1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. İlahiyat (İlitam) Bölümü
  3. Tasavvuf (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Tasavvuf ILA 410 8 4 + 0 4 6
Ön Koşul Dersleri

Yok
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. SEZAİ KÜÇÜK
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Dr.Öğr.Üyesi BÜŞRA ÇAKMAKTAŞ, Dr.Öğr.Üyesi AYŞEGÜL METE
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Bilimsel bir alan olarak tasavvufun, tarikatlar dönemi kavramları ile düşünce ve kurumlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi bu dersin temel amacını oluşturmaktadır.
Dersin İçeriği

Tarikatlar dönemi düşünce, kültür ve kurumlarıyla ilgili konu ve kavramlar
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Tasavvufun tanımı, konusu, gayesi ve özelliklerini tasavvufa ilişkin temel kavramları, tasavvufun kaynaklarını tanımlar. Tasavvuf tarihinin tanımını bilir, kaynakları ve dönemlerini sıralar. Zühd ve Tasavvuf döneminin unsurlarını açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
2 Tasavvuf kavramlarını bilir ve tasavvuf dönemlerini yorumlar. Sufi biyografilerini örnekler. Tasavvufun diğer İslami ilimlerle münasebetini kurar, aralarındaki farklılıkları ayırt eder. Tasavvufun menşei ile ilgili görüşleri analiz eder. Anlatım, Beyin Fırtınası, Soru-Cevap,
3 Başlangıçtan tarikatlar dönemine kadar bu süreçte yer alan unsurları bir araya getirip genellemelere ulaşır. Başlangıçtan tarikatlar dönemine kadar bu süreçte yer alan unsurları değerlendirir. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
4 Tarikatlar dönemi düşünce, kültür ve kurumlarına ilişkin temel kavram ve konuları dar ve geniş anlamda tanımlar. Tasavvufi düşünce ve tarikat unsurlarını açıklar. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
5 Tarikatlar dönemi sufi uygulamalarını yorumlar, örnekler. Tarikatlar arasındaki farklılıkları ayırt eder. Tarikatların tasavvufa getirdiği yorumları tartışır. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
6 Tasavvufi meseleler içerisinde yer alan konuları bir araya getirip, temsilcilerinin bu meselelere yaklaşımlarını da derleyerek genellemelere ulaşır. Tarikatlar döneminde ortaya çıkan unsurları değerlendirir. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Mistisizm ve Tasavvuf, Tasavvuf Tanımı ve Özellikleri
2 Tasavvufun Konusu, Gayesi, Kitap ve Sünnetten Temelleri, Tasavvufun Kaynak Eserleri (Klasikler)
3 Tasavvufun Diğer İslami İlimlerle Münasebeti, Tasavvufun Sosyal İlimlerle ve Güzel Sanatlarla Münasebeti
4 Tasavvuf Tarihine Giriş ve Zühd Dönemi, Tâbiîn ve Tebe-i Tâbiîn Dönemleri Zühd Hayatı
5 İlk Mutasavvıflar, Tasavvuf Dönemi ve Tasavvuf Mektepleri
6 Tasavvuf Kavramları (Tahalluk)
7 Tasavvuf Kavramları (Tahakkuk), Tarikat ve Tekkelerin Sosyal Fonksiyonları
8 Tekkelerde Eğitim, Tasavvuf Kurumları, Fütüvvet ve Ahilik Teşkilatı, Tarikatlar Dönemi
9 Kadiriyye, Rıfâiyye, Yeseviyye, Bektaşiyye
10 Sadiyye, Ciştiyye, Şazeliyye, Bedeviyye
11 Mevleviyye, Bayramiyye, Celvetiyye
12 Nakşbendiyye, Halvetiyye
13 Varlık Mertebeleri, Marifet (Bilgi)
14 İnsan-ı Kâmil ve Râbıta, Rüya, Velâyet, Velî, Keşf ve Kerâmet
Kaynaklar
Ders Notu

Muslu, R.-Küçük, S., Tasavvuf Ders Notları, 2013.
Ders Kaynakları

[1] Yılmaz, H. K. (2002): Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: Ensar Yayınları.
[2] Eraydın, S. (1981): Tasavvuf ve Tarikatlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları: 82.
[3] Güngör, E. (1982): İslam Tasavvufunun Meseleleri. İstanbul: Ötüken Neşiryat: 172.
[4] Kara, M. (1983): Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi. İstanbul: Dergah Yayınları: 112.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. X
2 Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir.
3 Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. X
4 Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir.
5 İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir.
6 İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir.
7 Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. X
8 Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. X
9 Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. X
10 İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. X
11 İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. X
12 Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. X
13 Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13
1 Tasavvufun tanımı, konusu, gayesi ve özelliklerini tasavvufa ilişkin temel kavramları, tasavvufun kaynaklarını tanımlar. Tasavvuf tarihinin tanımını bilir, kaynakları ve dönemlerini sıralar. Zühd ve Tasavvuf döneminin unsurlarını açıklar. 5 5
2 Tasavvuf kavramlarını bilir ve tasavvuf dönemlerini yorumlar. Sufi biyografilerini örnekler. Tasavvufun diğer İslami ilimlerle münasebetini kurar, aralarındaki farklılıkları ayırt eder. Tasavvufun menşei ile ilgili görüşleri analiz eder. 5 5 5 5
3 Başlangıçtan tarikatlar dönemine kadar bu süreçte yer alan unsurları bir araya getirip genellemelere ulaşır. Başlangıçtan tarikatlar dönemine kadar bu süreçte yer alan unsurları değerlendirir. 5 5 5
4 Tarikatlar dönemi düşünce, kültür ve kurumlarına ilişkin temel kavram ve konuları dar ve geniş anlamda tanımlar. Tasavvufi düşünce ve tarikat unsurlarını açıklar. 5 5 5
5 Tarikatlar dönemi sufi uygulamalarını yorumlar, örnekler. Tarikatlar arasındaki farklılıkları ayırt eder. Tarikatların tasavvufa getirdiği yorumları tartışır. 5 5 5
6 Tasavvufi meseleler içerisinde yer alan konuları bir araya getirip, temsilcilerinin bu meselelere yaklaşımlarını da derleyerek genellemelere ulaşır. Tarikatlar döneminde ortaya çıkan unsurları değerlendirir. 5 5
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Kısa Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 10
1. Final 90
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 5 5
Kısa Sınav 2 5 10
Ödev 1 20 20
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6