1. Eğitim Bilgi Sistemi
  2. Biyoloji Pr. (Dr)
  3. Balık Sitogenetiği (2024 - 2025)
Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Balık Sitogenetiği BIY 605 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

-
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi SELMA HELLİ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

-
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Ülkemizde bugüne kadar yapılan çalışmalarda büyük bir genetik zenginliğin olduğu ortaya çıkmıştır. Bu genetik zenginliğin, insanların ihtiyaçları doğrultusunda kullanılması için net olarak ortaya konulması gerekmektedir. Son zamanlarda sitogenetik çalışmalar tür ve alttürlerin teşhisinde, taksonomik durumu tartışmalı olan taksonların durumunun izah edilmesinde, sistematik kategorilerin belirlenmesinde, her hangi bir türün coğrafik varyasyonun belirlenmesinde, filogenetik ilişkilerin açıklanmasında yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamıştır.
Dersin İçeriği

Balıklarla çalışmanın takdimi; Balıklarda kromozom kaynakları; Kromozom anormalikleri; Spesifik kromozom teknikleri; Balıklardan kromozom elde etme yöntemleri; Kromozom bantlama teknikleri; Kromozomların incelenmesi; Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizler; Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımı; Sitogenetik analiz ile balık stoklarının belirlemesi; Sitogenetik analiz ile populasyon yapısının incelenmesi; Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarına sitogenetik yaklaşım; Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarının belirlenmesi; Deniz balıklarında ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmaları, Balıkların karyotip indeksi.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Balıkların insan hayatındaki önemini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
2 Balıklarda kromozom kaynaklarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
3 Kromozom anormaliklerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
4 Spesifik kromozom tekniklerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
5 Balıklardan kromozom elde etme yöntemlerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
6 Kromozom bantlama tekniklerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
7 Kromozomların incelenmesini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
8 Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizleri açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
9 Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
10 Sitogenetik analiz ile balık stoklarının belirlemesini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
11 Sitogenetik analiz ile populasyon yapısını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
12 Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
13 Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
14 Deniz ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmalarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Balıklarla çalışmanın takdimi, balıkların insan hayatındaki önemi
2 Balıklarda kromozom kaynakları
3 Kromozom anormalikleri
4 Spesifik kromozom teknikleri
5 Balıklardan kromozom elde etme yöntemleri
6 Kromozom bantlama teknikleri
7 Kromozomların incelenmesi
8 Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizler
9 Ara sınav
10 Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımı
11 Sitogenetik analiz ile balık stoklarının ve populasyon yapısının incelenmesi
12 Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarına
13 Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarının belirlenmesi
14 Deniz balıklarında ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmaları
Kaynaklar
Ders Notu

1. Ulupınar, M. ve Alaş, A. 2002. Balık Sitogenetiği ve Laboratuar Teknikleri, Ulupınar, Ankara ve Alaş, Aksaray, V+371 s.
Ders Kaynakları

2. Denton, E. T. 1973. Fish Chromosome Methodology, Charles C. Thomas Publisher, 166 pp.
3. Uğurlu, S. 2000. Balık Sistematik Çalışmalarında Karyotip Analizleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Semineri, Samsun, IV+16 s.
4. Pisana, E., Ozouf-Costaz, C., Foresti, F. ve Kapoor, B. G. 2007. Fish Cytogenetics, Science Publishers, United States of America, XVI+502 pp.
5. Her ders, işlenen dersin konusuna yönelik ulusal ve uluslararası literatürde balık sitogenetiği ile ilgili yayınlanmış makaleler de incelenecektir.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri içeren bilimsel projeler geliştirir ve bu projeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır.
2 Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında sahip olduğu kapsamlı bilgiyi elde ettiği bilgi ile karşılaştırarak değerlendirir ve sentezleyerek yeni sonuçlar ortaya koyar.
3 Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ve/veya yöntemler geliştirir.
4 Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ile yeni modellemelerin oluşturulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir.
5 Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ile proje yönetimi ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilir, bu tür takımlarda liderlik yapabilir ve karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilir; bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır.
6 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, alanında veya alan dışındaki ulusal ve uluslararası ortamlarda bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü C1 Genel Düzeyinde kullanarak, yazılı ya da sözlü olarak aktararak sözlü ve yazılı iletişim kurar.
7 Biyoloji alanındaki modern teknikleri, uygulamaları ve araçları kullanarak yerel ve küresel sorunlara çözüm önerisi getirir ve bu alanlardaki projelerde liderlik yaparak yürütür.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7
1 Balıkların insan hayatındaki önemini açıklama.
2 Balıklarda kromozom kaynaklarını açıklama.
3 Kromozom anormaliklerini açıklama.
4 Spesifik kromozom tekniklerini açıklama.
5 Balıklardan kromozom elde etme yöntemlerini açıklama.
6 Kromozom bantlama tekniklerini açıklama.
7 Kromozomların incelenmesini açıklama.
8 Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizleri açıklama.
9 Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımını açıklama.
10 Sitogenetik analiz ile balık stoklarının belirlemesini açıklama.
11 Sitogenetik analiz ile populasyon yapısını açıklama.
12 Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarını açıklama.
13 Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarını açıklama.
14 Deniz ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmalarını açıklama.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
Toplam 50
1. Final 50
Toplam 50
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Final 1 20 20
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Ara Sınav 1 20 20
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 4 64
Toplam İş Yükü 152
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,08
Dersin AKTS Kredisi 6