1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Pr. (Yl) (Tezli)
  3. Klasik Türk Edebiyatı Çalışma Konu ve Yöntemleri (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Klasik Türk Edebiyatı Çalışma Konu ve Yöntemleri ETE 503 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. VİLDAN COŞKUN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

 Arş. Gör. Dr. Bedriye Gülay AÇAR, Ar. Gör. Muhammed Tarık Ablak
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Alanla ilgili temel kaynaklar, kütüphane, katalog, yapılmış örnek çalışma vb. malzemenin tanıtımı ve bunlardan yararlanma yolları; alanda hazırlanacak tez çalışmasının hazırlanma süreci ve izlenecek yollar. Alanın önemli çalışma konularından biri olan metin incelemesi, metin tahlili, diğer tematik tahlil çalışmaları ile şair biyografilerinin hazırlanması konusunda bilinmesi ve dikkat edilmesi gereken hususlar ile bilhassa kaynaklardan yararlanma yollarının öğretilmesi, adayların alanda tez hazırlama sürecinin tüm aşamalarına dair bilgilendirilmesi.
Dersin İçeriği

Bu derste, alanla ilgili temel kaynaklar, ihtisas kütüphaneleri, araştırma merkezleri ve kataloglar ile bunlardan yararlanma yollarına dair bilgi verilecek, alanda üzerinde çalışılmış veya çalışılabilecek belli başlı konular üzerinde durulacak, bunları hazırlama yöntem ve teknikleri hakkında bilgi verilecektir. Bunlar içinde bilhassa Karşılaştırmalı Metin Neşri çalışması hakkında teorik ve uygulamalı bir şekilde durulacaktır. İnceleme-metin ve divan tahlili ile diğer tematik tahlil konuları üzerinde durulacak, aynı zamanda bir biyografik çalışma hazırlanırken izlenmesi gereken yol ile bu süreçte dikkat edilmesi gereken hususlar üzerinde hem teorik, hem de uygulamalı bir şekilde durulacaktır. İlgili tahlil çalışmalarının dizinlerinin nasıl hazırlanacağının da öğretileceği bu derste ayrıca, genel olarak alanla ilgili tez hazırlanması sürecinde izlenmesi gereken yol ve uyulması gereken kurallar hakkında da bilgi verilecektir.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Student lists basic bibliography about the course. Soru-Cevap, Anlatım, Boşluk Doldurma Testleri,
2 Student explains libraries, catalogs, pattern Works and beneficial ways of them. Tartışma, Anlatım, Boşluk Doldurma Testleri,
3 Student comments libraries, catalogs, pattern Works and beneficial ways of them. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
4 Student compares libraries, catalogs, pattern Works and beneficial ways of them. Tartışma, Soru-Cevap, Doğru Yanlış Testleri,
5 Student develops informations about methods and ways of how to prepare thesis Anlatım, Soru-Cevap, Doğru Yanlış Testleri,
6 Student is decisive of methods and ways of how to prepare thesis. Soru-Cevap, Gözlem, Anlatım, Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı),
7 Knows review-text studies and related stages. Beyin Fırtınası, Anlatım, Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri,
8 Knows the examples of analysis-text studies and the ways to benefit from them, compares them, interprets them and makes a judgment. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
9 Knows the relevant sources and ways to benefit from them in the preparation of the biography, literary personality and works of the poet or writer. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Kısa Cevaplı Testler, Doğru Yanlış Testleri,
10 Conducts original academic studies on review-text studies. Deney ve Laboratuvar, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
11 Knows the analysis of the thematic elements and the relevant stages of a divan or divançe. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
12 Knows the examples of analytical work done in the field and the ways to benefit from them, compares them, interprets them and makes a judgment. Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
13 Conducts original academic studies on analysis of divan, divançe or thematic elements. Deney ve Laboratuvar, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
14 Knows and applies the procedure to be followed and the rules to be followed during the thesis preparation process. Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Klasik Türk Edebiyatı araştırmalarında usül hakkında genel bilgiler. Alanla ilgili araştırmalarda yararlanılabilecek kütüphaneler, kataloglar.
2 Yazma eserlerin özellikleri.
3 Karşılaştırmalı metin çalışmalarında, metnin transkripsiyonunda, metnin imlasında, metnin tespitinde ve kurulmasında, metnin karşılaştırmasında-edisyon kiritiğinde izlenecek yol.
4 Nüsha farklarının belirlenmesinde izlenecek yol, yapılmış örnek çalışmaların tanıtımı, incelenmesi.
5 Biyografi hazırlamada, edebî kişilik ve eser incelenmesinde kaynaklardan yararlanma yolları.
6 Tezin yazım safhasında dikkat edilecek ve izlenecek yollar.
7 İnceleme-Metin çalışmalarına giriş: Klasik Türk Edebiyatı alanında İnceleme-Metin Çalışmalarına dâir. İnceleme bölümünde bulunması muhtemel alt bölümler ile bunların hazırlanmasında dikkat edilecek hususlar.
8 Bir divan veya divançenin şekil ve içerik özelliklerinin belirlenmesi ve hazırlanması.
9 ARA SINAV
10 Matbu metinlerin transkripsiyonunda ve imlâsında dikkat edilmesi gereken hususlar ile karşılaşılan problemlerin çözüm yolları.
11 Örnek akademik İnceleme-Metin Çalışmalarının karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesi. Prof. Dr. Hüseyin Akkaya, Nevres-i Kadim Dîvânı, İnceleme-Metin; Prof. Dr. Hatice Aynur, Çâkerî Dîvânı; Doç. Dr. Bayram Ali Kaya, Osman Nevres ve Dîvânı, İnceleme-Metin; Yrd. Doç. Dr. Mustafa Çıpan, Fasîh Dîvânı, İnceleme-Tenkitli Metin.
12 Çalışmanın Giriş bölümünün Genel Dizininin hazırlanması ve ilgili dizin programını kullanmanın uygulamalı bir şekilde gösterilmesi. MS Word Programının 2007 versiyonundan hareketle, dizine alınacak kelimelerin kodlanması ve dizin oluşturulma işleminin araştırılması.
13 Bir divan ya da divançenin tüm unsurlarının tahlili. Bir divanın belli bir unsurunun tahlili. Belli bir konu veya unsurun, Klasik şiirin bütünü ya da belirli bir dönemini esas alarak tahlili.
14 Örnek akademik tahlil çalışmalarının karşılıklı bir şekilde incelenmesi. Tahlil indekslerinin hazırlanmasında dikkat edilecek hususlar ve izlenecek yollar. Prof. Dr. Mehmet Çavuşoğlu, Necati Bey Dîvânı’nın Tahlili; Doç. Dr. Nejat Sefercioğlu, Nev’î Dîvânı’nın Tahlili; Ömür Ceylan, Kuş Cenneti Şiirimiz – Klâsik Türk Şiirinde. Kuşlar, Filiz Kitabevi, Özge Öztekin, Divanlardan Yansıyan Görüntüler
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Nejat Sefercioğlu, Nev’î Dîvânı’nın Tahlili, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1990,
2. Cemal Kurnaz, Hayâlî Bey Dîvânı’nın Tahlili, MEB, İstanbul 1996,
3. Hüseyin Akkaya, Nevres-i Kadîm ve Türkçe Dîvânı, İnceleme-Metin-Tıpkıbasım, Harvard Üniversitesi, Cambridge 1996,
4. Hatice Aynur, 15.yy. Şairi Çâkerî ve Dîvânı, Boğaziçi, İstanbul 1999,
5. Mehmet Çavuşoğlu, Necâti Bey Dîvânı’nın Tahlili, Kitabevi, İstanbul 2001,
6. Harun Tolasa, Ahmet Paşa’nın Şiir Dünyası, Akçağ, Ankara 2001,
7. Mustafa Çıpan, Fasîh Dîvânı, İnceleme-Tenkitli Metin, MEB, İstanbul 2003,
8. Ömür Ceylan; Kuş Cenneti Şiirimiz–Klâsik Türk Şiirinde Kuşlar, Filiz Kitabevi, İstanbul 2003,
9. Hatice Aynur, Üniversitelerde Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları Tezler Yayınlar Haberler Toplu Sayı 1990-2005, İstanbul 2006,
10. Özge Öztekin, Divanlardan Yansıyan Görüntüler (18.yy. Divan Şiirinde Toplumsal Hayatın İzleri), Ankara 2006,
11. Kaplan Üstüner, Divan Şiirinde Tasavvuf, Birleşik Yayıncılık, İstanbul 2007,
12. İsmail Güleç,“Türkiye Üniversiteleri Türk Dili ve Edebiyatı Bölümlerinde Divan Tahlili Üzerine Yapılan Çalışmalar”, The Journal of Turkish Studies: Türklük Bilgisi Araştırmaları In Memoriam Şinasi Tekin: Şinasi Tekin Hatıra Sayısı II, yay. Cemal Kafadar, Gönül A. Tekin, XXXI/2, 2007, s. 1-27.
13. Bayram Ali Kaya, Osman Nevres ve Dîvânı, İnceleme-Metin, Akçağ Yayınları, Ankara 2010.
14. Tez Yazım Kılavuzu, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
15. Bayram Ali Kaya, Eski Türk Edebiyatı Araştırmacısının El Kitabı (Ders Notları), TÜYATOK vb. Belli başlı resmi veya özel ihtisas kütüphaneleri ile katalogları.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. X
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir.
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. X
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. X
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. X
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar.
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. X
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir.
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular.
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Student lists basic bibliography about the course.
2 Student explains libraries, catalogs, pattern Works and beneficial ways of them.
3 Student comments libraries, catalogs, pattern Works and beneficial ways of them.
4 Student compares libraries, catalogs, pattern Works and beneficial ways of them.
5 Student develops informations about methods and ways of how to prepare thesis
6 Student is decisive of methods and ways of how to prepare thesis.
7 Knows review-text studies and related stages.
8 Knows the examples of analysis-text studies and the ways to benefit from them, compares them, interprets them and makes a judgment.
9 Knows the relevant sources and ways to benefit from them in the preparation of the biography, literary personality and works of the poet or writer.
10 Conducts original academic studies on review-text studies.
11 Knows the analysis of the thematic elements and the relevant stages of a divan or divançe.
12 Knows the examples of analytical work done in the field and the ways to benefit from them, compares them, interprets them and makes a judgment.
13 Conducts original academic studies on analysis of divan, divançe or thematic elements.
14 Knows and applies the procedure to be followed and the rules to be followed during the thesis preparation process.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 40
1. Ödev 60
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 6 96
Ara Sınav 1 2 2
Ödev 2 10 20
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 6 6
Toplam İş Yükü 188
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 7,52
Dersin AKTS Kredisi 6