| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dilinin Ses ve Şekil Yapısı | YTD 529 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi BAHRİ KUŞ |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi BAHRİ KUŞ, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Dr. Tuğçe TAKOĞLU |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Öğretim |
| Dersin Amacı | Türk dilinin ses bilgisi ve ekleşme sistemi bakımından işleyişini ve bu işleyişin usulünü öğretmek. |
| Dersin İçeriği | Türk dilinin sahip olduğu ses ve ekleşme bilgisi özellikleri. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Türk dilinin ses bilgisi özelliklerini bilir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | |
| 2 | Türk dilinin ekleşme kaidelerini anlar. | Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Anlatım, | |
| 3 | Ses bilgisi özelliklerinin ekleşme düzeni üzerindeki etkisi hakkında fikir yürütür. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Grupla Çalışma, | |
| 4 | Herhangi bir ses olayı hakkında hüküm verir. | Beyin Fırtınası, Tartışma, Grupla Çalışma, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 5 | Çeşitli söz dizimi örneklerinin ekleşme bilgisi bakımından tahlilini yapar. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Grupla Çalışma, | |
| 6 | İncelediği söz dizimi örneklerini başkalarıyla da karşılaştırır. | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Grupla Çalışma, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Ses nedir? | Ses bilgisi alanında hazırlanmış güncel kaynakları araştırmış olmak. |
| 2 | Ses olayı, ses değişmesi ve ses uyumu nedir? | Ses bilgisi tekrarı yapmış olmak. |
| 3 | Türk dilinin hece yapısı | Hece konusunda ön bilgi edinmiş olmak. |
| 4 | Ses olayları: Yayınma, yer değiştirme, benzetme | Ses olayları konusunda malzeme derlemiş olmak. |
| 5 | Yutulma, erime, açıklık uyumu | Ses olayları konusunda malzeme derlemiş olmak. |
| 6 | Haploloji, toplaşma, birleşme, örneklenme | Ses olayları konusunda malzeme derlemiş olmak. |
| 7 | Ekleşme bilgisi, şekil bilgisi nedir? | Ekleşme bilgisi alanında hazırlanmış güncel kaynakları araştırmış olmak. |
| 8 | Fonem, alofon; Morfem, alomorf nedir? Bunların birbirleriyle olan ilişkisi nedir? | Ekleşme bilgisi tekrarı yapmış olmak. |
| 9 | Türk dilinde yardımcı unsur-asıl unsurun kimliği | Türk dilinde kelime ve ekin konumu ile ilgili araştırma yapmış olmak. |
| 10 | Kelime-ek, kelime- kelime, ek-ek ilişkisi | Türk dilinde kelime ve ekin konumu ile ilgili araştırma yapmış olmak. |
| 11 | Türk dilinin eklerininin sınıfları | Ek sınıfları hakkında söyleneneleri derlemiş olmak. |
| 12 | yapım, çekim, sıfatlama, çatı, teklik-çokluk, fiilimsi, ek fiil, hal ekleri, olumluluk-olumsuzluk ekleri | Ek sınıfları hakkında problemli tarafları bir araya getirmiş olmak. |
| 13 | Ek sınıflarının oluşmasında etkin olan temel esaslar | Ek sınıfları hakkında problemli tarafları bir araya getirmiş olmak. |
| 14 | Ses olayları ve ekleşme bilgisi tahlili örnekleri | Verilen örneklerin tahlillerini yapmış olmak. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | Korkmaz, Zeynep; Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi); TDK Yay., Ankara, 2009.
Turan, Zikri; Türkçenin Yapım ve Çekim Düzeninde Yer Alan Eklerin Sınıflandırılması Nasıl Olmalıdır?, 4. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı’nda sunulan bildiri, 25-29 Eylül 2000, Çeşme-İZMİR; |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | X | |||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | X | |||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | X | |||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi, disiplinler arası araştırmalar yapar. | ||||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | X | |||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir. | ||||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | X | |||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | X | |||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | X | |||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Türk dilinin ses bilgisi özelliklerini bilir. | 5 | |||||||||||||
| 2 | Türk dilinin ekleşme kaidelerini anlar. | 5 | |||||||||||||
| 3 | Ses bilgisi özelliklerinin ekleşme düzeni üzerindeki etkisi hakkında fikir yürütür. | 5 | 5 | ||||||||||||
| 4 | Herhangi bir ses olayı hakkında hüküm verir. | 5 | 5 | ||||||||||||
| 5 | Çeşitli söz dizimi örneklerinin ekleşme bilgisi bakımından tahlilini yapar. | 5 | 5 | ||||||||||||
| 6 | İncelediği söz dizimi örneklerini başkalarıyla da karşılaştırır. | 5 | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 12 | 12 |
| Kısa Sınav | 1 | 4 | 4 |
| Ödev | 1 | 6 | 6 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 6 | 6 |
| Final | 1 | 14 | 14 |
| Toplam İş Yükü | 138 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,52 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||