Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Nahiv Fıkıh Usulü İlişkisi ADB 505 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. ŞÜKRÜ ŞİRİN
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Dersin amacı, klasik Arapça dilbilgisi kurallarının İslami ilimlerin tahsilinde önemini kavratmak ve Fıkıh usulü literatüründe temas edilen ve hüküm çıkarmaya doğrudan veya dolaylı olarak etki eden dilbilgisi kurallarını analiz etmektir.

Dersin İçeriği

İslam Hukukunun temel kaynaklarından hüküm çıkartmakta ve gündelik dilde hukukî sonuç doğuran sözlü tasarrufların anlamını tespit etmekte doğrudan veya dolaylı etkili olan Arapça dilbilgisi kuralları, "umum lafızları, tahsis ve edatlar" sistematiği esas alınarak incelenir.

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Arapça dilbilgisi ile dini ilimler arasındaki ilişkiyi kavrar. Anlatım, Soru-Cevap,
2 Nahiv bilgisinin fıkıh ve fıkıh usulü ilmindeki yerini ve önemini açıklar. Soru-Cevap, Anlatım,
3 ) Nahiv fıkıh usulü ilişkisinin tarihi gelişimini özetler. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
4 Nahiv fıkıh usulu ilişkisine dair temel eserleri özelliklerine göre tasnif eder. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Anlatım,
5 İsnevînin nahiv fıkıh usulü ilişkisi konusuna katkılarını irdeler. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım,
6 Fıkıh ve fıkıh usulü kaynaklarında incelenen başlıca nahiv kurallarını analiz eder. Beyin Fırtınası, Soru-Cevap, Deney ve Laboratuvar, Anlatım,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Dilbilgisi ile dinî ilimler arasındaki ilişki
2 Nahiv bilgisinin fıkıh ilmindeki yeri
3 Nahiv-fıkıh usulü ilişkisine dair literatür
4 Vaz´ yoluyla umum ifade eden lafızlar
5 Karine ile umum ifade eden lafızlar
6 Lafız Yoluyla Tahsis
7 Lafız Dışı Tahsis Yolları
8 Edatlar: Harfi cerler
9 Edatlar: Atıf Harfleri
10 Diğer Edatlar
11 Fiiller
12 Fiilden Türeyen İsimler
13 Zamirlerin mercii ile ilgili kurallar
14 Müzekker ve müennes
Kaynaklar
Ders Notu

Güman, Osman, Nahiv-Fıkıh Usulü İlişkisi, İstanbul, 2006 (Doktora Tezi).

Ders Kaynakları

1. Ebu Zeyd ed-Debusi, Tesisün-nazar, Beyrut ts.
2. Edib Salih, Tefsirün-nusus, Beyrut 1984
3. İsnevi, el-Kevkebül-dürri, Ürdün 1985
4. Abdülkadir Abdurrahman Sadî, Eserud-delaletin-nahviyye vel-lügaviyye fis-tinbatil-ahkam, Bağdat 1986

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1
1 Arapça dilbilgisi ile dini ilimler arasındaki ilişkiyi kavrar.
2 Nahiv bilgisinin fıkıh ve fıkıh usulü ilmindeki yerini ve önemini açıklar.
3 ) Nahiv fıkıh usulü ilişkisinin tarihi gelişimini özetler.
4 Nahiv fıkıh usulu ilişkisine dair temel eserleri özelliklerine göre tasnif eder.
5 İsnevînin nahiv fıkıh usulü ilişkisi konusuna katkılarını irdeler.
6 Fıkıh ve fıkıh usulü kaynaklarında incelenen başlıca nahiv kurallarını analiz eder.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Ara Sınav 1 16 16
Final 1 26 26
Toplam İş Yükü 154
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,16
Dersin AKTS Kredisi 6