Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İstatistik Olasılık I ENM 205 3 4 + 0 4 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. GÜLTEKİN ÇAĞIL
Dersi Verenler Doç.Dr. GÜLTEKİN ÇAĞIL, Dr.Öğr.Üyesi SERAP ERCAN CÖMERT,
Dersin Yardımcıları

Arş.Gör. Sena Nur Güler

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Olasılık kuramına giriş ve temel istatistiksel kavramların öğretilmesi

Dersin İçeriği

Verilerin düzenlenmesi ve analizi, olasılığa giriş, olasılık kuralları, rassal değişkenler

Kalkınma Amaçları
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Ham verileri sınıflandırıp frekans dağılımlarını hazırlayabilir ve bir serinin merkezi eğilim ölçülerini (ortalama, medyan, mod) ve değişkenliğini hesaplayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
2 Serilerin merkezi eğilim ölçülerine ve değişkenliğine bakıp, histogram ve kutu diyagramıyla verileri görselleştirerek verilerin dağılımını yorumlayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma,
3 Bir serinin momentlerini hesaplayıp, çarpıklığını ve basıklığını yorumlayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
4 Rassal deneylerdeki örnek uzayı ve olayları grafikle, tabloyla ve liste olarak tanımlayıp, anlayabilir. Beyin Fırtınası, Tartışma, Anlatım, Soru-Cevap,
5 Kesikli ve sürekli örnek uzaylardaki olayların olasılıklarını ve koşullu olasılıklarını hesaplayıp, yorumlayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
6 Olasılıkları hesaplamak için bağımsızlığı kullanabilir ve olayların bağımsız olup olmadığını belirleyebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
7 Koşullun olasılıkları hesaplamak için Bayes Teoremini kullanabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
8 Rassal değişkenler kavramını anlar Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
9 Sürekli olasılık yoğunluk ve kesikli olasılık fonksiyonlarından olasılıkları hesaplayabilir, ve olasılıklardan sürekli olasılık yoğunluk ve kesikli olasılık fonksiyonlarını belirleyebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
10 Birikimli dağılım fonksiyonlarından olasılıkları ve olasılıklardan birikimli dağılım fonksiyonlarını belirleyebilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
11 Kesikli ve sürekli rassal değişkenlerin ortalamalarını ve varyanslarını hesaplayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
12 Olasılıkları hesaplamak için ortak olasılık fonksiyonlarını (kesikli yada sürekli) kullanabilir, ve ortak olasılık dağılımlarından marjinal ve koşullu olasılık dağılımlarını hesaplayabilir. Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma, Anlatım,
13 Rassal değişkenler arasındaki kovaryansı ve korelasyonları hesaplayıp, yorumlayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
14 Ders kapsamında anlatılan tüm kesikli ve sürekli olasılık dağılımlarının ortalamasını varyansını ve olasılıkları hesaplayabilir. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma, Bireysel Çalışma,
15 Spesifik uygulamalardaki olasılıkları hesaplamak için uygun kesikli ve sürekli olasılık dağılımını seçebilir. Bireysel Çalışma, Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Tartışma,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İstatistik Temel Kavramlarına Giriş
2 Verilerin Derlenmesi, Düzenlenmesi ve Analizi ve Grafiksel Gösterimler
3 Değişkenlik ve Asimetri Ölçüleri
4 Sapma, Dağılma, Değişkenlik Ölçüleri
5 Asimetri ve Basıklık Ölçüleri
6 Sayma Teknikleri, Permütasyon, Kombinasyon
7 Olasılığa Giriş, Olasılık Aksiyomları, Özel ve Genel Toplama Kuralı
8 İki Boyutlu Rassal Değişkenler
9 Rassal Değişken, Kesikli ve Sürekli Olasılık Yoğunluk Fonksiyonu
10 Olasılık Dağılım Fonksiyonu
11 İki veya Daha Çok Boyutlu Rassal Değişkenlerin Dağılımı
12 Bileşik Olasılık Dağılım Fonksiyonu, Marijinal Fonksiyonlar
13 Sürekli Rassal Değişkenlerin Dağılımları-I
14 Kovaryans ve Korelasyon
Kaynaklar
Ders Notu

Ders notları: www.gultekincagil.com

Ders Kaynakları
  1. Serper, Ö.,  “Uygulamalı İstatistik - 1”, Ezgi Kitapevi,  2014.
  2. Serper, Ö.,  “Uygulamalı İstatistik - 2”, Ezgi Kitapevi,  2014.
  3. Ersöz, F., Ersöz, T., “IBM SPSS ile İstatistiksel Veri Analizi”, Elit Yayınları, 2018
  4. Arslan, İ., “R İle İstatistiksel Programlama”, Pusula Yayıncılık ve İletişim, 2018
  5. Topal, B., Olasılık İstatistik Ders Notları
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 a Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi;
1 b Bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinin çözümünde kullanabilme becerisi.
2 a Karmaşık mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi;
2 b Bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5 a Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama becerisi.
5 b Deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 a Disiplin içi takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 b Çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi.
6 c Bireysel çalışma becerisi.
7 a Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma, etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme becerisi,
7 b En az bir yabancı dil bilgisi.
7 c Etkin sunum yapabilme becerisi.
7 d Açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği konusunda farkındalık; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9 a Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk hakkında bilgi,
9 b Mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 a Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi;
10 b Girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık
10 c Sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 a Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi;
11 b Mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
# Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı PÇ 1 PÇ 1 a PÇ 1 b PÇ 2 PÇ 2 a PÇ 2 b PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 5 a PÇ 5 b PÇ 6 PÇ 6 a PÇ 6 b PÇ 6 c PÇ 7 PÇ 7 a PÇ 7 b PÇ 7 c PÇ 7 d PÇ 8 PÇ 9 PÇ 9 a PÇ 9 b PÇ 10 PÇ 10 a PÇ 10 b PÇ 10 c PÇ 11 PÇ 11 a PÇ 11 b
1 Ham verileri sınıflandırıp frekans dağılımlarını hazırlayabilir ve bir serinin merkezi eğilim ölçülerini (ortalama, medyan, mod) ve değişkenliğini hesaplayabilir.
2 Serilerin merkezi eğilim ölçülerine ve değişkenliğine bakıp, histogram ve kutu diyagramıyla verileri görselleştirerek verilerin dağılımını yorumlayabilir.
3 Bir serinin momentlerini hesaplayıp, çarpıklığını ve basıklığını yorumlayabilir.
4 Rassal deneylerdeki örnek uzayı ve olayları grafikle, tabloyla ve liste olarak tanımlayıp, anlayabilir.
5 Kesikli ve sürekli örnek uzaylardaki olayların olasılıklarını ve koşullu olasılıklarını hesaplayıp, yorumlayabilir.
6 Olasılıkları hesaplamak için bağımsızlığı kullanabilir ve olayların bağımsız olup olmadığını belirleyebilir.
7 Koşullun olasılıkları hesaplamak için Bayes Teoremini kullanabilir.
8 Rassal değişkenler kavramını anlar
9 Sürekli olasılık yoğunluk ve kesikli olasılık fonksiyonlarından olasılıkları hesaplayabilir, ve olasılıklardan sürekli olasılık yoğunluk ve kesikli olasılık fonksiyonlarını belirleyebilir.
10 Birikimli dağılım fonksiyonlarından olasılıkları ve olasılıklardan birikimli dağılım fonksiyonlarını belirleyebilir.
11 Kesikli ve sürekli rassal değişkenlerin ortalamalarını ve varyanslarını hesaplayabilir.
12 Olasılıkları hesaplamak için ortak olasılık fonksiyonlarını (kesikli yada sürekli) kullanabilir, ve ortak olasılık dağılımlarından marjinal ve koşullu olasılık dağılımlarını hesaplayabilir.
13 Rassal değişkenler arasındaki kovaryansı ve korelasyonları hesaplayıp, yorumlayabilir.
14 Ders kapsamında anlatılan tüm kesikli ve sürekli olasılık dağılımlarının ortalamasını varyansını ve olasılıkları hesaplayabilir.
15 Spesifik uygulamalardaki olasılıkları hesaplamak için uygun kesikli ve sürekli olasılık dağılımını seçebilir.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 20
1. Ödev 30
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Ödev 6 6 36
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 5 5
Final 1 5 5
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Toplam İş Yükü 152
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,08
Dersin AKTS Kredisi 5