| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Edebiyat Bilgi ve Teorileri | TDE 352 | 6 | 4 + 0 | 4 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi SAMET ÇAKMAKER |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Büşra AY AÇAR, Arş. Gör Melike KILIÇ |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | Edebiyat kelimesinin kökeni, semantik serüveni, Türkçede aldığı anlamlar, edebiyatın işlevi, edebiyatın çağrışımları, edebî metnin tanımı, edebiyatın diğer sanatlarla ilişkisi, edebiyat bilimi ve alt dalları, edebî eserin tanımı, Batı retoriği ve Türk-İslam belagati. Edebiyat teorilerinin tanınması. Çağdaş edebiyat teorilerinin metinler üzerinden görülmesi. |
| Dersin İçeriği | Edebiyat kelimesinin Türkçede aldığı anlamlar ve belli başlı edebiyat anlayışları üzerinde durulması. Edebiyatın diğer sanatlarla ilişkisinin tanıtılması, edebi dilin günlük dilden farkının belirlenmesi, Retorik ve Belâgat kavramlarının tanıtılması. Başlıca edebiyat teorileri, edebiyat akımları ve eleştiri yöntemleri hakkında bilgi verilmesi. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Edebiyat kelimesinin Türkçede aldığı anlamları sıralar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 2 | Edebiyatın diğer sanatlar arasındaki yerini, edebiyat sanatı ve edebiyat biliminin alt kollarını açıklar. Belli başlı edebiyat anlayışlarını açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 3 | Batı retoriği ve Türk-İslam belagatini karşılaştırır. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 4 | Antik Yunan’dan itibaren belli edebiyat kuramlarını ve kuramcılarını tanır. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 5 | Edebi metinleri değerlendirmede teori ve eleştiriden nasıl yararlanılacağını bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 6 | Modern edebiyat kuramlarını tanır ve değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 7 | Belli başlı edebiyat akımlarını tanır. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 8 | Metinlerden hareketle edebiyat teorilerini değerlendirir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, | |
| 9 |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Edebiyat kelimesinin tanımı. Edebiyatın güzel sanatlar içindeki yeri. Edebiyat biliminin alt dalları | Rene Wellek-Austin Varren, Edebiyat Biliminin Temelleri ve İsmail Çetişli, Edebiyat Sanatı ve Bilimi adlı kitabından ilgili yerlerin okunması.İsmail Çetişli, Edebiyat Sanatı ve Bilimi adlı kitabından ilgili yerlerin okunması. |
| 2 | Batı retoriği ve Türk-İslam belagati arasındaki ilişki. | William Smyth’in “Retorik ve Belâgat İlmi: Hıristiyanlık ve İslâm” adlı makalesi ve Kaya Bilgegil'in Edebiyat Bilgi ve Teorileri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 3 | Kuram ve Yöntem Üzerine, Yansıtma Kuramı I | Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 4 | Yansıtma Kuramı II | erna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 5 | Topluma dönük eleştiri: Tarihsel, Sosyolojik, Marksist eleştiriler | René Wellek, Edebiyat Teorisi; Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 6 | Yeni Eleştiri, Biçimcilik | Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 7 | Yapısalcılık- Yapısökümcülük | Tahsin Yücel'in "Yapısalcılık" adlı kitabının ve Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 8 | Esere Dönük Eleştiri | Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 9 | ARA SINAV | |
| 10 | Okur Merkezli Kuramlar; Duygusal Etki Kuramı, Alımlama Estetiği | Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 11 | Anlatma esasına bağlı kuramlar. Psikanalitik edebiyat kuramı | Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 12 | Metinlerarası Yaklaşımlar, Estetik Yargılar | Niall Lucy'nin Postmodern Edebiyat Kuramı adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 13 | Postmodernizm. | Niall Lucy'nin Postmodern Edebiyat Kuramı adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| 14 | Edebiyat ve Hakikat | Berna Moran'ın Edebiyat Kuramları ve Eleştiri adlı kitabındaki ilgili yerlerin okunması. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | René Wellek-Austin Varren, Edebiyat Teorisi İstanbul; Berna Moran, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri; Rene Wellek, Edebiyat Biliminin Temelleri, Dergâh Yay.; Prof. Dr. M. Kaya Bilgegil, Edebiyat Bilgi ve Teorileri-Belâgat (Enderun Yayınları, İstanbul); Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ayyıldız-Hamdi Birgören, Edebiyat Bilgi ve Teorileri (Akçağ Yayınları, Ankara); İsmet Emre, Edebiyat Bilimi, Anı Yay, s. 65-77; 171-187; İsmail Çetişli, Edebiyat Sanatı ve Bilimi, Akçağ 2011; Tahsin Yücel, Yapısalcılık, Georg Lukacs, Estetik, I,II, III, Terry Eagleton, Edebiyat Kuramı, Roland Barthes, Yazının Sıfır Derecesi, Niall Lucy, Postmodern Edebiyat Kuramı, Oğuz Cebeci, Psikanalitik Edebiyat Kuramı; William Smyth, Retorik ve Belâgat İlmi: Hıristiyanlık ve İslâm Çev: Abdullah Yıldırım, Marife, Bahar 2013, ss. 167-179. |
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı |
|---|---|
| 1 | Edebiyat kelimesinin Türkçede aldığı anlamları sıralar. |
| 2 | Edebiyatın diğer sanatlar arasındaki yerini, edebiyat sanatı ve edebiyat biliminin alt kollarını açıklar. Belli başlı edebiyat anlayışlarını açıklar. |
| 3 | Batı retoriği ve Türk-İslam belagatini karşılaştırır. |
| 4 | Antik Yunan’dan itibaren belli edebiyat kuramlarını ve kuramcılarını tanır. |
| 5 | Edebi metinleri değerlendirmede teori ve eleştiriden nasıl yararlanılacağını bilir. |
| 6 | Modern edebiyat kuramlarını tanır ve değerlendirir. |
| 7 | Belli başlı edebiyat akımlarını tanır. |
| 8 | Metinlerden hareketle edebiyat teorilerini değerlendirir. |
| 9 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 30 |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 5. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 5 | 5 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü | 148 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,92 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||