1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Türk Dili ve Edebiyatı Pr. (Yl) (Tezli)
  3. Harezm Türkçesi Metin İncelemeleri (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Harezm Türkçesi Metin İncelemeleri YTD 515 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi AYŞE AYDIN,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Tuğçe Takoğlu 
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Harezm Türkçesinin  genel Türk dili tarihi içerisindeki yerini belirlemek, Eski Türkçeden Harezm Türkçesi dönemine gelinceye kadar Türk dilinin geçirmiş olduğu evreleri incelemek ve ortak ve farklı yönlerini ortaya koymak.
Dersin İçeriği

Türk dili tarihi içerisinde Harezm Türkçesinin yeri. Harezm bölgesinde boy ve şive etkileşimleri. Farklı şivelerin yazı diline etkileri. Türk yazı dilinin kollara ayrılması.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Harezm Türkçesiyle yazılmış metinleri okuyarak genel Türkçe içerisindeki Harezm Türkçesinin yeri nedir, tanımlar Soru-Cevap, Anlatım, Bireysel Çalışma, Tartışma,
2 Harezm Türkçesi’nin Orta Türkçe içerisindeki önemi ve dil özelliklerini açıklar Bireysel Çalışma, Beyin Fırtınası, Anlatım,
3 Orta Türkçenin tarihi şivelerini karşılaştırır, kökenlerini tespit eder ve örnekler Anlatım, Tartışma, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası,
4 Harezm Türkçesi metinlerindeki dil özelliklerini çözümler ve tespit ettiği özellikleri Standart Türkiye Türkçesiyle mukayese eder. Anlatım, Tartışma,
5 Harezm Türkçesi metinlerinde fonetik ve morfolojik yönden ses değişimi geçirmiş kelimeleri derler, düzenler Anlatım, Eğitsel Oyun, Soru-Cevap,
6 Harezm Türkçesinde fonetik ve morfolojik değişiklikler geçirmiş kelimeleri değerlendirir, tahmin eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Türk dilinin tarihi dönemleri Türk dilinin tarihi hakkında bilgi edinmiş olmak.
2 Harezm bölgesi ve boy karışmaları Harezm coğrafyası hakkında araştırma yapmış olmak.
3 Harezm Türkçesi grameri Harezm Türkçesi dil bilgisi hakkında araştırma yapmış olmak.
4 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
5 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
6 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
7 Nehcü’l Feradis metin incelemeleri Nehcü'l Feradis'ten verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
8 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
9 Ara Sınav Genel konu tekrarı yapmak.
10 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
11 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
12 Kısasü’l Enbiya metin incelemesi Kısasü’l Enbiya'dan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
13 Harezmli Hafız Divanı metin incelemesi Harezmli Hafız Divanı'ndan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
14 Harezmli Hafız Divanı metin incelemesi Harezmli Hafız Divanı'ndan verilen örnek metinleri incelemiş olmak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. ERCİLASUN,Ahmet Bican, Türk Dili Tarihi, Ankara, 2004.
2. Komisyon, Türk Dünyası El Kitabı, Ankara, 1982.
3. HACIEMİNOĞLU, Necmettin, Harezm Türkçesi ve Grameri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Ankara, 1997.
4. TOPARLI, Recep-VURAL, Hanifi, Harezm Türkçesi, Öncü Basımevi, Tokat,2007.
5. YÜCE, Nuri, Mukaddimetü’l Edeb (Giriş, Dil Özellikleri, Metin, İndeks),TDK Yayınları, Ankara,1988.
6. ATA, Aysu, Kısasü’l- Enbiya, (Giriş- Metin-Tıpkıbasım), TDK Yayınları, Ankara, 1997.
Hafta Dokümanlar Açıklama Boyut
0 0 MB
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
2 Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir.
3 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. X
4 Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. X
5 Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir.
6 Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır.
7 Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar.
8 Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar. X
9 Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. X
10 Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir.
11 Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. X
12 Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular.
13 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir.
14 Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14
1 Harezm Türkçesiyle yazılmış metinleri okuyarak genel Türkçe içerisindeki Harezm Türkçesinin yeri nedir, tanımlar
2 Harezm Türkçesi’nin Orta Türkçe içerisindeki önemi ve dil özelliklerini açıklar
3 Orta Türkçenin tarihi şivelerini karşılaştırır, kökenlerini tespit eder ve örnekler
4 Harezm Türkçesi metinlerindeki dil özelliklerini çözümler ve tespit ettiği özellikleri Standart Türkiye Türkçesiyle mukayese eder.
5 Harezm Türkçesi metinlerinde fonetik ve morfolojik yönden ses değişimi geçirmiş kelimeleri derler, düzenler
6 Harezm Türkçesinde fonetik ve morfolojik değişiklikler geçirmiş kelimeleri değerlendirir, tahmin eder
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 15
1. Ödev 20
2. Kısa Sınav 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 30 30
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 5 5
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 5 5
Toplam İş Yükü 156
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,24
Dersin AKTS Kredisi 6