| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Kaynağın Fiziksel Metalurjisi | IMM 520 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. UĞUR ŞEN |
| Dersi Verenler | Prof.Dr. HÜSEYİN UZUN, |
| Dersin Yardımcıları | Yok |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Lisansüstü ve doktora seviyesinde kaynaklı birleştirme araştırmalarında önem arz eden kaynaklı metallerin metalurjik davranışlarının ayrıntılı olarak bilinmesi, kaynak metali ve ısıdan etkilenen bölgenin metalurjik etkilerini ve etkileyici faktörlerinin detaylandırılarak aktarılması, kaynak bölgesindeki kırılma ve çatlamaların metalurjik etkenlerinin bilinmesini ve kaynaklı birleştirmeler konusunda araştırma yapan öğrencilere kaynağın fiziksel metalurjisi hakkında bilgi katkısı sağlamak amaçlanmıştır. |
| Dersin İçeriği | Ergitme kaynağının temel esasları, Kaynak metali, Hidrojen ve azot absorbsiyonu ve ölçümleri, Kaynakta ısı akısı ve hesaplamalar, Kalıntı gerilmeler, Faz dönüşümleri bağlı oluşan gerilmeler, Kalıcı gerilimlerin ölçülmesi, Kaynak metalinin metalurjik yapısı, Kaynak metalinin geometrisi, katılaşma mekanizmaları, Kaynak bölgesindeki tane yapısı değişimi, Kaynağın soğuması ve soğuma zamanı hesapları, ITABın metalurjik yapısı, ısı akısı ve tane büyümesi, Ergime hattı sınırı ve reaksiyonlar, Kaynakta ısıl işlem esasları, Kaynak öncesi ve sonrası ısıl işlemler, CCT ve TTT diyagramlarının kullanımı, Kaynak bölgesinin mikro sertlik ölçümleri, Kaynak metalindeki katılaşma, sıvılaşma, lameler yırtılma, gevrekleşme, ısıl işlem çatlakları mekanizmaları, Hasara uğrayan kaynaklı birleştirmelerde durum tespiti için örnek hasar problemleri çözümü |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ergitme kaynak tekniklerini ile elde edilen farklı kaynak bölge formlarını ayırt edebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 2 | Kaynak metalini etkileyen faktörleri dikkate alarak kaynak metalinin katılaşma mekanizmasını ayırt edebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 3 | Kaynak bölgesinin hidrojen ve azot absorbsiyon mekanizmasını değerlendirebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 4 | Kaynak metalinin metalurjik yapısını değerlendirebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 5 | Metallerde kaynak bölgesindeki tane büyüklüğü değişiminin nasıl olduğunu ve hangi etkenlere bağlı olduğunu derleyebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 6 | ITABın metalurjik yapısı hakkında tahminde bulunabilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 7 | Kaynağın soğuma hızını hesaplayabilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 8 | Çeliklerin kaynağında CCT ve TTT diyagramlarından nasıl yararlanabileceğini değerlendirebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 9 | Kaynak bölgesinin mikro sertlik değişimlerini değerlendirebilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 10 | Kaynak metalindeki katılaşma, sıvılaşma, lameler yırtılma, gevrekleşme, ısıl işlem çatlaklarının nasıl ve hangi etkenlere bağlı olarak meydana geldiğini tahminde bulunabilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 11 | Hasara uğrayan kaynaklı konstrüksiyonun hangi etkenlere bağlı olarak hasara uğradığını tespit ederek önerilerde bulunabilir | Anlatım, Gösteri, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Kaynağın fiziksel metalurjisini etkileyen faktörler, Ergitme kaynağının temel esasları, Kaynak metalinin azot ve hidrojen gazlarını emmesi ve gazların ölçülmesi, Kaynak metalinin kimyasal içeriği | |
| 2 | Kaynakta ısı akısı, ısı akı denklemleri, ana metal ve kaynak metalindeki ısı akısı, kaynak simülasyonlarında ısı akısının kullanım prensipleri | |
| 3 | Kaynak bölgesindeki kalıntı gerilmeler ve tespiti, Sıcaklığa bağlı gerilim gerinim değişimi, faz dönüşümlerine bağlı oluşan gerilmeler, kalıcı gerilmelerin nümerik metotlarla tahmini | |
| 4 | Kaynak metalinin metalurjik yapısı, kaynak metalinin katılaşması, kaynak metalinin geometrisi, kaynak esnasındaki tane büyümesi ve segregasyon, kaynak metalindeki dentritik ve hücresel katılaşma | |
| 5 | Kaynak bölgesinin metalurjik yapısı, kaynak metalinin soğuması esnasındaki faz dönüşümleri, kaynak metalinin özellikleri | |
| 6 | Isı tesiri altında kalan bölgenin (ITAB) metalurjik yapısı, ana metalin karbon eşdeğerliği, ITABdaki ısı akısı ve tane büyümesi | |
| 7 | Ergime hattı sınırındaki reaksiyonlar, soğuma esnasındaki faz dönüşümleri, çok pasolu kaynaklarda ITAB değişimi, farklı metallerde ITAB yapısı | |
| 8 | Çeliklerde kaynağın soğuma hızı, t5/8 soğuma hızının hesaplanması ve kaynak bölgesi üzerinde etkileri | |
| 9 | Kaynağın ısıl işlemi, ön ısıtma ve pasolar arası sıcaklığın kontrolü, kaynak sonrası gerilim giderme işlemi, sıcaklık ve zaman tayini | |
| 10 | Kaynakta CCT ve TTT diyagramlarının kullanımı, Kaynak bölgesindeki sertlik değişimi ve etken faktörleri | |
| 11 | Kaynak metalindeki kırılma ve çatlamalar, kaynak metalinin kırılma tokluğu, katılaşma çatlağı, sıvılaşma çatlağı mekanizmaları, sebep ve çareleri | |
| 12 | Lameler yırtılma, hidrojen çatlakları, soğuk çatlaklar, kaynak sonrası yeniden ısıtma çatlakları, mekanizmaları, Servis şartlarında oluşan problemler | |
| 13 | Hasara uğrayan kaynaklı birleştirmelerde durum tespiti için örnek hasar problemleri çözümü | |
| 14 | Hasara uğrayan kaynaklı birleştirmelerde durum tespiti için örnek hasar problemleri çözümü |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | [1] Doç. Dr. Hüseyin UZUN, Kaynağın Fiziksel Metalurjisi Ders Notu, Sakarya Üniversitesi, 2008. |
| Ders Kaynakları | [2] Selahattin ANIK, Kaynak Kabiliyet, İTÜ yayını, 1982. [3] Nezihi ÖZDEN, Kaynağın Isıl İşlemi, İzmir Aliağa Yayını, 1990. [4] Kenneth Easterling, Introduction to the Physical Metallurgy of Welding, Butterworths, London, 1990. [5] Norman Bailey, Weldability of Ferritic Steels, England, 1994. [6] Kearns W.H., Welding Handbook, Volume 1-5, American Welding Society, Miami. [7] Porter D.A. and Easterling K., Phase Transformations in Metals and Alloys, London, 1996. [8] Linnert G.E., Welding Metallurgy, Vol 1, AWS, Miami, 1994. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Ödev | 15 |
| 2. Ödev | 15 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 60 |
| 1. Final | 40 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Ödev | 2 | 20 | 40 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 161 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,44 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||