1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. İnsan Kaynakları Yönetimi Bölümü
  3. Çalışma İlişkileri (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Çalışma İlişkileri IKY 305 5 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. ŞUAYYİP ÇALIŞ
Dersi Verenler Prof.Dr. ŞUAYYİP ÇALIŞ, Arş.Gör.Dr. SEMİH ERGELEN,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Bilimsel bir alan olarak çalışma ilişkilerinin yapısı, temel yaklaşımları, kurumları, politikaları ve sonuçlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi bu dersin temel amacını oluşturmaktadır.

Buna ek olarak temel aktörler olan işçi, işveren/yönetim ve devletin endüstri ilişkileri alanındaki rolleri, etkileri ve uygulamaları da ele alınacaktır.
Dersin İçeriği

Çalışma ilişkilerinin tarihsel süreçte oluşumunu ve değişimini analiz etmek
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Endüstri ilişkileri kavramını dar ve geniş anlamda tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Endüstri ilişkilerinin aktörlerini ve bu aktörlerin işyeri, işletme, ulusal ve uluslararası düzeydeki faaliyetlerini açıklar, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım,
3 Endüstri ilişkileri ile ilgili farklı teorik yaklaşımları ve yöneltilen eleştirileri tartışır, Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Sendika kavramını, sendikal hakları, sendikaların ortaya çıkış sürecini, farklı sendikal modellerin varlığının nedenlerini açıklar, Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap,
5 Devletin endüstri ilişkilerinde üstlenmiş olduğu rolleri açıklar, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar,
6 İşveren örgütlerini, örgütlenme modellerini, fonksiyonlarını ve işlevlerini açıklar, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Anlatım,
7 Toplu pazarlık kavramını, unsurlarını ve toplu pazarlığın niteliğini tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Beyin Fırtınası,
8 Toplu pazarlığın içerdiği konuları, sürecini ve kapsamını tartışır, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım,
9 Toplu iş uyuşmazlığı kavramını ve türlerini tanımlar, Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
10 Toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde kullanılan barışçıl ve mücadeleci çözüm yollarını açıklar, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım, Beyin Fırtınası,
11 Endüstri ilişkilerinde ortaya çıkan yeni gelişmeleri nedenleri ve sonuçları ile değerlendirir Anlatım, Deney ve Laboratuvar, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Bilimsel bir alan olarak endüstri ilişkilerinin doğuşu ve gelişimi Yıldırım ve Demirkan, s.1-20
2 Endüstri İlişkilerinde kuram ve araştırma Yıldırım ve Demirkan, s.22-26
3 Sistem kuramı ve eleştirisi Yıldırım ve Demirkan, s.26-31
4 Çoğulculuk kuramı ve eleştirisi Yıldırım ve Demirkan, s.31-34
5 Marksist kuram ve eleştirisi Yıldırım ve Demirkan, s.34-40
6 Endüstri ilişkilerinin çerçevesi Yıldırım ve Demirkan, s.40-56
7 Küreselleşme ve Endüstri İlişkileri Yıldırım ve Demirkan, s.57-65
8 İşçi hareketleri ve sendikalar I Yıldırım ve Demirkan, s.67-81
9 Ara Sınav
10 İşçi hareketleri ve sendikalar II Yıldırım ve Demirkan, s.81-89
11 İşverenler ve yönetim Yıldırım ve Demirkan, s.89-93
12 Devlet ve endüstri ilişkileri Yıldırım ve Demirkan, s.93-99
13 Toplu Pazarlık Yıldırım ve Demirkan, s.98-108
14 Uyuşmazlıklar, Grevler ve Arabulma Yıldırım ve Demirkan, s.109-121
Kaynaklar
Ders Notu

Yıldırım, Engin ve Demirkan, Mahmut (2007) Endüstri İlişkileri Ders Notları, Sakarya Kitapevi, Adapazarı
Diğer Kaynaklar
Ders Kaynakları

Hobsbawn, E: J (1989) Devrim Çağı: 1789-1848, V Yayınları, Ankara
Makal, Ahmet (1997) Osmanlı İmparatorluğunda Çalışma İlişkileri: 1850-1920, İmge Kitapevi, Ankara
Talas, Cahit (1990) Toplumsal Politika, İmge Kitapevi, Ankara
Thompson, E.P (2004) İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu, Birikim Yayınları, İstanbul

Görüntülü Kaynaklar:
Germinal Filmi (Sanayi devrimi sırasında Fransa’da maden ocaklarında çalışan işçilerin mücadelelerini anlatmaktadır)
Üretim Hattında Belgeseli (Taylorist ve Fordist iş örgütlenmesini 1900’lü yıllardan 1970’li yıllara kadar anlatmaktadır)
Diyet Filmi (Bir fabrikada endüstri ilişkilerinin yapısını ve işçi ve işveren ilişkilerinin yapısını anlatmaktadır)
4857 Belgeseli (Tuzla Tersanelerinde yaşanan iş kazalarının nedenlerini, sonuçlarını, sendikal örgütlenme mücadelesini anlatmaktadır)
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Disiplinindeki temel kavramları ve kuramları bilir.
2 Disiplinindeki sorunları analiz edip bu sorunlara çözüm önerileri sunacak analitik düşünme becerilerine sahiptir.
3 Girişimci kişilik özelliklerini tanır ve girişimci kişilik özelliklerini geliştirme fırsatlarını izler.
4 Girişimci ve iç girişimci davranışları tanır, bu davranışları iş fırsatlarını değerlendirmede ve görev yaptığı kurumlarda yeniliği teşvik etmede sergileyebilir.
5 Bilgi teknolojisinin kavramsal bilgisine ve pratik uygulamalarına hâkimdir.
6 Alanına yönelik bilgi teknolojilerini kullanabilir.
7 Meslek yaşamında insanların ve ekonomilerin gelişimini ve çevrenin iyileştirilmesini sağlayan faaliyetleri tasarlayabilir.
8 İş yaşamında etik sorunların ve bu sorunların toplumsal ve kurumsal etkilerinin farkında olur.
9 Sorun çözme süreçlerinde etik sorumluluklarını bilir ve bu süreçlerde etik ilkelere riayet eder.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9
1 Endüstri ilişkileri kavramını dar ve geniş anlamda tanımlar,
2 Endüstri ilişkilerinin aktörlerini ve bu aktörlerin işyeri, işletme, ulusal ve uluslararası düzeydeki faaliyetlerini açıklar,
3 Endüstri ilişkileri ile ilgili farklı teorik yaklaşımları ve yöneltilen eleştirileri tartışır,
4 Sendika kavramını, sendikal hakları, sendikaların ortaya çıkış sürecini, farklı sendikal modellerin varlığının nedenlerini açıklar,
5 Devletin endüstri ilişkilerinde üstlenmiş olduğu rolleri açıklar,
6 İşveren örgütlerini, örgütlenme modellerini, fonksiyonlarını ve işlevlerini açıklar,
7 Toplu pazarlık kavramını, unsurlarını ve toplu pazarlığın niteliğini tanımlar,
8 Toplu pazarlığın içerdiği konuları, sürecini ve kapsamını tartışır,
9 Toplu iş uyuşmazlığı kavramını ve türlerini tanımlar,
10 Toplu iş uyuşmazlıklarının çözümünde kullanılan barışçıl ve mücadeleci çözüm yollarını açıklar,
11 Endüstri ilişkilerinde ortaya çıkan yeni gelişmeleri nedenleri ve sonuçları ile değerlendirir
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 80
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 1 15 15
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 20 20
Toplam İş Yükü 125
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5
Dersin AKTS Kredisi 5