| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Özel Relativite Teorisi | FIZ 505 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi FURKAN SEMİH DÜNDAR |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi FURKAN SEMİH DÜNDAR, |
| Dersin Yardımcıları | Fizik Bölümü Araştırma Görevlileri |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Öğrenciyi özel rölativite teorisinin temelleri ve uzay-zaman kavramları konusunda bilgilendirmek |
| Dersin İçeriği | Referans sistemleri, uzay zaman geometrisi, Lorentz dönüşümleri ve sonuçları, dört vektör, relativistik çarpışmalar ve bozunmalar |
| Kalkınma Amaçları |
|---|
|
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Uzay-zamanın geometrisini özetler, Minkowski uzayını tanımlar. | Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 2 | Dört vektör notasyonunu kullanarak göreli mekanik sorularını çözer. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 3 | Lorentz dönüşümünü dönüşüm denklemleri ışığında ifade eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 4 | Zaman genişlemesini örneklerle açıklar. | Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, Anlatım, Soru-Cevap, | |
| 5 | Uzunluk büzülmesini örneklerle açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, | |
| 6 | Elektomagnetik teoriyi göreli formalizmde ifade eder, göreli elektrodinamik soruları çözer. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Deney ve Laboratuvar, Gezi / Gözlem, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Newton yasaları ve Galileci görelilik, Michelson-Morley deneyi | |
| 2 | Özel göreliliğin postulaları, Hızların toplanması, zaman genişlemesi, uzunluk daralması | |
| 3 | Minkowski uzay-zamanı, 4-vektör formalizmi, metrik, relativistik enerji ve momentum, space-like, time-like ve null vektörler | |
| 4 | SO(3,1) grubu, Lorentz boost'ları, Poincaré grubu | |
| 5 | Işık konileri, nedensellik, anlıksallık | |
| 6 | İkizler paradoksu, EPR paradoksu | |
| 7 | Maxwell denklemleri ve enerji momentum tensörü | |
| 8 | Relativistik alan kuramı. Lagranjyen formalizmi, Klein-Gordon denklemi, Elektromanyetizma | |
| 9 | Arasınav | |
| 10 | Dirac denklemi ve spinor formalizmi | |
| 11 | Kuantum mekaniği ve özel görelilik: Kuantum alan kuramı üzerine kısaca | |
| 12 | Simetriler ve korunumlu nicelikler: Noether teoremi | |
| 13 | Atom fiziği uygulamaları | |
| 14 | Kütleçekimi ve özel görelilik: Genel görelilik üzerine kısaca |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | [1] Helliwell T.M., Special Relativity, University Science Books, 2009 |
| Ders Kaynakları | [2]French A.P., Special Relativity, The M.I.T. Introductory Physics Series, W.W. Norton and Company Inc., 1968 [3]Taylor E.F:, Wheeler J.A., Spacetime Physics, W.H.Freeman, 1992 |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Yaşadığı toplumun bilgi toplumu olmasına katkıda bulunmak, toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik sorunlara çözüm sunmak amaçlarıyla alanındaki bilimsel, teknolojik, sosyal veya kültürel ilerlemeleri ulusal ve uluslararası bilimsel ortamlarda (toplantılarda) tanıtır. | ||||||
| 2 | Alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşır, alanında güncel teknik ve yöntemler ile bunların kısıtları hakkında kapsamlı bilgiye sahip olup ve elde ettiği bilgiyi değerlendirir, yorumlar ve uygular. | ||||||
| 3 | Alanı ile ilgili problemleri tanımlar ve formüle eder, yeni ve/veya özgün fikir ve yöntemler geliştirir; karmaşık sistem veya süreçleri tasarlar ve tasarımlarında yenilikçi/alternatif çözümler ile gelişmekte olan yenilikçi yöntemleri kullanır. | ||||||
| 4 | Kuramsal, deneysel ve modelleme esaslı araştırmaları tasarlar ve uygular, belirsiz, sınırlı ya da eksik verileri bilimsel yöntemlerle tamamlar; verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetir. | ||||||
| 5 | Alanındaki uygulamaların sosyal, çevresel, sağlık, güvenlik, hukuki boyutlarını ve iş hayatı uygulamalarını bilir ve bunların getirdiği kısıtların farkındadır. Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin bir biçimde birlikte ve ya bağımsız çalışabilir ve sorumluluk alır. | ||||||
| 6 | Alanındaki lisans düzeyi yeterliliklerinden hareketle laboratuvar, modem cihazlar, yazılımlar, yöntemler, tasarımlar hakkında uygulamalı ve teorik bilgilere sahip olur, bu yöntemlerle akademik düzeyde elde ettiği özgün sonuçları bilimsel aktarım yollarıyla (makale, proje, bildiri..vs.) paylaşıp yorumlar. | ||||||
| 7 | Fizikte uzmanlık alanı ile ilgili sorunların farkına varır, bağımsız olarak eleştirel bakış, sorgulama ve problem çözme becerilerini kullanıp sorumluluk alarak yenilik, strateji, uygulama planları geliştirir, geliştirdiği planları kalite süreçleri çerçevesinde uygulamaya dönüştürmeye katkı sağlar. | ||||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Uzay-zamanın geometrisini özetler, Minkowski uzayını tanımlar. | |||||||
| 2 | Dört vektör notasyonunu kullanarak göreli mekanik sorularını çözer. | |||||||
| 3 | Lorentz dönüşümünü dönüşüm denklemleri ışığında ifade eder. | |||||||
| 4 | Zaman genişlemesini örneklerle açıklar. | |||||||
| 5 | Uzunluk büzülmesini örneklerle açıklar. | |||||||
| 6 | Elektomagnetik teoriyi göreli formalizmde ifade eder, göreli elektrodinamik soruları çözer. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 40 |
| Toplam | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 60 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 15 | 15 |
| Kısa Sınav | 2 | 5 | 10 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 151 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,04 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||