| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Fıkıh Usulü | ILA 313 | 5 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Arş.Gör. MUHAMMET SALİH ASLAN |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. ŞÜKRÜ ŞİRİN, Prof.Dr. OSMAN GÜMAN, Doç.Dr. AHMET NUMAN ÜNVER, Doç.Dr. AHMET SELMAN BAKTI, |
| Dersin Yardımcıları | Ar. Gör. Muhammed Ali Acar |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam hukuk ilminin kavram ve kurumlarını bir hukuk nosyonu elde edecek şekilde öğrenciye tanıtmak. |
| Dersin İçeriği | Bu derste İslam hukuk ilminin temel kavram ve kurumları diğer hukuk sistemlerine de atıflarla işlenecektir |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Naslar arasındaki farklılıkları uzlaştırabilme yollarını kavrar. | Soru-Cevap, Anlatım, | Sözlü Sınavlar, |
| 2 | İcma ve kıyas gibi delillerin mahiyetini açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, | Yazılı Sınavlar (Kısa ve Uzun Yanıtlı), |
| 3 | Maslahat, örf ve istihsan kavramlarının günümüz fıkıh düşüncesindeki yerini anlatır. | Anlatım, Beyin Fırtınası, | Sözlü Sınavlar, |
| 4 | Son asırlarda içine girilen değişim ve gelişmelerin mahiyetini analiz eder. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | Sözlü Sınavlar, |
| 5 | Hükmü çıkaran kişide (müçtehit) bulunması gereken nitelikleri sayar. | Anlatım, Soru-Cevap, | Kısa Cevaplı Testler, |
| 6 | İçtihat, taklit ve teflik kavramlarını, birbirleriyle ilişkileri bağlamında değerlendirebilir. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sözlü Sınavlar, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Fıkıh usulüne giriş | |
| 2 | Kur´an-ı Kerîm (Kitab) | |
| 3 | Sünnet | |
| 4 | İcma | |
| 5 | Kıyas | |
| 6 | İstihsan, Mesâlih-i Mürsele, Sahabe Kavli | |
| 7 | Şeru men kablenâ, Örf, İstıshâb, Sedd-i zerâi, ilham | |
| 8 | Hüküm ve türleri a) Teklîfî hükümler b) Vadî hükümler | |
| 9 | Hâkim (Hüküm koyucu), Mahkûm fîh | |
| 10 | Mahkûm aleyh (Mükellef) | |
| 11 | Farklı bakış açılara göre Lâfızların tasnifi I | |
| 12 | Farklı bakış açılara göre Lâfızların tasnifi II | |
| 13 | İslam Hukukunun Gayeleri, Delillerin teâruzu ve nesih | |
| 14 | İctihada ilişkin meseleler |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Fıkıh Usulü Ders Notları |
| Ders Kaynakları | 1. TDV İslam Ansiklopedisi (ilgili makaleler), |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlahiyat alanında temel kavramları kavrar, kavramlar arası ilişkilere hâkimdir. | X | |||||
| 2 | Bir yabancı dili kullanarak İlahiyat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır. (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). | X | |||||
| 3 | Edindiği ilahiyat bilgisinin gerekleri doğrultusunda tutum ve davranışlarıyla topluma örnek olacak davranışlar sergiler. Sosyal ve kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. | X | |||||
| 4 | Klasik ve güncel dini meseleleri saptama, tanımlama, eleştirel bir yaklaşımla değerlendirme, yorumlama, formüle etme ve çözme becerisine sahiptir; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçer ve uygular. | X | |||||
| 5 | İlahiyat alanındaki bilgi ve beceriler ile alandaki sorunlara yönelik bilimsel yöntemlerle ortaya konulmuş çözüm önerilerini ilgili kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçları vasıtasıyla paylaşır. | X | |||||
| 6 | Dini anlayış ve uygulamaların evrensel ve toplumsal boyuttaki (güvenlik, sağlık, iktisat, çevre, vb.) etkileri ve hukuksal sonuçları hakkında farkındalık sahibidir. | X | |||||
| 7 | Sorumluluğu altındakilerin öğrenme gereksinimlerini belirler, öğrenme süreçlerini yönetir ve kişisel, mesleki alandaki gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlar. | X | |||||
| 8 | İlahiyat alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitaplarına, uygulama araç-gereçlerine ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerine dair sahip olduğu kuramsal ve uygulamalı bilgileri eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında kullanır. | X | |||||
| 9 | Değişen hayata ve yeniliğe karşı açık tutuma sahiptir; toplumsal, ekonomik, yasal ve siyasal gelişmelerden haberdardır. | X | |||||
| 10 | Toplumsal alanda karşılaşılan karmaşık dini meseleleri çözmek için bireysel inisiyatif alarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. | X | |||||
| 11 | İlahiyat alt dalları ve diğer bilim alanları ile ilişki kurarak disiplinler arası araştırma -inceleme, yorum ve analiz yapar. | X | |||||
| 12 | Alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır; yaşam boyu öğrenmeye ve sorgulamaya ilişkin olumlu tutum geliştirir. | ||||||
| 13 | İlahiyat alanındaki bilgilerin toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması, sonuçların duyurulması ve kullanılması aşamalarında toplumsal, kültürel, bilimsel ve ahlakî değerleri gözetir. | X | |||||
| 14 | İlahiyat alanı için uygun araçları seçer, kullanır, geliştirir ve alanın gerektirdiği bilgi ve bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Naslar arasındaki farklılıkları uzlaştırabilme yollarını kavrar. | 5 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 2 | 5 | 0 | 2 | 0 |
| 2 | İcma ve kıyas gibi delillerin mahiyetini açıklar. | 5 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 2 | 5 | 0 | 2 | 0 |
| 3 | Maslahat, örf ve istihsan kavramlarının günümüz fıkıh düşüncesindeki yerini anlatır. | 5 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 2 | 5 | 0 | 2 | 0 |
| 4 | Son asırlarda içine girilen değişim ve gelişmelerin mahiyetini analiz eder. | 5 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 2 | 5 | 0 | 2 | 0 |
| 5 | Hükmü çıkaran kişide (müçtehit) bulunması gereken nitelikleri sayar. | 5 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 2 | 5 | 0 | 2 | 0 |
| 6 | İçtihat, taklit ve teflik kavramlarını, birbirleriyle ilişkileri bağlamında değerlendirebilir. | 5 | 2 | 3 | 5 | 4 | 3 | 1 | 2 | 1 | 2 | 5 | 0 | 2 | 0 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 116 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,64 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||