| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Orta Türkçenin Mukayeseli Grameri | YTD 504 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem TOPÇU |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk dilinin Eski Türkçe döneminin devamı, hem coğrafi olarak hem de dil malzemesi açısından önemli bir zenginliğe sahip olan Orta Türkçe dönemi şiveleri arasında bir karşılaştırmalı dil bilgisi incelemesinin nasıl yapılması gerektiğinin öğretilmesi. |
| Dersin İçeriği | Gramer incelemesinin dayandığı temel disiplinler Mukayesenin gramer incelemelerindeki yeri ve önemi Mukayesede gözetilen prensipler: ses denklikleri Orta Türkçenin Türk dili tarihindeki yeri Orta Türkçe dönemi şivelerinin dil bilgisi disiplini bakımından çeşitli ölçülere göre karşılaştırılması
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Orta Türkçenin tanımını, konusunu anlatır. Bu dönemin kapsadığı şiveleri sıralar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 2 | Orta Türkçe dönemi şivelerinin gramer özelliklerini ifade eder. | Anlatım, Bireysel Çalışma, Gösterip Yaptırma, | |
| 3 | Orta Türkçe dönemi şivelerinin sahip olduğu gramer özelliklerini örnekler üzerinde uygular. | Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, | |
| 4 | Herhangi bir örneğin hangi Orta Türkçe dönemi şivesi olduğunu ayırt eder. | Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 5 | Orta Türkçe dönemi şivelerini hakkın da genellemeler yapar. | Anlatım, Bireysel Çalışma, Örnek Olay, Gösterip Yaptırma, | |
| 6 | Orta Türkçe döneminin Türk dili için neyi ifade ettiği ve içeriği konusunda hüküm verir. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Mukayeseli gramer nedir ve nasıl yapılır? | Gramer çalışmalarının türleri hakkında araştırma yapmış olmak |
| 2 | Orta Türkçe nedir? Coğrafi sınırları ve periyodu | Orta Türkçe hakkında araştırma yapmış olmak. |
| 3 | Orta Türkçenin şiveleri ve coğrafi dağılımları: Karahanlı, Harezm, Kıpçak, Çağatay, Bilinmeyen Orta Asya, Erken Azeri, Eski Anadolu Türkçesi | Orta Türkçe dönemi şiveleri hakkında bilgi edinmiş olmak. |
| 4 | Ses denkliği kavramının içeriği ve mukayeseli gramer çalışmasındaki durumu | Ses bilgisi tekrarı yapmış olmak. |
| 5 | Kelime başı sesleri bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: # K, # T | Verilen ses denklikleriyle ilgili örnek derlemek. |
| 6 | Kelime başı sesleri bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: # y | Verilen ses denklikleriyle ilgili örnek derlemek. |
| 7 | Kök ünlüsünden sonraki sesler bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: T/, G/ | Verilen ses denklikleri konusunda örnek toplamış olmak. |
| 8 | Kök ünlüsünden sonraki sesler bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: d/ | Verilen ses denklikleri konusunda örnek toplamış olmak. |
| 9 | ARA SINAV | Genel konu tekrarı yapmış olmak. |
| 10 | d/ ve Ortak Türkçe | Verilen ses denklikleri konusunda örnek toplamış olmak. |
| 11 | İki ünlü arasındaki sesler bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: VTV, VKV, VGV | Verilen ses denklikleriyle ilgili örnek derlemek. |
| 12 | İki ünlü arasındaki sesler bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: VGV | Verilen metinleri incelemiş olmak. |
| 13 | Ekler bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: er-, bol- | Ekleşme bilgisi tekrarı yapmış olmak. |
| 14 | Ekler bakımından Orta Türkçe dönemi şivelerinin mukayesesi: +(s)I(n) | Verilen metinleri incelemiş olmak. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Timurtaş, F. Kadri; Eski Türkiye Türkçesi, 1997.
|
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | X | |||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | ||||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | ||||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | X | |||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar. | ||||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | X | |||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir. | X | |||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | ||||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | ||||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | ||||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Orta Türkçenin tanımını, konusunu anlatır. Bu dönemin kapsadığı şiveleri sıralar. | ||||||||||||||
| 2 | Orta Türkçe dönemi şivelerinin gramer özelliklerini ifade eder. | ||||||||||||||
| 3 | Orta Türkçe dönemi şivelerinin sahip olduğu gramer özelliklerini örnekler üzerinde uygular. | ||||||||||||||
| 4 | Herhangi bir örneğin hangi Orta Türkçe dönemi şivesi olduğunu ayırt eder. | ||||||||||||||
| 5 | Orta Türkçe dönemi şivelerini hakkın da genellemeler yapar. | ||||||||||||||
| 6 | Orta Türkçe döneminin Türk dili için neyi ifade ettiği ve içeriği konusunda hüküm verir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 30 |
| Toplam | 30 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 12 | 12 |
| Kısa Sınav | 1 | 4 | 4 |
| Ödev | 1 | 6 | 6 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 6 | 6 |
| Final | 1 | 14 | 14 |
| Toplam İş Yükü | 138 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,52 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||