| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Kelami Ontoloji | KLM 618 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi ZİYA ERDİNÇ |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Yok |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Kelâmın varlık anlayışı ve bu anlayışın tarihsel süreçte geçirdiği dönüşümlerin incelenmesi amaçlanmaktadır. |
| Dersin İçeriği | Bu derste varlık, mahiyet, varlık-mahiyet ilişkisi, cevher-araz ontolojisi, haller teorisi ve zihnî varlık gibi ontoloji konularında kelâmcıların yaklaşımları ele alınacaktır. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Kelâmî ontolojinin temel unsurlarını kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 2 | Kelâmî ontolojinin felsefeye etkisi üzerinde değerlendirmelerde bulunur. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, | Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 3 | Varlık ve mahiyet kavramlarının kelâm ve felsefedeki yeriyle ilgili karşılaştırmalar yapar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler, Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 4 | Mütekaddimîn ve müteahhirîn kelâmında ontolojik dönüşümleri açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 5 | Müteahhirîn dönem kelâmî ontolojideki dönüşümlerin teolojiye yansımalarını analiz eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 6 | Felsefenin müteahhirîn dönem kelâmî ontoloji üzerindeki etkisini değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kelâmî ontolojiye giriş | |
| 2 | Zât, sıfat, şey ve hakikat kavramları | |
| 3 | Mu’tezile ve Eş’ârilikte nefsî sıfatlar | |
| 4 | Cevher-araz ontolojisi | |
| 5 | Ebu Hâşim’in haller teorisi | |
| 6 | Bakıllânî ve Cüveynî’nin haller teorisi | |
| 7 | Kelâmî ontolojinin İbn Sînâ ontolojisine etkisi | |
| 8 | İbn Sînâ felsefesinin kelâmî ontolojiye etkisi | |
| 9 | Varlık ve yokluk kavramları | |
| 10 | Mahiyet kavramı | |
| 11 | Varlık-mahiyet ilişkisi | |
| 12 | Zihnî varlık | |
| 13 | Tümeller sorunu | |
| 14 | Madde-suret |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Fedor Benevich, The Metaphysics of Mu?ammad b. ?Abd al-Karim al-Šahrastani (d. 1153): A?wal and Universals, Islamic Philosophy from the 12th to the 14th Century, 2018; Fedor Benevich, The Essence-Existence Distinction: Four Elements of the Post-Avicennian Metaphysical Dispute (11–13th Centuries), Oriens 45 (2017) 203–258; Fedor Benevich, The Classical Ash?ari Theory of A?wal: Juwayni and his Opponents, Journal of Islamic Studies 27/2 (2016), s. 136-175; Murat Kaş, Seyyid Şerif Cürcânî’de Zihnî Varlık, İstanbul: Marmara Üniv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017; Robert Wisnovsky, İbn Sina Metafiziği, çev. İbrahim Halil Üçer, İstanbul: Klasik Yayınları, 2010; Ömer Türker, “Kelam İlminin Metafizikleşme Süreci”, Dîvân: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 2007/2, c. XII, sayı: 23, s. 75-92; Ömer Türker, “Varlık Olmak Bakımından Varlık Üzerine Düşünmenin İmkânı: İslam Metafizik Geleneklerinden Hareketle Bir Analiz”, Nazariyat: İslam Felsefe ve Bilim Tarihi Araştırmaları Dergisi, c. 2, sayı: 3, s. 1-33. |
| Ders Kaynakları | Robert WISNOVSKY, “İbn Sînâ ve İbn Sînâcı Gelenek”, İslam Felsefesine Giriş, ed. Peter Adamson, Richard C. Taylor, çev. M. Cüneyt Kaya, İstanbul: Küre Yayınları, 2007, s. 103-149. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 |
|---|---|---|
| 1 | Kelâmî ontolojinin temel unsurlarını kavrar. | |
| 2 | Kelâmî ontolojinin felsefeye etkisi üzerinde değerlendirmelerde bulunur. | |
| 3 | Varlık ve mahiyet kavramlarının kelâm ve felsefedeki yeriyle ilgili karşılaştırmalar yapar. | |
| 4 | Mütekaddimîn ve müteahhirîn kelâmında ontolojik dönüşümleri açıklar. | |
| 5 | Müteahhirîn dönem kelâmî ontolojideki dönüşümlerin teolojiye yansımalarını analiz eder. | |
| 6 | Felsefenin müteahhirîn dönem kelâmî ontoloji üzerindeki etkisini değerlendirir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 20 |
| 1. Ödev | 20 |
| 2. Ödev | 20 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 40 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 1 | 16 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Ödev | 2 | 10 | 20 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 20 | 20 |
| Final | 1 | 40 | 40 |
| Toplam İş Yükü | 154 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,16 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||