1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Programı (Yeni Plan)
  3. Osmanlı Tarihi I (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı Tarihi I SBE 301 5 2 + 0 2 4
Ön Koşul Dersleri

yok
Önerilen Seçmeli Dersler

yok
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi SELÇUK URAL
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi SELÇUK URAL,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Osmanlı Beyliğinin Batı Anadolu'da yer tutuşu, Anadolu Selçuklu Devleti ve Bizans İmparatorluğuyla olan ilişkileri, Beyliğin genişleme ve fetih politikası, Gelibolu'ya geçiş ve Balkanlara doğru ilerleme süreci, Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde (Osman Bey, Orhan Bey, I.Murad dönemleri özelinde) yaşanan gelişmeler, Osmanlıların merkezi devletinin oluşması, İstanbul'un Fethedilmesi ve yeni bir çağın başlangıcının Osmanlılar açısından değerlendirilmesi, Osmanlı Klasik Çağının başlangıcındaki gelişmeler, Klasik Çağda Osmanlıların Cihan Devleti haline geliş sürecindeki gelişmelerin kapsamlı bir şekilde sunulması amaçlanmıştır.   
Dersin İçeriği

Dersin içeriği; Osmanlıların beylikten cihan devleti haline geliş sürecindeki yaşananlar özelinde: Kuruluş dönemindeki gelişmeler, yükseliş ve merkezi devlet yapılanmasının oluşum sürecindeki gelişmeler, imparatorluk haline geçişte yaşanan gelişmeler ve Osmanlı klasik çağında devletin fetih ve iskan politikaları, Osmanlı imparatorluğunun 13. yüzyıldan, 17. yüzyıl sonunda kadar geçen sürede yaşananlar Anadolu, Balkanlar, Avrupa, Akdeniz, Afrika, Ortadoğu ekseninde yer almaktadır.
Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı kurulduğu sırada Anadolu ve Balkanların durumunu öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
2 Osmanlı'nın kuruluşunda ve gelişmesinde rol oynayan zümreler ve grupları tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
3 Osmanlı imparatorluğunun Klasik çağında ekonomi ve sosyal hayatı kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
4 Osmanlı İmparatorluğunun klasik çağında bilim, eğitim ve sanat faaliyetlerini öğrenir Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
5 Osmanlı İmparatorluğu klasik çağında saltanat, yönetim ve ordu süreçlerini öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
6 Klasik dönemin üç önemli padişahını ve onların katkılarını öğrenir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
7 Osmanlı imparatorluğunun yaşadığı iç ve dış problemleri kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Doğru Yanlış Testleri, Kısa Cevaplı Testler,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Osmanlı Tarihçiliği ve Osmanlı Tarihi Kaynakları (Menakıbname, Gazavatname, Destan, Şehname, Tevarih-i Ali Osman, Vakanüvis)
2 Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi Gelişmeleri a. Osmanlı Devletinin Kuruluş Döneminde Bizans Ve Avrupa’daki Genel Siyasi Durum b. Osmanlı Devletinin Kuruluş Döneminde Anadolu’daki Genel Siyasi Durum c. Anadolu’daki Türkmen Beylikleri Arasında Osmanlıların Konumu
3 Osmanlı Devleti Kuruluş Dönemi Gelişmeleri d. Osmanlı Beyliğinin Kuruluşu ve Osman Bey e. Osmanlı Beyliğinin İlk Siyasi-Askeri Faaliyetleri • Osmanlı Devletinin Gelibolu’ya Geçişi ve Balkanların Fethedilme Süreci a. Gelibolu ve Balkanlara İlerleyişi Kolaylaştıran Etkenler b. Osmanlıların Gelibolu’ya Geçişi ve İlk Askeri Faaliyetler c. Edirne’nin Fethedilmesi ve Balkanlara Çıkış
4 Osmanlı Devletinin Gelibolu’ya Geçişi ve Balkanların Fethedilme Süreci a. Rumeli’de Türk Yerleşmesinin Başlaması b. Edirne’nin Fethinden Sonra Balkanlardaki Yeni Siyasi Gelişmeler (I.Çirmen (Sırp Sındığı) ve II.Çirmen Savaşlarıyla Bölgedeki Derebeylerin Osmanlı Vassalı Haline Dönüştürülmesi) c. Osmanlıların Yeni Hedefi Sırbistan, Makedonya ve Bulgaristan Toprakları d. Kosova Savaşı ve Balkanlarda Kalıcı Osmanlı Etkisi
5 Osmanlı Devletinin Kuruluş Döneminde Anadolu Beylikleri İle Olan İlişkileri a. Osman Bey Döneminde, Anadolu Beylikleriyle İlişkiler b. Osmanlı Devletinin Balkanları Fethi Sürecinde (Orhan Bey ve I.Murad Dönemlerinde) Anadolu Beylikleriyle İlişkileri c. I. Bayezid (Yıldırım Bayezid) Döneminde Anadolu Beylikleriyle İlişkiler
6 Beylikten İmparatorluğa Geçiş Dönemi Gelişmeleri, Osmanlılarda Merkezi Devletin Doğuşu ve Çöküşü a. I.Bayezid (Yıldırım Bayezid) Dönemi Gelişmeleri b. Yıldırım Bayezid’in Batı Siyaseti ve Osmanlıların Niğbolu Zaferi (1396) c. Yıldırım Bayezid Önderliğinde Osmanlılar ve Anadolu’da Ankara Savaşı d. Osmanlı Devletinde Fetret Devri Gelişmeleri e. Çelebi Mehmed (I. Mehmed) Dönemi Gelişmeleri
7 II.Murad Dönemi Gelişmeleri / Osmanlıların Anadolu ile Rumeli’deki Faaliyetleri a. Osmanlı-Macar-Venedik Rekabeti ve II.Murad’ın Denge Siyaseti (1423-1437) b. Osmanlıların Gaza Siyasetine Dönüşü ve Yeni Fetihler (1437-1444 Arası Dönem ve Varna Zaferi) c. Osmanlıların Gaza Siyasetine Dönüşü ve Yeni Fetihler (1448 II.Kosova Zaferi) d. II.Murad Saltanatının Genel Özellikleri
8 İstanbul’un Fethi ve İmparatorluğun Doğuşu a. II.Mehmed Devri Gelişmeleri ve İstanbul’un Fethi b. İmparatorluk İdealinin Doğuşu c. II.Mehmed Dönemi Balkan Seferleri (Sırbistan Seferleri, Eflak ve Boğdan’da Osmanlı Hakimiyetinin Kurulması, Bosna ve Hersek’te Osmanlı Fetihleri, Arnavutluk Seferleri
9 Vize Sınavı Haftası
10 İstanbul’un Fethi ve İmparatorluğun Doğuşu d. II.Mehmed Döneminde (1463-1479) Osmanlı-Venedik Savaşları e. Orta Anadolu’da Güç Mücadeleleri ve Uzun Hasan İle Savaş f. Fatih Sultan Mehmed’in Karadeniz Siyaseti g. Fatih Sultan Mehmed’in İtalya (Rodos, Otranto) Seferleri h. Fatih Sultan Mehmed’in Devlet Yönetim Anlayışı
11 Osmanlı Klasik Çağının Başlangıcı a. II.Bayezid Dönemi Gelişmeleri b. Cem Sultan Olayı c. II.Bayezid’in Boğdan Seferi d. Çukurova’da Osmanlı-Memlük Arasındaki Nüfuz Mücadelesi e. II.Bayezid’in Arnavutluk ve Macaristan’a Yönelik Politikaları f. II.Bayezid Döneminde Osmanlı-Venedik İlişkileri
12 Osmanlı Klasik Çağının Başlangıcı g. Safevi Tehlikesinin Ortaya Çıkışı ve Şahkulu Baba Tekeli İsyanı h. II.Bayezid Dönemi Genel Özellikleri ve Şehzadeler Arasındaki Rekabet i. I.Selim Dönemi Gelişmeleri /Çaldıran Savaşı (Ağustos 1514) ve Doğu Meselesinin Doğuşu j. I.Selim Dönemi Gelişmeleri / Dulkadiroğulları Beyliğinin Ortadan Kaldırılması k. Doğu’da Osmanlı Egemenliğinin Başlaması (Mercidabık Savaşı Ağustos 1516) l. Doğu’da Osmanlı Egemenliğinin Başlaması (Ridaniye Savaşı Ocak 1517) m. İslam D
13 Osmanlı Klasik Çağında Cihan Devleti Haline Geliş a. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi Gelişmeleri b. Akdeniz’de Egemenlik Mücadeleleri c. Hint Okyanusunda Osmanlılar d. Karadeniz ve Civarında Osmanlılar e. Kanuni Sultan Süleyman Dönemi İç Siyasal Gelişmeler
14 Osmanlı Klasik Çağında Cihan Devleti Haline Geliş f. Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Avrupa’daki Siyasal Gelişmeler g. Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Batı’ya (Avrupa’ya) Doğru İlk Faaliyetler / Mohaç Meydan Muharebesi 1526 h. Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Macaristan Üzerinde Osmanlı-Habsburg Mücadelesi i. Kanuni Sultan Süleyman Döneminde Osmanlı-Safevi Mücadelesi j. Kanuni Sultan Süleyman’ın Son Seferi (Zigetvar), Vefatı ve Bir Çağın Kapanması
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

Kaynaklar

1.      Aşıkpaşaoğlu Tarihi, Yay. Haz. H.Nihal Atsız, Milli eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1992.

2.      Caroline Finkel, Rüyadan İmparatorluğa Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul, 2007.

3.      Colin İmber, Osmanlı İmparatorluğu 1300-1650, Kronik Kitap, İstanbul, 2022.

4.      E. Zachariadou, Osmanlı Beyliği (1300-1389), İstanbul Tarih Vakfı Yayınları, 1997.

5.      Feridun Dirimtekin, “Muasır Bizans Kaynaklarına Göre Osmanlıların Rumeli’ye Geçiş Ve Yerleşişleri”, VII. Türk Tarih Kongresi Bildiriler Kitabı, C.II, 25-29 Eylül 1970, Ankara.

6.      Feridun Emcen, “Osmanlılar”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt 33, İstanbul, 2007, ss.502-505.

7.      Feridun Emecen, İlk Osmanlılar ve Batı Anadolu Beylikler Dünyası, İstanbul Kitabevi, 2003, İstanbul.

8.      George Ostrogorsky, Bizans Devleti Tarihi, TTK Yayınları, Ankara, 1995.

9.      H. W. Lowry, Erken Dönem Osmanlı Devletinin Yapısı, Bilgi Üniv. Yayınları, 2010.

10.  Halil İnalcık, “Osman Gazi’nin İznik Kuşatması ve Bafeus Muharebesi”, Osmanlı Beyliği, Çev. G.Çağalı Güven, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1997, ss.78-100.

11.  Halil İnalcık, “Osmanlı Sultanı Orhan Avrupa’da Yerleşme”, Belleten Dergisi, Sayı 266, LXXXIII, Ankara, ss.77-107

12.  Halil İnalcık, “Rumeli”, İslam Ansiklopedisi, C.IX, MEB Yayınları, 1964, İstanbul.

13.  Halil İnalcık, “Edirne’nin Fethi (1361)”, Edirne’nin 600. Fetih Yıldönümü Armağan Kitabı, TTK Basımevi, Ankara, 1993.

14.  Halil İnalcık, “Türkler”, İslam Ansiklopedisi, Cilt XII, MEB Yayınları, Ankara, ss.286-308.

15.  Halil İnalcık, Devlet-i Aliye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar I, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2009, İstanbul.

16.  Halil İnalcık, Kuruluş Dönemi Osmanlı Sultanları, İSAM Yayınları, 2010.

17.  Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğunda Klasik Çağ, YKY Yayınları, İstanbul, 2003.

18.  Hüseyin Dağtekin, I.Murad Zamanında Osmanlı-Bizans Münasebetlerine Genel Bakış”, Ankara Üniv. Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, Sayı XIX, Ankara, ss.189-199. 

19.  Hüseyin Nihal Atsız, Üç Osmanlı Tarihi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2011.

20.  İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Büyük Osmanlı Tarihi, Cilt I-II, Ankara, 1994.

21.  İsmail Hami Danişmend, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, Türkiye Yayınevi, İstanbul, 1971.

22.  J.V. Hammer, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, İlgi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2007.

23.  Mehmed Fuat Köprülü, Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu, Alfa Yayınları, İstanbul, 2022.

24.  Mehmet Genç, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2007.

25.  Mehmet Neşri, Kitab-ı Cihannüma I-II, TTK Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 1995.

26.  Mehmet Neşri, Neşri Tarihi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1983.

27.  M.Tayip Gökbilgin, “Orhan”, İslam Ansiklopedisi, C.IX, MEB Yayınları, İstanbul, 1979.

28.  Mücteba İlgürel, “İstimalet”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, Cilt 23, İstanbul, 2001, ss.362-363.

29.  Münir Aktepe, “XIV. ve XV. Asırlarda Rumeli’nin Türkler Tarafından İskânına Dair”, Türkiyat Mecmuası, ss.299-312.

30.  Münir Aktepe, “Osmanlıların Rumeli’de İlk Fethettikleri Çimpe Kal’ası”, İÜEF Tarih Dergisi, S.2, İstanbul, 1950.

31.  Nicolea Jorga, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Yeditepe Yayınları, İstanbul, 2005.

32.  Oruçbey Tarihi, Yay. Haz. Necdet Öztürk, Çamlıca Yayınları, İstanbul, 2007.

33.  Ömer Lütfi Barkan, “Osmanlı İmparatorluğunun Teşekkülü Meselesi”, Ankara Üniv. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt I, Sayı 2, Ankara, ss.343-356.

34.  Paul Wittek, Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu, Pencere Yayınları, 1995, İstanbul.

35.  Robert Mantran, Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, Alkım Yayınevi, İstanbul, 2007.

36.  Sezai Sevim, “Türklerin Rumeli’ye İlk Geçişleri ve İskân Faaliyetleri”, Balkanlardaki Türk Kültürünün Dünü-Bugünü-Yarını Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı, Uludağ Üniversitesi Yayınları, Bursa, 2001.

37.  Stanford Shaw, Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, E Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2004.

38.  Şerif Baştav, “Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluşu Esnasında Bizans ve Avrupa”, Belleten Dergisi, Cilt 68, Sayı 251, ss.63-104.

39.  Şerif Baştav, Bizans İmparatorluğu Tarihi Son Devir 1261-1461, TKAE, Ankara, 1989.      

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Sosyal bilgiler eğitimini destekleyen tarih, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, siyaset bilimi gibi sosyal bilim disiplinlerine ilişkin teorik bilgiler kazanır. X
2 Etkin vatandaşlık için gerekli temel insan hakları ve vatandaşlık bilgisine sahip olur, demokratik eğitiminin önemini kavrar. X
3 Sosyal bilgiler öğretimde sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinin kullanılmasının gereğini bilir ve uygun etkinlikler hazırlar. X
4 Geçmişten günümüze bilim ve teknolojinin gelişimini, teknoloji ve medya okuryazarlığının önemini kavrar. X
5 Karakter ve değer eğitiminin sosyal bilgiler eğitimindeki yeri ve önemini kavrar. X
6 Sosyal Bilgiler eğitimine yönelik özel öğretim yöntemlerini öğretim programlarına uygun biçimde etkinlikler hazırlayarak uygular
7 Afetlere ilişkin temel kavramları bilir, afet yönetiminde etik değerleri açıklar, proje örnekleri sunar.
8 Sosyal bilgilerde sanat ve müze eğitiminin önemini kavrar, müzede sosyal bilgiler öğretimi uygulama etkinlikleri hazırlar
9 Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, araştırma yöntemleri, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemlerini bilir
10 Sosyal bilgiler eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
11 Sosyal bilgiler eğitiminde yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir
12 Öğretimi, özel eğitim ve kaynaştırma eğitimine ihtiyacı olan öğrencilere göre planlama ve uygulama yetkinliğine sahip olur.
13 Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir.
14 Sosyal bilgiler eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir.
15 Çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur. X
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12 PÇ 13 PÇ 14 PÇ 15
1 Osmanlı kurulduğu sırada Anadolu ve Balkanların durumunu öğrenir.
2 Osmanlı'nın kuruluşunda ve gelişmesinde rol oynayan zümreler ve grupları tanır.
3 Osmanlı imparatorluğunun Klasik çağında ekonomi ve sosyal hayatı kavrar
4 Osmanlı İmparatorluğunun klasik çağında bilim, eğitim ve sanat faaliyetlerini öğrenir
5 Osmanlı İmparatorluğu klasik çağında saltanat, yönetim ve ordu süreçlerini öğrenir.
6 Klasik dönemin üç önemli padişahını ve onların katkılarını öğrenir.
7 Osmanlı imparatorluğunun yaşadığı iç ve dış problemleri kavrar
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 8 2 16
Ara Sınav 1 8 8
Kısa Sınav 2 6 12
Ödev 1 8 8
Final 1 12 12
Toplam İş Yükü 88
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 3,52
Dersin AKTS Kredisi 4