| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı Devletinde İdari Yapı ve Eyalet Yönetimi | TAR 614 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Doktora |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. YÜCEL ÖZTÜRK |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | Yok |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Bu derste, Osmanlı İmparatorluğunun idari sisteminin temel esasları, yapısal nitelikleri, Osmanlı eyalet idaresinin kuruluşundan Tanzimata kadar geçiriği değişimlerin öğretilmesi amaçlanmaktadır. |
| Dersin İçeriği | Bu derste, Osmanlı Devletinin kuruluş ve sonraki süreçlerde idari alanda geçirmiş olduğu değişimler ele alınacaktır. Devşirme sistemi, Ayanlık dönemlerinde devletin yönetim ve hukuk sisteminde nasıl bir değişikliğe uğradığı, bu dönemlerde eyalet idarelerinin ne gibi yeniliklere maruz kaldığı üzerinde durulacaktır. Nihai olarak, devletin sınıfsal yapısı, belli zümrelerin devlet içinde sahip olduğu ağırlıklı rollere göre anlatılacaktır. |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde kurucu güçlerin yapısı ile devletin idari sistemi arasında ne gibi ilişkilerin olduğunu belirler | Beyin Fırtınası, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 2 | Devşirme sisteminin kuruluşunda ve hakim olmasında hangi siyasî, idarî ve sosyal faktörlerin rol oynadığını tanımlar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 3 | Ayanlığın hangi dinamiklerin ürünü olduğu analiz eder | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 4 | Ayanlık ile Türk toplumsal evrimi arasında ne gibi ilişkilerin olabileceğini sorgular | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 5 | Türk modernleşmisinin Osmanlının evrim süreci ile ne oranda örtüştüğünü sorgular | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 6 | Halen yaşanan problemlerde geçmişte çözümsüz olarak kalan ve bugüne ertelenen problemlerin olup olmadığını sorgular | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, | |
| 7 | Osmanlı idari yapısının hangi dönemlerde ne gibi niteliklere sahip olduğunu kavrar | Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Dersin, amacı, kapsamı, kaynakları, metodu | Öztürk, Yücel, Osmanlı Devletinin Kuruluşu Hakkında Bazı Görüşler, Kuruluş ve Çöküş Süreçlerinde Türk Devletleri Sempozyumu, Editör: Mehmet Alpargu. |
| 2 | Osmanlı İdare Sisteminin Oluşumu: Kuruluş Döneminde Devletin genel Karakteri; Hanedan, Ahiler, Akıncılar, Reaya ve Şehirli toplumun idari yapıdaki fonksiyonları | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi. |
| 3 | Devşirme Sisteminin Teşekkülü, Devşirme sisteminin önceki döneme göre temel farkları | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi. |
| 4 | Devşirme Sistemi döneminde Merkez ve Eyalet idaresinin yapısı: Enderunluların Eyaletlere tayin edilmesi. Timar sisteminin uygulanışı, Reaya ve devlet ilişkileri. | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 5 | Devşirme Sisteminin bozulması, dirlik sisteminin uygulanmasında zorluklar | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 6 | Ayanlık dönemi: Genel karakteri, Merkezi idarenin zayıflaması | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 7 | Ayanlık döneminde Eyalet ideresinde meydana gelen değişmeler. Beylerbeyliği, Sancakbeyliği kurumları ve bu kurumların idarecilerinin değişmesi. | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 8 | Merkezi ordunun yerini geçici orduların alması ve bunun yarattığı sorunlar | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 9 | Ara sınav | |
| 10 | Muhassıllık, Mutasarrıflık, mütesellimlik kurumlarının teşekkülü | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 11 | Ayanlık döneminde demokrasi yönünde meydana gelen değişmeler | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 12 | Osmanlı İmparatorluğunda sınıfsal yapı: Osmanlı tarihi boyunca Askeri sınıfın rolü | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 13 | Osmanlı İmparatorluğunda sınıfsal yapı: Osmanlı tarihi boyunca İlmiyenin rolü | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| 14 | Osmanlı tarihi boyunca kalemiye, bürokrasi | İnalcık, Halil; Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; Faroqhi, Suraiya, Barkan, Ömer Lütfi, Genç, Mehmet, Akdağ, Mustafa, Pamuk, Şevket, Öztürk, Mustafa. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Yukarıda belirtilen kitap bölümleri ve makaleler |
| Ders Kaynakları | Mehmet Genç, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, İstanbul 2003; Ahmet Güner Sayar, Osmanlı İktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması, İstanbul 1986; Halil İnalcık, Essays in Ottoman History, İstanbul 1998; Halil İnalcık, Documents on the Economic and Social History of Turkey in the 15th Century, İstanbul 1960; An Economic and Social History of the Ottoman Empire, 1300 1914 (Ed. Halil İnalcık, Donald Quataert), Cambridge 1997; Suraiya Foroqhi, Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak (Çev. Gül Çağalı Güven, Özgür Türesay), İstanbul 2004; Mustafa Akdağ, Türkiyenin İktisadî ve İçtimaî Tarihi, C. I, II, İstanbul 1974; Ömer Lütfi Barkan, XV ve XVI. Asırlarda Osmanlı İmparatorluğunda Ziraî ekononimin Hukukî ve Malî Esasları, İstanbul 1943; Aynı yazar, Hüdavendigâr Livası Tahrir Defterleri I, Ankara 1988, Aynı yazar, Türkiyede Toprak Meselesi, İstanbul 1980. Aynı yazarın diğer eser ve makaleleri. Konuyla ilgili Mustafa Öztürk, Şevket Pamuk gibi yazarların diğer eser ve makaleleri. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma. | X | |||||
| 2 | Teknik yönlerden doktora tezi yazabilme kapasitesine sahip olma. | X | |||||
| 3 | Kuramsal ve yöntemsel bilgi seviyesi sayesinde alanına katkı sağlama yetkinliği kazanma. | X | |||||
| 4 | Uzmanlık alanında eleştiri ve değerlendirme yapabilme yetkinliğine sahip olma. | X | |||||
| 5 | Alanındaki yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve bu yenilikleri değerlendirme yetkinliğine sahip olma. | X | |||||
| 6 | Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma. | X | |||||
| 7 | Teknolojik gelişmeleri takip ederek, araştırma tekniklerini geliştirme. | X | |||||
| 8 | Doktora tezi ile ilgili en az iki akademik yayın yapma (tercihen ulusal veya uluslararası hakemli dergilerde yayınlatma) | X | |||||
| 9 | Uzmanlık alanlarını ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtabilme yetkinliği kazanma. | X | |||||
| 10 | Akademik hayatın davranış ve etik duyarlılığına sahip olma. | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Osmanlı Devletinin kuruluş döneminde kurucu güçlerin yapısı ile devletin idari sistemi arasında ne gibi ilişkilerin olduğunu belirler | 5 | |||||||||
| 2 | Devşirme sisteminin kuruluşunda ve hakim olmasında hangi siyasî, idarî ve sosyal faktörlerin rol oynadığını tanımlar | 5 | |||||||||
| 3 | Ayanlığın hangi dinamiklerin ürünü olduğu analiz eder | 5 | |||||||||
| 4 | Ayanlık ile Türk toplumsal evrimi arasında ne gibi ilişkilerin olabileceğini sorgular | 5 | |||||||||
| 5 | Türk modernleşmisinin Osmanlının evrim süreci ile ne oranda örtüştüğünü sorgular | 5 | |||||||||
| 6 | Halen yaşanan problemlerde geçmişte çözümsüz olarak kalan ve bugüne ertelenen problemlerin olup olmadığını sorgular | 5 | |||||||||
| 7 | Osmanlı idari yapısının hangi dönemlerde ne gibi niteliklere sahip olduğunu kavrar | 5 |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 40 |
| Toplam | 40 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 20 | 20 |
| Ödev | 1 | 20 | 20 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 156 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,24 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||