Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Etkili ve Güzel Konuşma SAU 072 0 2 + 0 2 5
Ön Koşul Dersleri Bu ders, uygulamalı ve yüzyüze eğitimi gerektiren devam zorunluluğu olan bir derstir. Bu sebeple Uzaktan Eğitim öğrencileri ve devam edemeyecek öğrenciler için uygun değildir.
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Öğr.Gör.Dr. SERHAT DEMİREL
Dersi Verenler Öğr.Gör.Dr. SERHAT DEMİREL,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Konuşma dili olarak Türkiye Türkçesinin ses özelliklerini, vurgu sistemini, tonlama düzenini temel bilgi olarak edindirmek ve toplum karşısında Türkçeyi doğru ve güzel kullanabilme becerisi kazandırmak.
Dersin İçeriği Derste doğru ses ve nefes alıştırmaları yapılarak, Türkçenin fonetik yapısı ve kuralları incelenecek. Türkiye Türkçesine özgü tonlama,vurgu, artikülasyon kuralları çerçevesinde anlatım teknikleri ve üslup üzerine alıştırmalar yapılacak. Sözsüz iletişim ( beden dili ), kişisel imaj ve resmî ve sosyal protokol kurallarına göre sunum yapma ve topluluk karşısında konuşma alıştırmaları yapılacaktır.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Doğru ses ve nefes sayesinde doğru sesler çıkarmak Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
2 Türkçenin ses özelliklerini, seslerin boğumlanma noktalarını ( çıkaklarını ) bilerek bu sesleri doğru telaffuz etmek. Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Gösterip Yaptırma, Sınav , Ödev,
3 Ünlü harflerin söyleniş özelliklerini bilerek doğru telaffuz etmek Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
4 Tonlama ve vurguları doğru ve yerinde yapmak Anlatım, Gösterip Yaptırma, Sözlü Sınav,
5 Heyecan-Telaş farkı, Mantıklı ve kurallı konuşma, konuşmayı planlama, etkileyici anlatıma hakim olmak Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Grup Çalışması, Sınav , Sözlü Sınav,
6 Beden dili ile etkili konuşmayı desteklemek Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Gösterip Yaptırma, Performans Görevi,
7 Topluluk önünde ve kamera karşısında güzel ve etkili konuşabilmek Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Gösterip Yaptırma, Sözlü Sınav, Performans Görevi,
8 Resmi ve sosyal protokol kurallarına göre sunum teknikleri Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Gösterip Yaptırma, Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Etkili ve güzel konuşmaya neden ve niçin ihtiyacımız var? Konuşmanın bu özelliklere sahip olabilmesi için neleri hangi ölçüde bilmemiz gerekiyor? Doğru ve yanlış örnekler, uygulama ( Öğrencilerin söyleyiş özelliklerinin tespiti ). Neden bu dersi seçtiklerini belirlemiş olmak.
2 Doğru söyleyiş ( Sesletim/Diksiyon ) için ortak dilin ses bilgisi ( Fonetik ) kurallarını bilmek gerekir. ( Tanımlar ) Doğru sesletim için doğru nefes almak gerekir. ( Diyafram nefesi, kafes nefesi uygulamaları ) Türkçenin seslerini ve boğumlanma biçimlerini tanımış olmak.
3 Ünlü ve ünsüz harflerin boğumlanma ( çıkak ) yerleri, alıştırma ve uygulamalar. Ünlü-ünsüz uyumları kurallarımızı hatırlama. Ses olayları ( Benzeşme, türeme, düşme, ulama... ) Örnek ve uygulamalar. -Tespit edilen yanlış telaffuz ettikleri seslerle ilgili verilen alıştırmaları yapmış olmak.
4 Konuşma sırasında sıkça yapılan yanlışlar. [ Hazırlıksızlık, plansızlık, duygu kontrolü (aşırı heyecan ve korku, telaş ) konuşma hızını ayarlayamama, yanlış nefes, ses yutma, konuşma bozuklukları... Örnekler, çözüm önerileri, uygulamalar. -İzlemiş oldukları konuşmalardan konuya ilişkin hataları gözlemlemiş olmak.
5 Düz ünlülerin ( A-E-I-İ ) telaffuzları ile ilgili hece-kelime-cümle alıştırmaları. Ünlülerin artikülasyonları ile ilgili bilgi sahibi olmak. Ses aygıtımızı tanıyor olmak.
6 Yuvarlak ünlülerin ( O-Ö-U-Ü ) telaffuzları ile ilgili hece-kelime-cümle alıştırmaları. Ünlülerin artikülasyonları ile ilgili bilgi sahibi olmak. Ses aygıtımızı tanıyor olmak.
7 Ünsüzlerin seslendirilmesinde dikkat edilmesi gereken sorunlu harfler ( s, z, r, t ) ile ilgili hece-kelime-cümle alıştırmaları . Ünsüzlerin artikülasyonları ile ilgili bilgi sahibi olmak. Ses aygıtımızı tanıyor olmak.
8 Türkçede okunuşları yazılışından farklı kelimeler ve telaffuzları. Örnekler ve alıştırmalar Türkçenin yazım ve sesletim kurallarını biliyor olmak.
9 Vurgu nedir? Tanımı. Vurgu çeşitleri. Hece vurgusu, Kelime Vurgusu,. Cümle vurgusu. Anlam ayırıcı vurgu. Örnekler ve alıştırmalar-ARA SINAV Türkçenin kelime ve cümle vurguları hk. ön bilgi sahibi olmak.
10 Ulama ve ulama çeşitleri. Ulamanın olması ve olmaması gereken yerler. Tonlama. örnekleri ve uygulamalar. Seminer Ulamanın okuma ve yazmayla ilgili kurallarını öğrenmiş olmak.
11 Etkili ve güzel konuşma için ön hazırlık. Fiziksel şartlar, Bilimsel donanım ve planlı hazırlık,. Stres ve zaman yönetimi. Beden dili. Kişisel bakım ve zarafet. Seminer Yeterli kelime, kavram ve terim dağarcığına sahip olmak.
12 Topluluk önünde ve mikrofonda konuşma kuralları. Selamlama, sunuculuk ve takdim. Seminer Mikrofon ve ses cihazlarını tanıyor olmak.
13 Basın-yayın kuruluşlarında en çok yapılan hatalara örneklerin tespiti, irdeleme ve inceleme. Yanlışı fark edebilirlik davranışı. Örnek şiir, makale, haber okuma alıştırmaları. Seminer Sözlü ve yazılı basından konuya ilişkin tespitler yapmış olmak.
14 Öğrenci yetkinlik kazanımını gösterir sunumlar ve değerlendirme Ders içeriğinde anlatılan bilgileri uygulayabilir hâle gelmek.
Kaynaklar
Ders Notu Yrd. Doç.Dr. Muharrem ÖÇALAN, “Etkili ve Güzel Konuşma Hizmet İçi Eğitim Notları”
Ders Kaynakları AKSOY, Ö.Asım ( 1991 ); Dil Yanlışları, Adam Yay.
BALTAŞ, A., BALTAŞ, Z.; Bedenin Dili İletişim Becerinizin Anahtarı, Sessiz Diliniz: Remzi
DÖKMEN, Üstün ( 1994 ); İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yay.
GÜRZAP, Can ( 2008 ); Söz Söyleme ve Diksiyon, Remzi Kitabevi
GÜRZAP C,; Konuşan İnsan , YKY
HEPÇİLİNGİRLER F,( 2002); Türkçe Off YKY
ŞENBAY, Nüzhet (2004);. Söz ve Diksiyon Sanatı: YKY
KOYUNCU, Z.Polat ( 2007 ); Hızlı Okuma ve Algılama, Omega Yay.
ÖZDEM, Y.(2003); Konuşma Sanatı, Diksiyon: Kariyer
TAŞER, Suat ( 2000 ); Konuşma Eğitimi, Papirüs Yay.
TELLİOĞLU, Cevdet ( 2000 ); Güzel Konuşma Pratiği, Timaş
TEMİZYÜREK, Fahri v.d.( 2007 ); Konuşma Eğitimi, Öncü Kitap.
VURAL, B. (2003); Doğru ve Güzel Konuşma, Fonetik, Diksiyon,
Artikülasyon: Hayat
Etkili ve Güzel Konuşma Sanatı, Suat Yamaner, Deniz Kitap, 2002.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 40
1. Final 60
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 7 7
Kısa Sınav 1 2 2
Ödev 1 6 6
Sözlü Sınav 1 6 6
Final 1 7 7
Toplam İş Yükü 124
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,96
Dersin AKTS Kredisi 5