Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Relativistik Kuantum Mekaniği FIZ 609 0 3 + 0 3 8
Ön Koşul Dersleri

İleri Kuantum Mekaniği I, İleri Kuantum Mekaniği II

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. HÜSEYİN YASİN UZUNOK
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

Fizik Bölümü Araştırma Görevlileri

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Relativistik kuantum mekaniğini öğrenmek ve atom problemlerine uygulamak

Dersin İçeriği

Relativistik kuantum mekaniğinin ve Dirac denkleminin incelenmesi.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Özel relativite teorisini hatırlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
2 Lorentz dönüşümü , kısmi türevler ve kuantum mekaniksel operatörleri hatırlar. Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, Anlatım, Soru-Cevap,
3 Dirac denklemini ve Lorentz kovaryansını öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
4 Elektromanyetik alanlarla Dirac denkleminin relativistik olmayan sınırını öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
5 Dirac parçacıklarının dalga fonksiyonunu yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
6 Serbest bir parçacığın ve hız operatörünün dalga fonksiyonunu öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
7 Diğer relativistik kuantum mekaniksel problemleri inceler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Eğitsel Oyun, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Özel relativite teorisi ve Lorentz dönüşümü [1] Sayfa 1-8
2 Elektromanyetik nicelikler [1] Sayfa 9-20
3 Dirac denklemi ve Lorentz kovaryansı [1] Sayfa 23-34
4 Olasılık yoğunluğu, akım yoğunluğu [1] Sayfa 34-45
5 Elektromanyetik alanlarla Dirac denkleminin relativistik olmayan sınırı [1] Sayfa 66-74
6 Serbest parçacığın ve hız operatörünün dalga fonksiyonu [1] Sayfa 94-112
7 Homojen manyetik alanda Dirac denklemi [1] Sayfa 112-119
8 Homojen manyetik alanda Dirac denklemi [1] Sayfa 202-212
9 ARASINAV
10 Kütlesiz Dirac parçacıkları
11 Keyfi spinli parçacıklar [2] Sayfa 412-421
12 Klein- Gordon denklemi [2] Sayfa 422-429
13 Klein- Gordon Schrödinger denklemi [2] Sayfa 561-575
14 Relativistik kuantum mekaniksel denklemlerin karşılatırılması [2] Sayfa 575-590
Kaynaklar
Ders Notu

1)Walter Greiner, Relativistic Quantum Mechanics: Wave equations, Springer, 2000

Ders Kaynakları

2) Lars Bergström and Hans Hansson, Lecture Notes in Relativistic Quantum Mechanics, Stockholm University, 1999.
3) Armin Wachter, Relativistic Quantum Mechanics, Springer, 2011.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri içeren bilimsel projeler geliştirir ve bu projeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında sahip olduğu kapsamlı bilgiyi elde ettiği bilgi ile karşılaştırarak değerlendirir ve sentezleyerek yeni sonuçlar ortaya koyar.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ve/veya yöntemler geliştirir.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ile yeni modellemelerin oluşturulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, alanında veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak, yazılı ya da sözlü olarak aktararak sözlü ve yazılı iletişim kurar.
7 Alanındaki lisans ve yüksek lisans düzeyi yeterliliklerini temel alarak, laboratuvar, modem cihaz, yazılım, yöntem, tasarım hakkında uygulamalı ve teorik bilgilere sahip olur, yeni düşünce-yöntem-tasarım-uygulama geliştirir, akademik düzeyde elde ettiği özgün sonuçları bilimsel aktarım yollarıyla (makale, proje, bildiri..vs.) paylaşıp yorumlar.
8 Fizikte uzmanlık alanı ile ilgili sorunların farkına varır, bağımsız olarak eleştirel bakış, sorgulama ve problem çözme becerilerini kullanıp sorumluluk alarak yenilik, strateji, uygulama planları geliştirir, geliştirdiği planları kalite süreçleri çerçevesinde uygulamaya dönüştürmeye liderlik eder.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8
1 Özel relativite teorisini hatırlar.
2 Lorentz dönüşümü , kısmi türevler ve kuantum mekaniksel operatörleri hatırlar.
3 Dirac denklemini ve Lorentz kovaryansını öğrenir.
4 Elektromanyetik alanlarla Dirac denkleminin relativistik olmayan sınırını öğrenir.
5 Dirac parçacıklarının dalga fonksiyonunu yorumlar.
6 Serbest bir parçacığın ve hız operatörünün dalga fonksiyonunu öğrenir.
7 Diğer relativistik kuantum mekaniksel problemleri inceler.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Ödev 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 5 80
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 2 10 20
Ödev 1 10 10
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 188
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 7,52
Dersin AKTS Kredisi 8