| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Tatar-Başkurt Türkçesi | TDE 459 | 7 | 3 + 0 | 3 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Arş.Gör.Dr. TUĞÇE TAKOĞLU |
| Dersi Verenler | Arş.Gör.Dr. TUĞÇE TAKOĞLU, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Tuğçe Takoğlu |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Öğrencileri Tatar ve Başkurt Türk şivelerinin edebî metinlerini okuyup anlayacak ve gerektiğinde dil bakımından inceleyecek yeterliliğe ulaştırmak. |
| Dersin İçeriği | Tatar ve Başkurt Türkleri hakkında bilgi, bu şivelerin Türk dili içindeki yeri, şivelerin dil özellilerinin örnek edebî metinlerde gösterilmesi, metinlerin Türkiye Türkçesine aktarılması |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Tatar-Başkurt Türkçesinin dayandığı tarihî şiveleri kronolojik olarak sıralar. | Anlatım, | |
| 2 | Tatar-Başkurt Türkçesinin çağdaş Türk şiveleri içindeki konumunu anlatır. | Anlatım, Tartışma, | |
| 3 | Tatar-Başkurt Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini kendi cümleleriyle ifade eder | Anlatım, Gösterip Yaptırma, | |
| 4 | Okuduğu bir metnin Tatar-Başkurt Türkçesine ait olup olmadığını belirler. | Anlatım, Tartışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 5 | Kiril harfli bir Tatar-Başkurt Türkçesi metninin çevriyazı harfli karşılığını gösterir. | Tartışma, Problem Çözme, Gösterip Yaptırma, | |
| 6 | Tatar-Başkurt Türkçesine ait bir edebî metnin Türkiye Türkçesi karşılığını gösteren taslak metin hazırlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 7 | Ses ve şekil bilgisi birikiminden şivenin özellikleriyle ilgili bilgilerinden yararlanarak Tatar-Başkurt Türkçesine ait cümle ve kelimeleri çözümler. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 8 | Tatar-Başkurt Türkçesini diğer çağdaş Türk şiveleriyle karşılaştırırarak onlardan ayırt eder. | Tartışma, Gösterip Yaptırma, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 9 | Türkiye Türkçesine ait bir metindeki ifadelerin Tatar-Başkurt Türkçesiyle nasıl anlatılabileceğini tasarlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 10 | Elindeki bir Tatar-Başkurt Türkçesi metninde gördüğü özellikleri bu şivenin genel özelliklerine göre derleyip düzenler. | Tartışma, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar, | |
| 11 | Ses ve şekil bilgisi birikiminden yararlanarak Tatar-Başkurt Türkçesindeki ses ve şekil özelliklerinin ileride hangi biçimleri alacağı konusunda tahminde bulunur. | Anlatım, Tartışma, | |
| 12 | Elindeki bir metnin tarihî mi çağdaş mı olduğu konusunda hüküm verir. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Tatar Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, Tatar Kiril ve Lâtin alfabelerinin öğretilmesi | Tatar Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yerini öğrenme konusunda ön hazırlık yapmak |
| 2 | Tatar Türkçesinin ses ve şekil özellikleri | Tatar Türkçesinin ses ve şekil bilgisi özellikleri konusunda ön hazılık yapmak |
| 3 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Tatar Edebiyatının gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 4 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Tatar Edebiyatının gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 5 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Fatih Emirgan, Kerim Tinçura, Alimcan İbrahim, Aziz Ubeydullah, Abdurrahman Sadi´nin eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 6 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Tatar şairi Abdullah Tukay´ın eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 7 | Tatar Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Tatar şairi Muhammed Mirza´nın eserleri konusunda ön bilgi sahibi olmak |
| 8 | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, Başkurt Kiril ve Lâtin alfabelerinin öğretilmesi | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yeri konusunda ön hazırlık yapmak |
| 9 | ARASINAV | Genel tekrar |
| 10 | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içindeki yeri, ses ve şekil özellikleri | Başkurt Türkçesinin Türk dili tarihi içerisindeki yerini öğrenme konusunda ön hazırlık yapmak |
| 11 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Başkurt Edebiyatının gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 12 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin seçilmiş roman, hikâye, masal, fıkra vb. düz yazı metinleri üzerinde gösterilmesi | Başkurt Türkçesinin gelişimi hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 13 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Başkurt halkının milli kahramanı ve şairi Salavat Yulayev hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| 14 | Başkurt Türkçesinin özelliklerinin şiir, destan vb. manzum metinler üzerinde gösterilmesi | Zeki Velidi Togan´ın eserleri hakkında ön bilgi sahibi olmak |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Ahmet B. ERCİLASUN; Örneklerle Bugünkü Türk Alfabeleri, Kültür Bak.Yay., Ank. 1989 |
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı |
|---|---|
| 1 | Tatar-Başkurt Türkçesinin dayandığı tarihî şiveleri kronolojik olarak sıralar. |
| 2 | Tatar-Başkurt Türkçesinin çağdaş Türk şiveleri içindeki konumunu anlatır. |
| 3 | Tatar-Başkurt Türkçesinin ses ve şekil özelliklerini kendi cümleleriyle ifade eder |
| 4 | Okuduğu bir metnin Tatar-Başkurt Türkçesine ait olup olmadığını belirler. |
| 5 | Kiril harfli bir Tatar-Başkurt Türkçesi metninin çevriyazı harfli karşılığını gösterir. |
| 6 | Tatar-Başkurt Türkçesine ait bir edebî metnin Türkiye Türkçesi karşılığını gösteren taslak metin hazırlar. |
| 7 | Ses ve şekil bilgisi birikiminden şivenin özellikleriyle ilgili bilgilerinden yararlanarak Tatar-Başkurt Türkçesine ait cümle ve kelimeleri çözümler. |
| 8 | Tatar-Başkurt Türkçesini diğer çağdaş Türk şiveleriyle karşılaştırırarak onlardan ayırt eder. |
| 9 | Türkiye Türkçesine ait bir metindeki ifadelerin Tatar-Başkurt Türkçesiyle nasıl anlatılabileceğini tasarlar. |
| 10 | Elindeki bir Tatar-Başkurt Türkçesi metninde gördüğü özellikleri bu şivenin genel özelliklerine göre derleyip düzenler. |
| 11 | Ses ve şekil bilgisi birikiminden yararlanarak Tatar-Başkurt Türkçesindeki ses ve şekil özelliklerinin ileride hangi biçimleri alacağı konusunda tahminde bulunur. |
| 12 | Elindeki bir metnin tarihî mi çağdaş mı olduğu konusunda hüküm verir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 10 |
| 1. Ödev | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 4 | 64 |
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Performans Görevi (Laboratuvar) | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 4 | 4 |
| Toplam İş Yükü | 123 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,92 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||