’nin uluslararası düzeyde yürüyen iktisadi ilişkileri –Avrupa Birliği, IMF gibi- analize tabi tutulurken reel karşılığı olmayan hamaset yüklü bir söylem kullanılmasının sakıncalarını bilir. | ||||||||||||
| 6 | Türkiye’nin gerek tarihsel gerek güncel ekonomik sorunları üzerine makul değerlendirmeler yapar. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| Toplam | 0 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Kısa Sınav | 2 | 2 | 4 |
| Ödev | 1 | 1 | 1 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 135 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,4 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||